طبق بخشنامه شماره 4176/1 مورخ 11/9/82 سازمان پزشکی قانونی کشور، در صورتی که ادامه بارداری مادر به مرگ جنین یا مادر منجر شود، درخواست صدور مجوز سقط درمانی (تنها در ادارات کل پزشکی قانونی استان‌ها) مورد پذیرش قرار می‌گیرد؛ البته در صورت دستور مقام قضایی یا درخواست زوجین با معرفی نامه پزشک معالج و قبل از ولوج روح (چهار ماهگی).

موارد مجاز برای سقط جنین

معرفی‌نامه پزشک باید شامل عکس بیمار (ممهور به مهر پزشک معالج)، مشخصات شناسنامه‌‌ای جهت احراز هویت، تشخیص بیماری و روش تشخیص (علایم، نشانه‌ها و آزمایش‌های پاراکلینیک) باشد و به پیوست آن، تصویر شناسنامه و مدارک احراز هویت زوجین و نیز نتایج آزمایش‌های پاراکلینیک (دارای عکس بیمار ممهور به مهر و مشخصات شناسنامه‌ای) ضمیمه شود. در مورد اندیکاسیون‌های جنینی، انجام حداقل 2 نوبت سونوگرافی و در مورد اندیکاسیون‌های مادری، انجام حداقل یک نوبت سونوگرافی برای تعیین سن بارداری، به پیوست معرفی‌نامه پزشک الزامی است.
ارایه حداقل 2 مشاوره تخصصی در تایید تشخیص بیماری به پیوست معرفی‌نامه پزشک الزامی است.

موارد مجاز سقط جنین در بیماری‌های مادر

1.بیماری‌های قلبی:


• هر بیماری دریچه‌ای که به نارسایی قلبی فانکشنال کلاس 2 و 4 برسد و غیرقابل برگشت به 2 باشد.
• هر نوع مساله حاد قلبی غیر از بیماری عروق کرونر (رگ‌های تغذیه‌کننده قلب) که به نارسایی قلبی فانکشنال کلاس 3 و 4 رسیده باشد؛ از قبیل میوکاردیت (التهاب دیواره‌های میانی و خارجی قلب) و پریکاردیت.
• سابقه بیماری کاردیومیوپاتی دیلاته در بارداری‌های قبلی.
• نشانگان مارفان (یک اختلال ژنتیکی نادر) در صورتی که قطر آئورت صعودی بیش از 5 سانتی‌متر باشد.
• آیزن منگر (نقص در دیواره‌های داخلی حفرات قلب).


2.بیماری‌های گوارشی:

کبد چرب بارداری، واریس مری درجه3، سابقه خون‌ریزی از واریس مری به دنبال افزایش فشار ورید پورت، هپاتیت خودایمنی غیرقابل کنترل


3.بیماری‌های داخلی کلیه:

نارسایی کلیه، فشارخون غیرقابل‌کنترل با داروهای مجاز در دوران بارداری.


4.بیماری‌های ریوی:

هر بیماری ریوی اعم از آمفیزم، فیبروز، کیفواسکولیوز و برونشکتازی (این بیماری‌ها از بیماری‌های‌ مزمن ریوی هستند که عملکرد ریه را مختل می‌کنند) به شرط ایجاد هیپرتانسیون پولمونر، (فشارخون شریان ریوی بالا می‌رود و به قلب آسیب می‌رسد) حتی از نوع خفیف.


5.بیماری‌های خونی:

گوآگولوپاتی‌هایی (مشکلات انعقادی) که با تجویز هپارین منجر به تشدید بیماری دیگری شوند که جان مادر را تهدید کند. آلفاتالاسمی (به شکل هیدروپس فتالیس)، اختلال ترومبوتیک مثل کمبود پروتئین c و فاکتور 5 لیدن.


6.بیماری‌های عفونی :

ابتلا به ویروس hiv که وارد مرحله بیماری ایدز شده باشد.


7.بیماری‌های مفصلی:


• لوپوس فعال غیرقابل کنترل با درگیری یک ارگان ماژور.


• واسکولیت‌ها:

بیماری‌هایی که علت اصلی آنها التهاب و درگیری رگ‌ها باشد.


8.بیماری‌های جراحی اعصاب:

تمامی توده‌های فضاگیر cn8 با توجه به نوع و محل آن که شروع درمان در جنین و عدم شروع درمان در مادر باعث خطر جانی شود.


9.بیماری‌های پوست:

پمفیگوس وولگاریس، پسوریازیس شدید و ژنرالیزه و ملانوم نوع پیشرفته که باعث خطر جدی جانی برای مادر شود.


10.بیماری‌های داخلی اعصاب:


• صرع مقاوم به درمان.
• ام‌اس‌هایی که بیمار، ناتوان و از کار افتاده شده باشد.
• میاستنی‌ گراو (یک اختلال خودایمنی است که بدن به بافت‌های خودی حمله می‌کند) در مراحل پیشرفته، به شرط اینکه خطر جانی برای مادر داشته باشد.


11.بیماری‌های جراحی و ارتوپدی:


• استئوژنزیس ایمپرفکتای مادرزادی (اختلال در تشکیل استخوان‌ها)
• دیسپلازی استخوانی - غضروفی کشنده یا استیل اپی فیزال (نوعی اختلال در رشد غضروف و استخوان‌ها که بسیار کشنده است)
• بیماری استئوپتروزیس انفانتیل (فرم بدخیم) (بیماری بدخیم مرتبط با استخوان‌ها که تراکم آنها را غیرطبیعی می‌کند)


12.بیماری‌های جراحی کلیه:


• آژنزی دو طرفه کلیه (عدم تشکیل کلیه‌ها)
• کلیه پلی‌کیستیک نوع مغلوب (وجود کیست‌های متعدد در کلیه‌ها که عملکرد کلیه را مختل می‌کند)
• دیسپلازی مولتی سیستیک کلیه‌ها (رشد و تکامل ناکافی کلیه‌ها به خاطر وجود کیست‌های متعدد)
• نشانگان پوتر (نشانگان نادری که در آن تحلیل کلیه‌ها، اختلال اسکلتی و فرم خاص ظاهری به فرد می‌دهد)
• نشانگان نفروتیک مادرزادی به شرط ایجاد هیدروپس (اختلال مادرزادی ساختمان کلیوی همراه با درجاتی از ادم یا ورم مایع در بافت‌ها)
• اختلال کروموزومی که موجب ضایعات پیشرفته و به ویژه گرفتاری مغز و کلیه شود (مانند نشانگان واکترل)
• هیدرونفروز شدید دوطرفه کلیه‌ها (اتساع و تجمع ادرار در کلیه‌ها)

موارد سقط در بیماری‌های جنین

تریزومی 13 (به‌خاطر وجود کپی اضافه از کروموزوم 13، هنگام تولد نوزاد ناهنجاری دارد)، تریزومی 18 (کپی اضافه از کروموزوم 18 و عقب‌ماندگی ذهنی ناشی از آن)، تریزومی 3/8/16، آنانسفالی (تشکیل نشدن قسمتی از مغز به خاطر نبود قسمت فوقانی استخوان‌سر)، هیدروپس فتالیس با هر مکانیسم (تجمع مایع در بافت‌های بدن جنین به هر علت)، نشانگان فریاد گربه (نقص در کروموزوم‌ 5 که منجر به عقب‌ماندگی‌های مختلف می‌شود و نوزاد صدای گریه شبیه گربه و سر کوچک‌تر از حد عادی دارد)، هولوپروزنسفالی، سیرنگومیلیا (به وجود آمدن کیست‌هایی در نخاع و متسع شدن آن که باعث نقص حس لامسه و حرارت در فرد می‌شود)، کرانیوشیسیس (شکاف مادرزادی در جمجمه)، مننگوانسفالوسل، مننگوهیدروانسفالوسل (بیرون‌زدگی پرده مننژ و ماده مغزی از شکاف جمجمه)، دیسپلازی تاتاتوفوریک یا کوتولگی کشنده نوزادی (رشد ناکامل و غیرطبیعی کشنده جنین)، سیکلوبیا همراه با هولوپروزنسفالی (نقص تکاملی که فقط با یک حفره چشم یا فقدان بینی همراه است)، ایگتیوزیس گراویس مادرزادی (هر مشکل شدید اختلال پوستی که با خشکی و سفتی پوست مشخص می‌شود)، شیزنسفالی (داشتن شکاف‌های اضافی و غیرطبیعی درون ماده مغزی)، اگزانسفالی (ناهنجاری‌ رشدی با جمجمه ناکامل)


منبع:راسخون