احترام و نیکی به سادات
نیکی به سادات که نوادگان پیامبر(ص) هستند احترام به آن حضرت شمرده می شود، چنان که آن گرامی فرمود: احترام به انسان از راه رعایت شئون فرزندان او حفظ می شود. (1)
خدا در قرآن فرمود: بگو من بر ابلاغ رسالتم که شما را به چنین جایگاهی می رساند، هیچ مزدی جز دوستی با خویشانم از شما نمی خواهم. (2)
به گفته ابن عباس، هنگامی که این آیه نازل شد از پیامبر(ص) پرسیدند: ای رسول خدا! آنان که خدا به مودّتشان فرمان داده چه کسانی اند؟ فرمود: علی و فاطمه و فرزندان آن دو. (3)
مصداق اصلی این آیه امامان معصوم(س) اند؛ ولی دیگر فرزندان پیامبر(ص) از نسل حضرت فاطمه(س) دارای احترام و تکریم هستند، از این رو در احکام فقه، صدقه واجب یعنی زکات از آن رو که در روایات از آن به «أوساخ أیدی الناس» تعبیر شده بر همه سادات حرام شده است، (4)چنان که علامه حلی(ره) فرمود: همه عالمان بر حرمت پرداخت زکات غیر بنی هاشم به بنی هاشم (سادات) اجماع دارند. (5)
رسول خدا(ص) در روز غدیر خم فرمود: صدقه (زکات) نه برای من حلال است و نه برای خاندانم. (6)
امام صادق(ع) نیز فرمود: صدقه برای بنی هاشم (سادات) حلال نیست، مگر در دو صورت:
1.تشنه باشند و به آبی برسند و از آن بنوشند. 2. صدقه برخی از بنی هاشم برای بعضی دیگر از آنان. (7)

نکته: هر چند راز این تخصیص اوساخ روشن نیست، فی الجمله معلوم است که حفظ نظام اقتصادی سادات کرام از نفوذ اوساخ غیر آنان مطلوب است.


پاورقی ها:
1- الاحتجاج. ص 103
2- سوره شوری. آیه 23
3- البرهان فی تفسیر القرآن ج 4. ص 823 به نقل از فضائل الصحابه. احمد بن حنبل.ج 2 ص 669 و العمده ص 47
4- الکافی.ج4 ص 58
5- تحریر الاحکام. ج 1. ص 62
6- کشف الغمه. ج1.ص 395
7- کتاب الخصال. ص62