مصادیق شهروندان
اکنون به مصادیقی ا ز شهروندان اشاره می شود که اسلام به حسن معاشرت با آنان سفارش کرده است :

1-همسایگان

خدا در قرآن به نیکی به همسایه چنین فرمان داده است : و خدا بپرستید و چیزی را شریک او نسازید و به پدر و مادر و خویشاوند و یتیمان و بینوایان و همسایه نزدیک و همسایه دور و همنشین و .. نیکی کنید . (1)

اهمیت نیکی به همسایه

امیرمومنان (ع) می فرماید : خدا را نسبت به همسایگان در نظر داشته باشید ، زیرا رسول خدا (ص) درباره آنان سفارش فرمود و پیوسته درباره آن ها توصیه می کرد ، تا آنجا که ما گمان بردیم او می خواهد آنان را وارث و سهیم سازد . (2)
رسول خدا (ص) فرمود: ای علی ! همسایه را گرامی بدار ، گرچه کافر باشد .(3)

مقام همسایه
امام باقر (ع) فرمود: در کتاب علی (ع) خواندم [ رسول خدا (ص) بین مهاجرین و انصار و اهل مدینه بخشنامه کرد ] که : همسایه مانند خود انسان است ، از هرگونه زیان و گناه بیاد مصون باشد و حرمت همسایه بر همسایه همانند حرمت مادراست .(4)

حقوق همسایه
امام سجاد (ع) فرمود: او را در غیاب ، حفظ کن و د رحضور گرامی بدار ، د رحال ستمدیدگی وی را یاری کن ، عیبش را شایع نکن ، هرگاه از وی بدی دیدی ، آن را بپوشان ، هرگاه دانستی خیرخواهی تو را می پذیرد د رخفا به وی نصیحت کن ، هنگام سختی ها تنهایش مگذار ، از لغزشش در گذر و گناهش را ببخشای و کریمانه با وی رفتار کن .(5)

حفظ اسرار همسایه
امام سجاد (ع) می فرماید : از جمله حقوق همسایه این است که د رپی عیوب و زشتی ها او نباشی و اگر از زشتی و بدی او آگاه شدی آن بپوشانی .(6)

محدوده همسایگی
رسول خدا (ص) فرمود: چهل خانه از هر طرف (پیش و پشت و راست و چپ [بالا و پایین ] همسایه است.(7)
امیرمومنان (ع) فرمود: حریم مسجد تتا چهل ذراع و همسایه تا چهل خانه از چهار طرف است .(8)
نکته : تحدید به چهار طرف به لحاظ سابقه نداشتن بناهایچند طبقه برجی است که و گرنه واحد های آپارتمان مرتفع نیز مشمول قانون همسایگی اند .

بردباری در برابر ازار همسایه
امام کاظم (ع) فرمود: حسن همجواری ، به ترک آزار نیست، بلکه به شکیبایی بر آزار همسایه است .(9)

پاداش نیکی به همسایه

آبادانی و عمر طولانی
امام صادق (ع) فرمود: صله رحم و حجسن همجواری سرزمین را آباد و عمر را طولانی می کنند (10)

افزایش روزی
امام صادق (ع) فرمود: همسایه داری نیک ، روزی را می افزاید . (11)

شمول رحمت الهی
رسول خدا (ص) فرمود: خدارحمت کند همسایه ای را که همسایه اش را به نیکی یاری کند . (12)

ورود به بهشت
امام صادق(ع) فرمود: به هر کسی یکی از چهار خصلت روزی شود وارد بهشت می گردد : نیکی به پدر و مادر ، صله رحم ، همسایه داری نیکو و خوش اخلاقی .(13)



پاورقی ها
1-سوره نساء ایه 36
2-الکافی .ج7.ص 51
3-جامع الاخبار . ص 84
4-الکافی .ج2.ص 666
5-الفقیه .ج2.ص 623
6-الفقیه.ج2.ص 623
7-الکافی .ج2.ص 669
8-کتاب الخصال .ص 544
9-الکافی . ج2.ص 668
10-الکافی .ج2 .ص 152
11-الکافی .ج2.ص 666
12-الامال . صدوق . ص 288
13-جامع الاخبار . ص 106