بنای طاق گرا یا طاق شیرین در گردنه پاتاق بر سر راه کرمانشاه به سرپل ذهاب و در 15 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در کنار راه باستانی سنگفرشی بنا شده که فلات ایران را به بین النهرین ارتباط می داده است . به علت تغییر مسیر ، این راه و بنای تاق گرا اکنون در شیب های پائین جاده آسفالته قرار گرفته است . از نظر معماری ، بنای تاقگرا ، فضای ایوان مانندی است که تماماً از سنگ ساخته شده است.


http://www.beytoote.com/images/stories/iran/hhi1696.jpg (http://www.beytoote.com/www.beytoote.com/iran/bastani/arch1-oriented-kermanshah.html)
این بنای مستطیل شکل به ابعاد 86/4*70/7 متر است که ورودی آن به طرف جنوب و مشرف بر جاده سنگفرش باستانی است . از لحاظ ساختاری ، این بنا به وسیله بلوک های سنگی ساخته شده است که به صورت مکعب مستطیل تراشیده شده اند . مصالح داخلی دیوار ها نیز از لاشه سنگ و ملاط گچ است.

دیوار های جناحین این بنا تا حدودی بلندتر ساخته شده اند تا بتوانند سقف تاق را کاملاً مسطح نمایند . ارتفاع کف بنا از سطح زمین 20/1 متر و ارتفاع از کف تا لبه قوس 92/5 متر و از لبه قوس تا زیر گیلویی اول 20/1 متر است . همچنین بلندی افریز اول 60 سانتی متر است که بر روی آن یک ردیف بلوک سنگی ساده به بلندی 45 سانتی متر قرار گرفته است . بر روی این بخش ، سنگ های تزئینی افریز دوم قرار دارد . همچنین در بالا ترین بخش بر روی لبه بام بنا ، یک ردیف کنگره به ارتفاع 92 سانتی متر قرار گرفته است. بنابراین ارتفاع بنا از سطح زمین تا بالاترین نقطه 7/11 متر است . همچنین عرض دهانه طاق 10/4 متر و عمق آن 10/3 متر می باشد . دیوار های داخلی این بنا به وسیله نقوش هندسی حجاری شده است .

در مورد زمان ساخت این بنا اختلاف نظر هایی وجود دارد برخی آن را به دوره اشکانی و برخی دیگر آن را به دوره ساسانی نسبت می دهند . اما آنطور که از مدارک باستانشناسی به دست آمده ظاهرا این بنا در اواخر دوره ساسانی و احتمالا زمان حکومت خسرو دوم (628-590م) ساخته شده است . اگر چه تاکنون کارکرد واقعی این بنا مشخص نشده ، اما برای آن کارکرد های متفاوتی از جمله " یادگار احداث راه کاروانرو " ، " توقف گاه موکب شاهی " ، " اریکه سلطنتی " ، " پاسگاه مرزی " و " بنای یادبودی از پیروزی " ذکر کرده اند .


http://www.beytoote.com/images/stories/iran/hhi1696-1.jpg (http://www.beytoote.com/www.beytoote.com/iran/bastani/arch1-oriented-kermanshah.html)
برای دیدن این اثر ، حدود 200 متر بعد از ایست بازرسی معروف پاطاق وارد جاده فرعی در سمت چپ جاده اصلی شده و پس از طی مسافتی حدود 500 متر می توان به محل مورد نظر رسید . در صورتی که ماشین نداشتید ، کمی بعد از ایست بازرسی ، نزدیک جاده ریجاب پیاده شوید و با احتیاط از سمت چپ جاده پایین بروید .

منبع:eshkevaritravel.com