زندانیان مجرم ، طبق قانون باید در زندان بمانند ، لیکن آنان نیز حقوقی بر دولت اسلامی دارند و سزاوار نیکی از جانب مردم هستند .

حقوق زندانیان بردولت

منع حبس بی دلیل
امیرمومنان (ع) فرمود: به صرف اتهام نمی توان کسی را زندانی کرد ، مگر متهم به قتل را (1) چون اتهام قتل امر مهمی است و ممکن است اثبات آن طول بکشد. از سوی دیگر آزاد کردن وی زمینه فرار او را فراهم می کند که موجب از بین رفتن حق اولیای دم بشود .

منع از حبس دراز مدت
امام صادق (ع) فرمود: پیامبر اکرم (ص) متهم به قتل را تا شش روز زندانی می کرد. اگر خویشان مقتول دلیل و ملاکی می آوردند زندانی را نگه می داشت و گرنه وی را آزاد می کرد . (2)

ممنوعیت حبس پس از حدّ
امیرمومنان (ع) فرمود: حبس [ محکوم ] پس از اجرای حدّ ستم است . (3)

منع حبس پس از شناسایی
امیرمومنان (ع ) فرمود: حبس [ متهم ] پس از شناسایی حقّ ظلم است .(4) چون پس از آن ، زمان اجرا شدن حق است ، نه حبس .
تغییر هوا و مکان در زندان
امیرمومنان (ع) به رفاعه فرمان داد تا زندانیان را شب ها به صحن بزرگ زندان آورد تا بیاسایند . (5)

خروج موقت از زندان
برخی از زندانیان صلاحیت دارند که موقت از زندان خارج شوند تا از اجتماع رسمی و دیی مسلمانان بهره مند شوند . امام باقر (ع) فرمود: امیرمومنان (ع) زندانیان را که بر اثر بدهکاری یا تهمت ، زندانی شده بودند برای شرکت در نماز جمعه آزاد می کرد و بستگانشان را ضامن می کرد تا آنان را بازگردانند .(6)
همان حضرت در حدیث دیگر فرمود: امیرمومنان زندانیان فاسق را برای نماز جمعه بیرون می برد و دستور می داد که آنان را در تنگنا قرار دهند . (7)
امام صادق (ع) فرمود: امام باید زندانیان بدهکار را در روز جمعه و عید ، برای شرکت در نماز جمعه و عید ، از زندان بیرون آورد و مامورانی را همراه آنان بفرستد تا پس از نماز جمعه و عید آنان را به زندان بازگردانند . (8)

نیکی به زندانیان
نکته : بردن زندانیان به نماز جمعه و مانند آن ، زمینه بازسازی روحی آنان و عبرت آموزی دیگران را د رجامعه اسلامی فراهم می کند و این کار ، نیکی به زندانیان شمرده می شود و برای ثوابی که برای نیکی به مسلمانان گرفتار آمده است شامل نیکی به زندانیان نیز می شود .
امام صادق (ع) فرمود : هیچ مسلمانی نیاز مسلمانی را برآورده نساخت مگر اینکه خدا به وی ندا داد که پاداش تو تنها بر عهدۀ من است و جز بهشت برایت نمی خوام . (9)


پاورقی ها
1-دعائم الاسلام .ج2.ص 539
2-تهذیب الاحکام . ج10.ص 174-175
3-الفقیه .ج3.ص32
4-دعائم الاسلام .ج2.ص 539
5-دعائم الاسلام .ج2.ص 539
6-الجفریات . ص 44
7-مستدرک الوسائل . ج6.ص 27
8-الفقیه . ج3.ص 31
9-الکافی . ج.ص 194