در حوامع بشری اسیر کردن نیروی دشمن در میدان جنگ ، کاری رایج بوده و هست . اسلام نیز برای جلوگیری از خونریزی بیشتر و نابودی انسان ها در جنگ ، این کار را روا دانسته است . (1) ؛ لیکن پس از جنگ وحصول امنیّت برای مسلمانان ، با ایجاد زمینه های فرهنگی مناسب ، اسیران را به پذیرش آگاهانه و اختیاری اسلام فرا می خواند یا آزادی آنان را بخ صورت مبادله با اسیران مسلمان یا در برابر فدیه یا با منّت نهادن و آزار رسانی بدون عوض ، روا می داند .(2) از این رو آزادی آنان را برای مسلمانان عبادت دانسته و برای آن پاداش مقرر کرده است .

آزاد سازی اسیر در ماه رمضان
با فرا رسیدن ماه رمضان ، رسول خدا (ص) همه اسیران را آزاد می کرد و به هر نیازمندی که به وی مراجعه می کرد ، چیزی می بخشید .(3)

شفاعت برای آزاد کردن اسیر
پیامبر (ص) فرمود: برترین صدقه ، صدقه زبان است . پرسیدند :ای رسول خدا! صدقه زبان چیست ؟ فرمود: شفاعت و وساطت برای آزادی اسیر و پیشگیری از خونریزی . (4)

نیکی به اسیران

تغذیۀ اسیر
خدا در قرآن در وصف نیکوکاران (ابرار ) می فرماید : و غذای مورد احتیاج را به جهت دوستی خدا ، به مسکین و یتیم و اسیر عطا کردند . (5)
امام صادق (ع) می فرمود: غذا دادن به اسیر بر اسیر کننده ی وی واجب است و اگر قصد دارد فردا وی را بکشد باز هم لازم است به او غذا و آب داده شود ... (6)

مدارا با اسیر
امام صادق (ع) فرمود: اطعام [ روزانه ] اسیر برعهده کسی که اور ار اسیر کرده حق [ انسانی ] او است ، هر چند روز بعد کشته شود ؛ زیرا آب و غذا [ و مسکن ] دادن به اسیر و مدارا کردن با او ، چه کافر باشد یا مسلمان کاری شایسته است . (7)

پرهیز از قتل اسیر
امام سجاد (ع) فرمود: هرگاه اسیری گرفته ای که از راه رفتن ناتوان است و برای حمل او نیز وسیله ای نداری ، او را آزاد کن و او را نکش ... (8)

آزاد سازی اسیران
نبی اکرم(ص) فرمود: خدا با نیکی به اسیران دشمنتان را خوار می کند . (9)
امیرمومنان (ع) پس از سفارش به هزینه کردن مال برای اموری چون نیکی به خویشاوندان . پذیرایی از مهمان ، آزاد سازی اسیر و گرفتار و کمک به در راه مانده فرمود: توفیق دستیابی به این خصلت ها ، مکارم دنیا و شرف آخرت است . (10)



پاورقی ها
1-سورۀ انفال . آیه 67
2-سورۀ محمد . آیه 4
3-ثواب الاعمال . ص 72
4-عدة الداعی . ص 71
5-سورۀ انسان . آیه 8
6-الکافی .ج5.ص 35
7-الکافی .ج5.ص 35
8-الکافی .ج5.ص 35
9-الجامع الصغیر .ج2.ص 474
10-الکافی . ج4.ص 32