مهارت همدلی

افراد همدلي را از كودكي مي آموزند . كودكان 18 ماهه مي توانند موقعيت ديگران را درك كنند، از رفتار كودكان هنگامي كه با فرد آسيب ديده يا رنجوري رو به رو مي شوند ، مي توان به توانايي آنان در درك حالت هاي عاطفي ديگران پي برد. همدلي برپايه خود آگاهي بنا مي شود. هرقدر نسبت به احساسات خودمان آگاهي بيشتري داشته باشيم ، دريافتن ودرك احساسات ديگران ماهرتر خواهيم بود . توانايي همدلي يعني قابليت شناخت احساسات ديگران . همدلي مي تواند در عرصه هاي مختلف زندگي نقش ايفا كند . زيرا نوع خاصي از توجه داشتن به ديدگاه ديگري است . براي افزايش اين مهارت پرورش توانايي گوش دادن ضروري است. زيرا هرچه افراد احساس مسئوليت بيشتري كنند، تحمل بيشتري براي گوش دادن به حرف هاي ديگران خواهند داشت و در نيتجه به درك بهتري از احساسات طرف مقابل خواهند رسيد.


دانيل گلمن معتقد است افرادي كه توانايي درك احساسات ديگران را ندارند از لحاظ احساس ناشنوا هستند. تشخيص ميزان همدلي افراد از راه كلام ، كردار ، آهنگ صدا وسكوت آنها راحت است . بارآن ، همدلي را توانايي آگاهي و درك احساسات ديگران و حساس بودن به چگونگي احساسات ديگران مي داند. بنابر اين همدل بودن يعني شناخت احساسات ديگران وحساس بودن به نگراني هاي ديگران .


براين اساس يكي از مهمترين مهارت هاي موردنياز زندگي اجتماعي، مهارت همدلي است . افراد توانا در همدلي با دقت به نشانه هاي هيجاني مخاطب توجه مي كنند و شنونده خوبي هستند ، به نظرات وديدگاههاي ديگران حساسيت نشان مي دهند و آن را درك مي كنند و از طريق شناخت و درك نيازها و احساسات ديگران تلاش مي كنند آنها را ارضا كنند. همچنين برديدگاهها وتفاوت هاي موجود اشراف داشته و به تفاوت هاي گروهي حساس هستند . دانشمندان معتقدند همدلي دو جزء شناختي و عاطفي دارد. اجزاي شناختي همدلي عبارت اند از : توانايي در شناسايي و نامگذاري حالت هاي ديگران و توانايي در حدس زدن ديدگاه افراد ديگر، جزء عاطفي آن توانايي نشان دادن پاسخ عاطفي مناسب است.


همدلي برپايه خود آگاهي بنا مي شود، هر قدر نسبت به احساسات خودمان گشاده تر باشيم، در دريافتن احساسات ديگران ما هرتر خواهيم بود. افراد مبتلا به ناهمدلي، كه هيچ ايده اي درباره احساسات خودشان ندارند، وقتي نوبت به شناخت احساسات افراد ديگري مي رسد كاملاً عاجز مي شوند. گويي از نظر عاطفي نفوذ ناپذيرند. اين افراد به پيام ها و رشته هاي عاطفي كه از خلال كلمه ها و اعمال افراد به بيرون تراوش مي كند. ( لحن بيان يا تغيير درحالت هاي چهره، سكوتي گويا، لغزشی افشاگر) هيچ توجهي نمي كنند.


افراد ناهمدل كه درباره احساسات خودشان سردر گمند، وقتي ابراز احساسات ديگران را نسبت به خود مي شنوند، به همان ميزان گيج و مبهوت مي شوند. اين شكست در دريافت احساسات ديگران ، يك كاستي اساسي در هوش هيجاني است و شكستي اندوهبار در معناي انسانيت است. درتمامي ارتباط ها ، ريشه و سرمنشاء ‌اهميت دادن به ديگران، هماهنگي عاطفي و توانايي همدلي كردن با آنان است.


اين قابليت ( يعني توانايي شناختن احساسات ديگران) در عرصه هاي مختلف زندگي نقش ايفا مي كند . از فروش و مديريت گرفته تا دلباختن و پدر و مادر بودن ، تا دلسوزي براي ديگران و فعاليت هاي سياسي . فقدان حس همدلي نيز گوياست، نبود آن درافراد جامعه ستيز جنايتكار، متجاوزان به عنف و متعرض به كودكان مشاهده مي شود. عواطف افراد بيشتر اوقات از طريق نشانه هايي غير از بيان مستقيم ابراز مي شود . توانايي دريافت كانال هاي غير كلامي، كليد درك احساسات ديگران است ، يعني لحن كلام، حالت هاي بدني ، حالت هاي چهره و امثال آن.
درست همانطور كه ذهن عقلاني درقالب كلمه ها ابراز مي شود، نحوه ابراز احساسات به صورت غير كلامي است. در واقع وقتي گفته هاي فرد با آنچه از طريق لحن صدا، حالت هاي بدني يا ديگر كانال هاي غير كلامي ابراز مي كند، هماهنگي نداشته باشد، واقعيت عاطفي خود را در نحوه بيان آنچه كه مي گويد نشان مي دهد و نه اينكه چه مي گويد.


هدف هاي يادگيري:

- مهارت هاي ذهني :
- آگاهي از مفهوم همدلي
- درك تاثير گوش دادن برهمدلي
- يادگيري اين كه خود اگاهي ، شناخت ديگران و درك تنوع فرهنگي براي همدلي ضروري اند
- مهارت هاي كنشي:
- افزايش توانايي همدلي با ديگران
- افزايش توانايي مديريت تعارض واستفاده از گفت و گو براي رفع ابهامات
- تجزيه و تحليل تفاوت هاو درك تفاوت هاي گروهي
- مهارت هاي نگرشي:
- مهم دانستن همدلي
- علاقه مندي به شنونده فعال بودن
- تاكيد براهميت و جايگاه تفاوت ها
- علاقه مندي به كمك به ديگران با ميل و اشتياق


فعالیت : نام فعاليت : همدلي در آينه ادبيات
1- مولوي مي گويد:
پس زبان محرمـي خود ديگــر است همدلي از هم زباني خوشتر است
سعي كنيد چند نمونه ديگر از ادبيات را پيدا كنيد :


2- خاطراتي از همدلي و ناهمدلي
خاطرات خود را مرور كنيد ومواردي را كه از ديگران انتظار همدلي داشته ايد بنويسيد . احساسات خود را در آن شرايط بيان كنيد واينكه چه كساني با شماهمدلي كرده اند و آنها چه ويژگيهايي داشته اند .


3- تشخيص حالت هاي چهره

منبع : [url]http://www.isaarsci.ir[/url]
" مهارتهای زندگی و بهداشت رواني " -گردآوری : فریدون کریم نیا دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی