-
طبع غذاها در طب سنتی
علم الأدویه یا گیاه شناسی داروئی و طب سنتی كه امروز از آن با نام مفردات پزشكی و فارماكوگنوزی یاد می شود در باورها و اعتقادات درمانی مردم و نیز در متون قدیمی طب سنتی ایران برگرفته از كتب معتبر و دانشمندان نام آوری چون ابن سینا، زكریای رازی، اهوازی ارجانی و ... می باشد كه اصول طبابت آن بر چهار طبیعت مزاج آدمی یا اخلاط اربعه بنام : بلغم ، صفرا ، سودا ، خون و همچنین بر گرمی و سردی استوار بوده است و بر این اساس تشخیص و درمان صورت می گرفته است.
در طب تطبیقی و تلفیق عقاید قدما با پزشكی جدید، اخلاط اربعه با نام ph خون یا اسیدیتیك و بازیك؛ و گرمی و سردی با واژه های پركالری و كم كالری خوانده می شوند. ولی هیچكدام از این تعبیرات بازگو كننده جامعی به شمار نمی روند و غذاهای گرم و سرد در اعتقاد عامه ی مردم ایران به عنوان غذاهای پركالری و كم كالری نمی باشد، زیرا خوراكی هایی مانند گردو ، نارگیل ، كاكائو ، خرما ، كنجد ، گوشت شتر ، گوشت كبوتر جزء غذاهای گرم و خوراكی هائی مانند هلو ، هنداونه ، خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد شناخته می شوند. برخی غذاها نیز مثل شیر و م است گوسفند ، نان گندم ، گوشت بره و ... غذاهای معتدل و به عبارتی نه گرم و نه سرد شناخته می شوند و این گروه از غذاها اثر متابولیسمی و حالت خاص در افراد گرم مزاج و سرد مزاج ایجاد نكرده و به هر دو گروه سازگار است.
خوراكی هایی مانند گردو، نارگیل ، كاكائو ، خرما ، كنجد ، گوشت شتر ، گوشت كبوتر جزء غذاهای گرم و خوراكی هائی مانند هلو ، هنداونه ، خیار ، توت فرنگی ، جو ، برنج ، گوشت گاو ، ماهی و مرغ به نام غذاهای سرد شناخته می شوند.
در طب سنتی، خوراكی های سرد ارزش غذایی منفی در شخص ایجاد كرده و خوردن آنها سبب رخوت ، سستی ، ضعف عمومی ، رنگ پریدگی ، بی حالی ، كم حوصلگی، كاهش نیروی جنسی ، پرخوابی و ... می شود. برعكس خوردن غذاهای گرم باعث بالا رفتن فشارخون ، برافروختگی چهره ، كم خوابی ، جوش صورت واحتمالاً كهیر و جوش های چركی خواهد شد.
در طب سنتی ایران هر فرد حالت و طبیعت مزاج یا ارگانیسم بدن خود را نسبت به غذاهای سرد یا گرم تشخیص می دهد و در مصرف آنها رعایت اعتدال را می نماید تا دچار عوارض گوارشی و ... نگردد.
عدم هماهنگی بین مزاج و غذا - طبق اعتقاد طب سنتی ایران - موجب اختلال در اندام های داخلی مثل قلب و ریه شده و شخص احساس بیماری می نماید. امروزه با پیشرفت پزشكی و كشف علت بیماری ها، این عقاید سنتی كنار گذاشته شده و كمتر مورد استفاده قرار می گیرند.
کلمات کلیدی مطلب : غذا - مزاج - طبع -
