بزرگترین قلعه خشتی جهان قلعه ایرج تهران
قلعه ایرج یکی از بزرگترین قلعه های خشتی جهان، در نزدیکی ورامین و در استان تهران واقع شده است. پیشینه ساخت این قلعه را به دوران ساسانی نسبت می دهند که البته به دلیل کمبود مدارک و تحقیقات جای شبه دارد.
بزرگترین قلعه خشتی جهان
تهران اگرچه مثل تمام پایتخت های دنیا شلوغ ترین و ماشینی ترین شهر کشور است اما هنوز در حاشیه این شهر می توان آثار باستانی جالبی را دید که بهانه خوبی برای سفرهای اکتشافی و یک روزه پایتخت نشینان جور می کنند. اگر برای تعطیلات آخر این هفته خود هنوز برنامه ای نچیده اید، پیشنهاد می کنیم بار و بندیلتان را به مقصد ورامین ببندید تا یکی از قدیمی ترین قلعه های این شهر را از نزدیک ببینید. دژ بزرگی به نام ایرج که بیش از دوهزار سال عمر دارد.
قلعه ایرج در نزدیکی دهکده جعفرآباد، در شمال شرقی ورامین و در استان تهران قرار دارد
این قلعه که به شکل مستطیل است و ساختمان آن با خشت و گل ساخته شده، یکی از بزرگترین قلعه‌های ایران به حساب می‌آید.
امروزه از بنای این قلعه تاریخی که روزگاری چهار دروازه داشته ، تنها دروازه اصلی باقی مانده است.
به باور برخی، قلعه ایرج همان دژ وارنا است که در «وندیداد» نام آن آمده‌است.
به باور برخی، قلعه ایرج همان دژ وارنا است که در «وندیداد» نام آن آمده‌است.
در وندیداد آمده است : « اهورا مزدا گفت آفریدم قلعه ای چهار گوش با نام وارنا » .کارشناسان و متخصصان تاریخی این قلعه را همان قلعه ایرج ورامین می دانند.
قلعه ایرج یکی از بی‌نظیرترین قلعه‌های خشتی جهان است به علت عدم حفاظت از آن به شدت آسیب دیده است.
بزرگترین قلعه خشتی جهان
این قلعه مستطیلی در ابعاد 1440متر در 1280 متر ساخته شده است. مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است و به بزرگترین قلعه خشتی و گلی دفاعی ایران معروف است.
این قلعه در سمت شمال جاده ارتباطی ورامین به پیشوا قرار دارد و در 4 جهت بنا، دروازه‌هایی به منظور فراهم ساختن امکان ورود و خروج به درون آن ساخته شده است. از چهار دروازه تنها دروازه اصلی که در شمال شرقی واقع شده، باقی مانده است.
از این قلعه بزرگ تنها حصار آن با چهار دروازه باقی مانده که این حصار دارای ضخامتی بین 17 تا 22 متر و بیشترین ارتفاع آن 16 متر است. نمای بیرونی حصار در چهار طرف 146 برج و نیم دایره ای دارد که حد فاصل هر دو برج با چهار طاق‌نما تزئین شده که این طاق‌نما در بعضی قسمت‌ها به صورت دو طبقه است.
درون دیوارهای قطور قلعه ایرج راهروهایی تعبیه شده که برجک‌های دیده‌بانی را به هم وصل می‌کرده است. ملات دیوارها از خشت و آجر است. در بیرون محوطه قلعه نیز سنگرهایی قرار دارد.
بزرگترین قلعه خشتی جهان
در سال 1385 گزارش تعیین حریم ین قلعه كه جزء پرونده ثبت جهانی آن به شمار می رود از سوی كارشناسان تدوین شده و برای تصویب به جلسه شورای فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران فرستاده شد.
« مسعود حیدری»، كارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران با علام این خبر به میراث خبر افزود : « با تعیین حریم این قلعه اشكانی یكی از مراحل تهیه پرونده ثبت جهانی این قلعه خشتی انجام شد .»
قلعه ایرج یكی از قلعه های خشتی مهم جهان است كه با ارتفاع 50 فوت، وسعت 200 هكتار و ابعاد 1200 در 100 متر در دوران ساسانی ساخته شده است. البته باستان شناسان به علت نبود كاوش های مورد نیاز، نظرقطعی درباره قدمت آن نداده اند.
«كلایس »، باستان شناس اروپایی هم در نوشته های خود از ابعاد این قلعه به عنوان دلیلی بر ادعای بزرگ ترین قلعه خشتی جهان یاد كرده و می نویسد :« ابعاد داخلی شمال _ جنوب قلعه ایرج ورامین 1214 متر و ابعاد شرقی _ غربی آن 1150 متر است كه با هیچ یك از قلعه های خشتی و تاریخی جهان قابل مقایسه نیست.»
فراوری:سمیه رمضان ماهی
بخش هنری تبیان
منبع
روزنامه همشهری
ویکی پدیا
خبرگزاری میراث فرهنگی/ نوشته فاطمه علی اصغر
سایت آکاایران
