نیکی به شوهر

سبک زندگی اسلامی از کتاب مفاتیح الحیاه تالیف حضرت آیت العظمی جوادی آملی ( دام ظله العالی )

انسان در رشد و تعالی خود نیازمند همسر است ، از این رو رسول خدا (ص) از اینکه زنان ازدواج را ترک و خود را از شوهران بی نیاز کنند نهی فرموده است؛ 1
بر این اساس زنانی که دشواری های ازدواج و زندگی مشترک را به سبب خودکفایی مالی یا هر دلیل تحمل نمی کنند فضیلت های بزرگی را از دست می دهند که جبران پذیر نیست.زنی به امام صادق (ع ) عرض کرد: من زنی از دنیا بریده هستم . آن امام همام فرمود: مراد تو چیست؟
گفت: ازدواج نمی کنم . امام صادق(ع) پرسید: چرا ؟ گفت: می خواهم به فضیلتی برسم . امام (ع) فرمود: از این مرام) باز گرد؛ اگر در ترک ازدواج فضیلتی بود فاطمه (س) به آ« سزاوارتر از تو بود، زیرا هیچ کس از او در فضیلت پیشی نگرفت.2
تعجیل در ازدواج دختران نیز از آموزه های دینی است ، چنان که امام رضا(ع) می فرماید جبرئیل بر پیامبر (ص) فرود آمد و گفت : ای محمد ! پروردگارت به تو سلام می رساند و می فرماید : دوشیزگان چونان میوه بر درخت اند . هرگاه میوه برسد اگر چیده نشود خورشید آن را تباه می سازد و بادها آن رابه اطراف می پراکنند. دوشیزگان نیز هرگاه بالغ شوند بهترین چیز برای آنان شوهر است و گرنه از فتنه و تباهی در امان نخواهد بود.3 امام صادق (ع) نیز فرمود: از سعادت مرد این است که دخترش در خانه او حائض نشود.4

مسئولیت زن در برابر شوهر:پیامبر (ص) فرمود: زن نگهبان خانواده شوهر و فرزندان اوست و او در این نگهبانی مسئول است.5

احترام به شوهر :پیامبر (ص) فرمود: اگر می خواستم به کسی دستور دهم برای دیگری سجده کند به زن می گفتم که برای شوهرش سجده کند.6

خوشرویی با شوهر: پیامبر (ص) فرمود: برای زن روا نیست که خشمگینانه به شوهرش بنگرد.7

پاداش خدمت به شوهر:بر پایه برخی روایات ، به زنی که به شوهرش جرعه ای آب بنوشاند پاداش فراوانی داده می شود و شصت گناه از او بخشوده می شود.8
پیامبر (ص) فرمود:هر زنی هفت روز به همسرش خدمت کند خدا هفت دَرِ آتش دوزخ را برای وی می بندد و درهای هشت گانه بهشت را به رویش می گشاید که از هریک خواست وارد شود.9
امّ سلمه از پیامبر (ص) پرسید: ارزش خدمت زنان به شوهرانشان چیست؟ آن حضرت فرمود: هیچ زنی از خانه همسرش چیزی را به قصد اصلاح جابجا نمی کند ، مگر اینکه خدا به وی نظر رحمت افکند و هر کسی که خدا به وی نظر رحمت کند عذابش نخواهد کرد.10

پاداش اطاعت از شوهر: امام صادق(ع) فرمود:مردی از انصار در زمان رسول خدا (ص) به سفر رفت و با همسرش عهدو پیمان بست که از خانه خود بیرون نرود تا او بازگردد. پدر آن زن بیمار شد. او برای پیامبر (ص) پیغام فرستاد که همسرم به سفر رفته و با من عهد کرده که از خانه خارج نشوم تابازگردد و اکنون پدرم بیمار شده . آیا به من فرمان می دهی که از او عیادت کنم؟حضرت رسول(ص) فرمود: نه ، در خانه ات بنشین و ازهمسرت اطاعت کن . بیماری پدرش شدت یافت و دوباره همان گونه به پیامبرپیام فرستاد. پیامبر (ص) فرمود: درخانه ات بنشین و از همسرت اطاعت کن. پدرش مُرد و برای پیامبر(ص) پیام فرستاد : آیا دستور می دهی که بر پدرم نماز بخوانم ؟ فرمود : نه . در خانه ات بنشین و از همسرت اطاعت کن . پدرش را به خاک سپردند. پیامبر(ص) برای آن زن پیام فرستادکه خدا تو و پدرت را به سبب اطاعت از شوهرت آمرزیده است.11
نکته:فرمان پیامبر (ص) در این قصه شخصی هر چند اسراری دارد که برای ما روشن نیست و نمی تواناز آن قانون کلی برای همگان و همه زمان ها استنباط کرد، اجمالا بر اهمیت اطاعت از شوهر و پاداش فراوان آن دلالت دارد.

پاداش جلب رضایت شوهر:امام باقر(ع) فرمود: برای زن ، شفیعی موثراز رضایت همسرش نیست.
وقتی که حضرت فاطمه (س) درگذشت ، امیرمومنان (ع) بر سر تربت او گفت : خدایا ! من از دختر پیامبرتراضی هستم.12 نیکی و اطاعت از شوهر و برخورد شایسته با او قدری مهم است که در روایات ،
جهاد زن قلمداد شده است.13


پاداش همسران صبور:پیامبر (ص) فرمود: خدا عذاب قبر را از سه دسته از زنان بر میدارد و در روز قیامت با فاطمه دختر رسول خدا(ص)محشور خواهند شد: زنی که با غیرت شوهرش شکیبایی کند و زنی که در برابر بد اخلاقی شوهرش شکیبایی کند و زنی که مهریه اش ببخشد. خدا به هر یک از آنان ثواب هزار شهید می دهد.14

کیفر ترک اطاعت از شوهر: امام باقر(ع) فرمود: روز عید قربان رسول خدا (ص) به بیرون مدینه رفت و با برخورد به زنانی به آنان فرمود: ای گروه زنان ! صدقه بدهید و از شوهرانتان اطاعت کنید،به
درستی که بیشتر شما درآتش هستید. آنان با شنیدن این سخن گریستند . سپس زنی از آنان برخاست و گفت : ای رسول خدا! ما درآتش با گروه کافرانیم؟ به خدا سوگند ما کافر نیستیم تا از دوزخیان
باشیم . رسول خدا (ص) فرمود: شما به حق شوهرانتان کافرید.15
کیفر بی توجهی به نیاز جنسی شوهر:پیامبر اکرم(ص) فرمود: زنی که شوهرش وی را برای نیاز خود می خواند و او پیوسته به تاخیر می اندازد تا اینکه خواهش مرد فرو می نشیند و به خواب می رود
فرشتگان پیوسته تا هنگام بیدار شدن شوهرش آن زن را لعنت می کنند.16
نکته:خطر بی اعتنایی به خواسته غریزی همسر این است که وی به گناه های ناخواسته آلوده گردد و چنین آلودگی زمینه آسیب پذیری نهاد خانواده را فراهم کند.
کیفر همسر آزاری : رسول خدا (ص) می فرماید :زنی که شوهرش را بیازارد تا شوهرش را یاری و او را از خود راضی نکند خدا نماز او و هیچ یک از کارهای نیکش را نمی پذیرد؛ گرچه آن زن همه روزگارش را روزه بگیرد و به عبادت بپردازد و بردگانی را آزاد سازد و اموالش را در راه خدا ببخشد
و این زن(تاچنین باشد) نخستین کسی است که وارد آتش می شود. سپس افزود: همانند این کیفر برای شوهر هم هست ، چنانچه همسرش را از روی ستم بیازارد17 ، همچنین آن حضرت افزود: هر زنی همسرش را باگفتار خود بیازارد خدا هیچ عملی را از او نمی پذیرد.18 در روایتی دیگر آمده است که هرگاه مردی همسری ناسازگار داشته باشد که به آنچه خدا به وی روزی کرده است صبر نکندو برشوهر خود سخت بگیرد و او را به کاری وادارد که توان آن را ندارد ، خدا هیچ کار نیکی را که موجب نجات وی ازآتش شود، نمی پذیرد و خشم خدا بر او تا وی این گونه است ، ادامه دارد.19
مرز اطاعت از شوهر:اگر چه خشم و خشنودی خدا نسبت به زنان برمحور خشم و خشنودی همسرانشان استت، این به معنای تمکین زن در برابر همه خواسته های مرد نیست، بلکه خواسته او باید مشروع و برمحور حقوق مردان بر زنان باشد. امام صادق(ع) فرمود: زنی که ب را سپری کند در حالی که شوهرش از او در مورد حقی خشمگین باشد نمازی از وی پذیرفته نمی شود تااینکه همسرش از او خشنود شود.20


پاورقی ها
1- الکافی ، ج 5 ، ص 509
2- الکافی ، ج 5 ، ص 509
3- عیون اخبار الرضا (ع) ، ج 1 ، ص 289
4- الکافی ، ج 5 ، ص 336
5- ارشاد القلوب ، ص 184
6- الکافی ، ج 5 ، ص 508
7- مستدرک الوسائل ، ج 14 ، ص 243
8- ارشاد القلوب ، ص 175
9- عوالی اللثانی ، ج 1 ص 270
10- الامالی ، طوسی ، ص 618 ، بحارالانوار ، ج 100 ، ص 251
11- الکافی ، ج 5 ، ص 513
12- کتاب الخصال ، ص 588
13- الکافی ، ج 5 ، ص 507
14- ارشا القلوب ، ص 175
15- الکافی ، ج 5 ، ص 514
16- مکارم الاخلاق ، ص 249
17- بحارالانوار ، ج 73 ، ص 363
18- الفقیه ، ج 4 ، ص 14
19- ثواب الاعمال ، ص 287
20- الکافی ، ج 5 ، ص 507