نکاتهای مهم ورزش اسب دوانی

[CENTER][ATTACH=CONFIG]639[/ATTACH][/CENTER]

رشته ای پر سابقه در سوارکاری است که در طی قرون متمادی اجرا می شده است، ارابه رانی، یک مثال از مسابقات سرعت در زمان روم باستان است. در اساطیر تمدنهای مختلف نیز، به مسابقه با اسب بسیار اشاره شده است و راندن ارابه و داشتن اسبهایی جادویی، از ویژگیهای قهرمانان اسطوره به شمار میرود و خود دلیل موجهی برای اهمیت اسب و سوارکاری در تمدنهای باستانی به شمار میرود...

[COLOR="#FF0000"]مهمترین شکل اسب دوانی، چابک سواری با اسبهای اصیل یا thoroughbred racing نام دارد و در بسیاری از کشورهای جهان علاقمندانی دارد.[/COLOR]

امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، پرورش، اصلاح نژاد و تربیت اسب و همچنین برگزاری و شرکت در مسابقات اسب دوانی یک فعالیت اقتصادی قابل توجه به شمار می آید و جالب است بدانید که صنعت قمار یکی از حامیان بزرگ آن است، زیرا شرط بندی بر روی اسب، یکی از رایج ترین و به نوعی قابل دسترس ترین انواع قمار به شمار میرود و برای گردانندگان این صنعت بسیار سودآور بوده است.

اسبهای استثنایی و خاص، میتوانند در مسابقات برنده میلیونها دلار شوند و فروش نطفه آنها برای اصلاح نژاد، میلیونها دلار به جیب صاحبانشان سرازیر میکند. سبک مسابقه، مسافت تعیین شده و شیوه برگزاری آنها، بسته به کشوری که برنامه در آن اجرا میشود با یکدیگر تفاوت دارند و کشورهای بسیاری هستند که سبکهای متفاوت اسب دوانی در آنها اجرا میشود.

برای مثال در انگلستان، مسابقاتی اجرا میشوند که در آنها از مانع استفاده میشود که یا به شکل پرچین و یا خاکریز هستند و به نام مسابقه ملی شکار (National Hunt racing) شهرت دارند، از طرفی مسابقاتی به نام مسابقه یکنواخت یا مسطح (Flat racing) نیز وجود دارد که در مسافت معینی انجام میگیرد و در آن از هیچ مانعی استفاده نمیشود. انگلستان موطن بسیاری از چابک سواران نام آور بوده است که در میان آنها میتوان به گوردون ریچاردز (Gordon Richards) اشاره نمود.

در ایالات متحده، مسابقات اسبدوانی در زمینهای مسطح خاکی یا چمن برگزار میشود که بیشتر آنها هم از نوع چابک سواری با اسبهای اصیل هستند. مسیرهای دیگر مسابقات شامل پیستهای مسابقات کوارتر هورس و اسبدوانی با مانع هستند که البته گاهی به ترکیبی از این سه نوع هم برمیخوریم. مسابقه با نژادهای خاص مانند مسابقه با اسب عربی، در اندازه های محدودتری به چشم میخورد.

مسابقات اسبدوانی با اسبهای اصیل در مسافتهای مختلف انجام میشود که رایجترین انواع آن 405 فورلانگ معادل 905 متر تا یک و نیم مایل معادل 2414 متر است. پرورش دهندگان اسب با درنظر گرفتن این مسافات، اسبهایی با ترکیب نژتدهای خاص پرورش میدهند که بنا به نوع مسابقه سریع یا مقاوم باشد.

نقطه اوج در مسابقات اسبدوانی آمریکا، به طور سنتی مسابقات اسب دوانی کنتاکی است که همراه با Preakness Stakes و Belmont Stakes، مجموعه Triple Crown را تشکیل میدهند که مسابقات مخصوص اسبهای سه ساله است.

مسابقات چابک سواری تروبرد در آمریکا یک تالار افتخار (Hall of fame) دارد که در آن مجموعه بزرگی از شناسنامه اسبها، چابک سواران و تربیت کنندگان اسب و همچنین عکسها، یادگاریها و وقایع نگارها نگهداری میشود.

با توجه به اینکه توجه علاقمندان سوارکاری و رسانه های خبری بیشتر بر روی موفقیت اسبهای نر در مسابقات و همچنین نژادهای اصیل نر برای اصلاح نژاد متمرکز است، تبلیغات بسیار کمتری بر روی مادیانهای اصیل انجام میگیرد. یکی از این مادیانها، لا ترویین (La Troienne) نام دارد که یکی از باارزش ترین مادیانهای قرن بیستم محسوب میشود و بسیاری از اسبهای قهرمان نژاد تروبرد، از نسل او هستند.

مشهورترین اسب استرالیا فارلپ (Phar Lap) نام دارد که در اصل نیوزیلندی و یک اسب یورتمه رو اصیل و بیار موفق در دهه 60 بود.

در کانادا، مشهورترین اسب، نورترن دنسر (Northern Dancer) نام داشت که پس از برنده شدن در مسابقه کنتاکی و پریکنس (Preakness)، موفقترین اسب و پدر تروبرد نام گرفت . پسر او که نیژینسکی (Nijinsky) دوم نام دارد نیز دارای شهرت فراوانی است.

یک اسب مشهور دیگر، شرگر (Shergar) نام داشت و در ایرلند که به خاطر تاریخ اسبدوانی خود بسیار شهرت دارد، به مقام قهرمانی مسابقات اسبدوانی تروبرد شد. این اسب در 8 فوریه 1983 دزدیده شد و هرگز یافته نشد.

همه اساتید سوارکاری معتقدند که تا سوارکاری هر چقدر هم مستعد اصول و مفاهیم اولیه را به درستی درک نکرده باشد ، نمی تواند ادعا کند که سواری را به درستی آموخته است .

هرگز هیچ بنائی روی ستونهای لرزان پایدار نیست و اسب و سواری که خود به درستی به آنچه انجام می دهند واقف نیستند ، قادر نخواهند بود به استعدادهای نهفته در درون خود پی ببرند . به همین دلیل اصول اولیه حاکم بر سوارکاران و اسب های پر ش را نه روی مانع بلکه باید روی زمین جستجو کرد .

این اصول عبارتند از : آرام ، مستقیم ، به جلو و در نهایت حرکت صحیح روی خط شکسته و قوس ها . که ابتدا در باره این اصول و پس از آن وابسته گان آنها« تعادل و آهنگ حرکت» بحث می کنیم . «گوستاو اشتین برشت» بزرگ استاد ورزشهای سواره آلمان درباره اصول ابتدائی سوارکاری می گوید ، اسب خود را مستقیم به جلو هدایت کنید .

ژنرال «لوت» استاد بلند آوازه فرانسه این اصول را قبول کرده و آرام را بر آن مقدم دانسته ولی می گوید« آرام ، مستقیم به جلو » ، که جزءجزء این اصول ریشه ای به درازای عمر و تجربه این اساتید و و دیگر بزرگان سواری دارد ، قابل بحث ، گفتگو و تفکر هستند. بعنوان مثال ، باید از خود سوال کنیم که ابتدا حرکت اسب روی خط مستقیم مهم تر است یا تمرکز روی اطاعت محض در حرکت به جلو .

در حالیکه این اصل ّ حرکت به جلو و مستقیم بودن ّ جزء اصول جدائی نا پذیرند نمی توان از اسبی که اندامش مستقیم نیست توقع داشت به نحو دلخواه به جلو حرکت کند ، چرا که ّکجی« نقص طبیعی » باعث تخریب روند حرکت موزون و روان به جلو می شود. در واقع می توان منشاء امتناع اسب از حرکت روان و دلخواه به جلو را در کجی ، خصوصیات اخلاقی و ذاتی اسب جستجو کرد و در نظر داشت که مستقیم نگه داشتن بدن اسبی که میل ندارد به جلو حرکت کند هم ، مشکل است . بنا بر این باید قبل از تصمیم گیری بر تقدم و یا تاخر هر یک از این مقوله ، مشخصات اصولی هر یک و ارتباط آنها با یکدیگر را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارداد .

مستقیم بودن :
در چه حالی اسب کاملا مستقیم است ؟ به عبارت دیگر ، در چه حالتی تمامی ستون فقرات او روی خط مستقیم قرار گرفته است ؟ تشخیص این حالت برای مشاهده کننده ای روی زمین در حال نظاره اسبی در حال ایست ساده است . یعنی اسب مستقیم است یا در ظاهر این گونه بنظر می رسد که ، چهار پای او روی اضلاع مستطیلی به درستی رسم شده قرار گرفته و وزن او به تساوی روی چهار پایش تقسیم شده باشد.

اما وضعیت اندام اسب زیر پای سوار ، ایستاده یا به هنگام حرکت ، متفاوت است . در حرکت ستون فقرات انحرافی جانبی دارد و در گام های مختلف چگونگی استقرار دنده ها متفاوت هستند . به هر حال اگر در حرکت هر یک از اندامهای حرکتی جانبی روی خطی مستقیم در راستای حرکت قرار داشته باشند ، می توان گفت اسب مستقیم است . در این حالت باید در نظر داشت که عرض کپل اسب از سینه او بیشتر است و چنانچه نظاره گر اسبی باشیم که از روبرو به طرف ما می آید و پاهای جلو ، پاهای عقب را می پوشانند در حالیکه بخش کوچکی از سم پای عقب هم قابل روئیت است ، باید قبول کنیم که اسب مستقیم است.

از طرف دیگر حالت قرارگیری ما روی زین ،ساده ترین روش برای قضاوت درباره مستقیم بودن اسب به شرطی است که : وزن به تساوی روی هر نشیمن تقسیم شده باشد ، نشست سوار کار در عمق زین باشد ، هر ساق به تساوی در طرفین اسب آویخته باشند ، حرکت متساوی و متعادل هر دو کتف اسب قابل روئیت باشد ، سرو گردن اسب مستقیم و درست در وسط اندام سوار ، گوشها مساوی ، مژه غیر قابل روئیت و دستجلوها به طور کامل به تساوی در هر دو دست قرار گرفته باشند. فقط در این حالت است که سوار می تواند قاطعانه اسب را مستقیم براند

منبع:تبیان