سبزی منجمد بخوریم یا نخوریم؟

[CENTER]
[IMG]http://www.jamejamonline.ir/Media/Image/1392/05/29/635126247119109074.jpg[/IMG]
[/CENTER]

برخی عقیده دارند آن میوه‌ای که ریزتر، کج و معوج‌تر و حتی بد رنگ باشد، به سبب پرورش در شرایط طبیعی و به دور از مواد شیمیایی و اصلاحات ژنتیکی سالم‌تر بوده و ماندگاری بالاتری دارد، اما حالا که بیشتر میوه‌ها و سبزیجات در معرض سموم و کودهای شیمیایی است، چگونه ماندگاری محصولات باغی و کشاورزی را افزایش دهیم؟
آیا میوه ها را می توان همچون برخی سبزیجات فریز کرد؟ انجماد تا چه میزان مواد مغذی میوه و سبزی را تخریب می کند؟ سبزی خرد شده تازه بهتر است یا منجمد شده؟ این که می گویند کیسه های نانو باعث افزایش ماندگاری محصول می شود، صحت دارد؟
اولین نکته هنگام خرید میوه و سبزی تازه آن است که بدانید نگهداری بیش از یک هفته محصول در شرایط نامساعد مغازه ها و میدان میوه و تره بار به معنی از دست رفتن بیش از 50 درصد مواد مغذی و به پایان رسیدن تاریخ مصرف میوه و سبزی است.




[RIGHT] [B]دمای یخچال در همه قسمت ها یکسان نیست

[/B]
[/RIGHT] یخچال می تواند چند روزی میوه و سبزی را تازه نگه داشته و از تخریب مواد مغذی آن بکاهد. اما باید بدانید بهترین دمای یخچال 5 درجه سانتی گراد است و این دما درهمه قسمت های آن یکسان نیست، بنابراین کشوهای پایینی یخچال با دمای 10 درجه سانتی گراد مخصوص نگهداری میوه و سبزیجات و خانه بندی در یخچال هم که گرم ترین نقاط است مخصوص نگهداری آبمیوه یا آب سبزیجات برای مدت کوتاه است. در نتیجه اگر میوه ها در طبقات بالایی و در دمای 5 درجه سانتیگراد قرار گیرند دچار سرمازدگی و کاهش ماندگاری می شود.




[RIGHT] [B]میوه هایی که نیاز به یخچال ندارد

[/B]
[/RIGHT] حواستان باشد میوه ها دو نوع هستند؛ برخی انواع میوه ها باید در زمان جدا شدن از درخت به طور کامل رسیده باشند و بلافاصله در یخچال نگهداری شوند که مهم ترین آن گیلاس، خیار، انگور، پرتقال و آناناس است، اما برخی دیگر از میوه ها را می توان در شرایطی که هنوز نرسیده اند از درخت جدا کرد همچون سیب، موز، هلو، گلابی و خرمالو که باید دوران رسیدگی خود را در دمای محیط، نه یخچال سپری کنند؛ البته این محیط نباید انبارهای مجاور پارکینگ خودرو باشد چرا که دود حاصل از مواد سوختی می تواند به فساد محصول بینجامد.
از آنجایی که این میوه ها از خود گاز اتیلن زیادی متصاعد می کنند، می توانند موجب رسیدگی زودهنگام سایر میوه ها شده و از تازگی و کیفیت آنها بکاهند. بنابراین، این نوع میوه ها را در مجاورت مرکبات و سبزیجات برگ سبز قرار ندهید. گندیدگی مرکبات، تلخی هویج، زردی کاهو و سایرسبزیجات به دلیل گاز اتیلن متصاعد شده در محیط یخچال است.
اما لازم است بدانید زمانی که میوه تغییر طعم، عطر و بافت داد و قهوه ای رنگ شد، تقریبا فاقد مواد مغذی بوده و تنها فیبر آن کارایی خواهد داشت. در ضمن ماندگاری میوه های شسته در مقایسه با محصولات نشسته یک هفته کمتر است.




[RIGHT] [B]چه میوه هایی را می توان منجمد کرد؟ [/B]

[/RIGHT] اما پرسشی که بیشتر خانواده ها می پرسند آن که آیا می توان میوه های تابستانی را همچون سبزی ها، منجمد و به مدت طولانی تری ذخیره کرد؟ آیا میوه​منجمد خاصیتی هم دارد؟
برخی از میوه ها همچون سیب، هلو، توت فرنگی، زردآلو، هندوانه و خربزه موقع منجمد شدن تغییر رنگ داده و تردی شان از بین می رود و در اثر اکسیداسیون درصد زیادی از ویتامین ها بخصوص ویتامین C و اسید فولیک خود را از دست می دهند، اما اگر این میوه ها را به تناسب نوع آن در مقداری شربت منجمد کنید یا روی آن شکر بپاشید یا آبلیمو بزنید تا چند ماه در فریزر قابلیت نگهداری دارند. میوه هایی چون گیلاس و آلبالو هم گرچه بافت ظریفی دارند و فریز کردن بشدت بافت آنها را تخریب می کند، اما تا حدودی ارزش تغذیه ای خود را حفظ می کنند.




[RIGHT] [B]سبزیجات جالیزی را منجمد می کنند؟

[/B]
[/RIGHT] در میان سبزیجات غده ای، غلاف دار، بوته ای یا درختی کدام یک در دمای انجماد خاصیت خود را حفظ کرده و کدام یک مقاومت کمتری دارد؟
خیار، کاهو، کدو، سیب زمینی و گوجه فرنگی تحمل انجماد را نداشته و در سرمای زیاد، خاصیت، طعم و بافت خود را از دست می دهد، اما می توانید سیب زمینی را به صورت پوره یا خلال نیمه آماده و گوجه فرنگی را پخته شده فریز کنید. لوبیا سبز، نخود فرنگی، ذرت، گل کلم و اسفناج را هم چند دقیقه در آب بجوشانید یا بخار دهید تا با غیر فعال شدن آنزیم های اکسیدکننده در حین انجماد سفت نشود و تغییر رنگ، بو و مزه ندهد و گرچه در اثر این حرارت 5 تا 40 درصد از ویتامین های حساس به حرارت محصول تخریب می شود، اما تا چند ماه می توانید ماندگاری این سبزیجات را افزایش دهید. سبزیجات بوته ای همچون هویج، چغندر و تربچه نیز در اثر انجماد تلخ و غیرقابل مصرف می شود. این را هم بدانید در اثر نگهداری سیب زمینی در یخچال، نشاسته آن تبدیل به قند شده و زودتر از موعد شیرین و قهوه ای شده و برای مبتلایان به دیابت منع مصرف دارد و همچنین نور فلورسنت برخی مغازه ها یا آشپزخانه ها هم سبب سبز شدن رنگ لایه های سطحی و گاهی عمقی سیب زمینی شده و از عمر محصول کاسته و آن را سمی می کند.
در ضمن فرآورده های فریز شده در مقایسه با فرآورده های کنسرو شده ویتامین و املاح معدنی بیشتری دارد، اما براساس تحقیقات انجام شده سه نوع از سبزی ها وقتی به صورت کنسرو درمی آیند مقدار فیتوکمیکال های مفید (رنگدانه های آنتی اکسیدانی) در آنها بالاتر از وقتی است که تازه و خام مصرف می شوند. کنسرو ذرت، هویج و گوجه فرنگی از این جمله است. اما به دلیل آن که در این کنسروها از شکر و نمک زیادی استفاده می شود، برای بیماران مبتلا به دیابت، پرفشاری خون و نارسایی کلیوی محدودیت مصرف دارد.




[RIGHT] [B]سبزی خرد شده منجمد بهتر است![/B]

[/RIGHT] اما پرسش اصلی آن که سبزیجات خرد شده منجمد و نیمه آماده ای مانند سبزی قورمه، سبزی نعنا و جعفری و انواع سبزی کوکو و آش را می توان در برنامه غذایی روزانه گنجاند؟ سبزی خرد شده تازه بهتر است یا منجمد شده؟
بافت سبزی یا هر میوه ای در اثر خرد شدن آسیب می بیند و بلافاصله در مجاورت با هوا اکسید شده و همین امر باعث تخریب بخش زیادی از ویتامین ها می شود. اما شاید بشود روی املاح معدنی و فیبر آن حساب کرد. ولی لازم است بدانید سبزیجات خرد شده منجمد، بیشتر از انواع تازه و خردشده ای که در فروشگاه ها جلوی چشم مشتری آماده می شود، ارزش تغذیه ای دارد؛ چرا که اگر سبزی های منجمد مجوزدار بلافاصله پس از خردشدن فریز شوند، در دمای انجماد تخریب مواد مغذی سبزی به کمترین میزان می رسد، اما سبزی های خرد شده تازه از زمان خرد شدن تا رسیدن به دست مصرف کننده مواد مغذی بیشتری را از دست می دهند و تیره و کدر شدن آن دلیل بر کهنگی و ماندگی محصول است.
البته با وجود آن که براساس شرایط تولید و نگهداری نمی توان صد درصد در مورد ماندگاری و میزان مواد مغذی سبزی های خرد شده تازه و منجمد قضاوت کرد، اما مصرف سبزی های منجمدی که به شروع تاریخ مصرف نزدیک تر باشند گزینه مناسب تری است.




[RIGHT] [B]در کیسه نانو میوه تازه می ماند؟

[/B]
[/RIGHT] این روزها در برخی مغازه ها یا فروشگاه ها کیسه هایی پلاستیکی با نام نانو برای ماندگاری بیشتر میوه های درون یخچال به فروش می رسد. واقعیت آن است که هنگام تهیه پلاستیک، ذرات نقره در حد نانو به ترکیبات پلیمر این پلاستیک ها افزوده می شود. خاصیت ضدمیکروب از ویژگی های نقره است که با تاخیر در فساد میکروبی محصول، ماندگاری را بالا می برد که برای عمر طولانی و تازه تر ماندن محصول باید آن را نشسته داخل این کیسه ها قرار داد.
اما به گفته متخصصان با وجود آن که تاکنون گزارشی مبنی بر مسمومیت این کیسه ها ارائه نشده است، ولی توصیه بر آن است به علت سمی و مسمومیت زا بودن نقره از بسته بندی مواد غذایی چرب، آبدار و خمیری درون این کیسه ها اجتناب کنید.

منبع: جام جم