-
علل غیبت امام زمان عج
[SIZE=4]علل غیبت امام زمان (ع) چیست؟
پاسخ:
درطول تاریخ، مسئله ی غیبت ،برای پیامبران وبرخی از اولیاء روی داده ازاینروی غیبت امام زمان مسئله ی تازه وناشناخته برای مسلمانان ودیگرامتها نیست، برای آن دلایل فراوانی وجوددارد ،چنانكه برای غیبت دیگراولیا دلایل فراوانی وجود داشته ، شیخ صدوق دركتاب كمال الدین كه آنرا به اشاره ی آن حضرت نوشته درباره غیبت پیامبران وعمرطولانی آنها وعلل غیبتشان مطالب جالبی نوشته است .
غیبت امام زمان (ع) از اموری است كه عقل بشر به تنهایی از كشف همه اسرار آن ناتوان است و پیوسته مورد سؤال قرارگرفته و فكرها را مشغول نموده است، ولی باید توجّه داشت كه بر اساس برخی روایات علّت و فلسفه واقعی غیبت امام مهدی(ع) سرّی از اسرار الهی است كه حكمت آن بر بندگان پوشیده است و جز خدا و امامان معصوم(ع) كسی نسبت به آن اطلاع كافی و كامل ندارد و تنها بعد از ظهور آن حضرت این مطلب روشن خواهد شد. لذا پیامبر اكرم(صلی الله علیه وآله) می‌فرماید: (یا جابر! ان‌ّهذا لامر من أمراللّه و سرّ من سرّ اللّه، مطوّی عن عباده فایّاك و الشّك فی أمر اللّه فهو كفر)
«ای جابر! (غیبت امام زمان) سرّی از اسرار الهی می‌باشد كه بر بندگان پوشیده است، مبادا در امر خدا شك كنی، چرا كه‌تردید در امر خدا كفر است.»
چنانكه عبداللّه بن فضل هاشمی روایت كرده كه از امام صادق(علیه السلام) شنیدم كه می‌فرمود: «همانا برای «صاحب الامر» غیبتی تخلف ناپذیر است، به طوری كه اهل باطل در آن تردید می‌كنند.
عرض كردم: یابن رسول اللّه! چرا غیبت می‌كند؟
فرمود: به علّتی كه به ما اجازه نداده‌اند ان را آشكار سازیم.
عرض كردم: چه حكمتی در غیبت اوست؟
فرمود: همان حكمتی كه در غیبت حجّت های پیش از او بوده است. حكمت غیبت قائم بعد از آمدن خود او ظاهر می‌شود،چنانكه حكمت سوراخ كردن كشتی توسط خضر(ع) و كشتن آن بچه و تعمیر دیوار، برای حضرت موسی(علیه السلام) ظاهر نگشت، مگرموقعی كه خواستند از هم جدا شوند.»
بنابراین هر چند نمی‌توان به همه اسرار غیبت آن حضرت پی‌برد، امّا با استفاده از روایات معصومین(علیهم السلام) به برخی از این علل وحكمت ها اشاره می‌كنیم:
الف) آزمایش مردم‌چنان كه می‌دانیم یكی از سنت های ثابت الهی آزمایش بندگان و گزینش صالحان و پاكان است، به طوری كه صحنه زندگی همواره صحنه امتحان و آزمایش است تا بندگان از این راه در پرتو ایمان و استقامت و تسلیم خویش در پیروی از اوامر خداوند تربیت یافته و به كمال برسند و استعدادهای نهفته آنان شكوفا گردد. لذا در برخی از روایات آمده است كه فلسفه غیبت امام زمان (ع) آزمایش مردم است. در این زمینه به چند روایت توجه فرمائید:
1) رسول اكرم(صلی الله علیه وآله) می‌فرماید: «ذاك الّذی یغیب عن شیعته و اوْلیائه غیْبة‌ً، لا یثْبت فیها علی القوْل بامامته الاّ من امْتحن‌اللّه قلْبه للاْیمان».
او (امام زمان ـ علیه السلام ـ ) كسی است كه از یاران و شیعیانش غایب می‌شود، غیبتی كه در آن غیبت كسی در اعتقاد به امامت حضرت ثابت نمی‌ماند، مگر كسی كه خدا قلبش را به ایمان آزموده باشد.
2) امام علی(علیه السلام) می‌فرماید:
(اما و اللّه لاقتلن‌ّ انا و ابنای هذان، ولیبعثن‌ّ اللّه من ولدی فی آخر الزمان یطالب بدمائنا، و لیبعثن‌ّ عنهم تمییزاً لأهل‌الضلالة حتی یقول الجاهل: ما للّه فی آل محمد من حاجة)
«به خدا قسم من، و این دو فرزندم (حسن و حسین) شهید خواهیم شد، خداوند در آخر الزمان مردی از فرزندانم را به خون خواهی ما بر خواهد انگیخت و او مدتی غایب خواهد شد تا مردم آزمایش شوند و گمراهان جدا گردند، تا جایی كه نادان‌می‌گوید: خداوند دیگر نیازی به آل محمد ندارد.»
3ـ امام حسین(علیه السلام) می‌فرماید: «برای امام مهدی (ع) غیبتی است. در این غیبت برخی از دین بر می‌گردند و برخی ثابت قدم‌می‌مانند. هر كس در این غیبت صبر كند و بر مشكلاتی كه از سوی دشمنان ایجاد می‌شود استقامت كند، به قدری از اجر خداوند بهره‌مند می‌گردد كه انگار در كنار پیامبر(ص) به وسیله شمشیر با دشمنان جنگیده است.»
4ـ پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) ضمن حدیث مفصلی می‌فرماید: «مهدی از دیدگان پیروانش غایب می‌شود و جز كسانی كه خدا دل های‌آنان را جهت ایمان، شایسته قرار داده، در اعتقاد و امامت او استوار نمی‌مانند.»
5ـ امام صادق(علیه السلام) فرمود: این غیبت امام مهدی (ع) امتحان پیروان و شیعیان است. (ان اللّه عزوجل‌ّ یحب‌ّ أن‌ْ یمتحن‌الشیعه)
6ـ امام موسی بن جعفر(علیه السلام) می‌فرماید: هنگامی كه پنجمین فرزندم غایب شد مواظب دین خود باشید، مبادا كسی شما را ازدین خارج كند. او ناگزیر غیبتی خواهد داشت، به طوری كه گروهی از مؤمنان از عقیده خویش بر می‌گردند. خداوند به وسیله غیبت، بندگان خویش را آزمایش می‌كند...»
7ـ امام موسی بن جعفر(علیه السلام) در روایت دیگر می‌فرماید: (انّما هی من اللّه ـ عزّوجل‌ّ ـ امتحن بها خلقه) «غیبت امام‌مهدی (ع) خود مایه امتحان بندگان از سوی خداوند بزرگ است".
شیخ طوسی می‌گوید: از سخنان پیشوایان اسلام بر می‌آید كه آزمایش به وسیله غیبت حضرت مهدی (ع) از سخت‌ترین‌آزمایش‌های الهی است.
ب) آزادی از بیعت طاغوت‌های زمان‌در برخی از روایات اسلامی آمده است كه علت و حكمت غیبت امام مهدی(علیه السلام) این است كه آن حضرت به وسیله غیبت از یوغ بیعت با طاغوت‌های زمان آزاد می‌شود و تعهد و بیعت با هیچ حاكمی را بر عهده ندارد، تا بتواند در زمان قیام خود، آزادانه‌تلاش كند. دیگر امامان(ع) از روی تقیه حكومت ها را به رسمیت می‌شناختند، ولی امام مهدی(علیه السلام) مأمور به تقیه نیست و به همین‌جهت با حكومت‌ها و طاغوت‌های زمان بیعت نمی‌كند. اگر غیبت آن حضرت نباشد، این امر شدنی نیست.
امام حسن مجتبی(علیه السلام) در این باره فرمود: (ما منّا احد الاّ و یقع فی عنقه بیعة لطاغیة زمانه الاّ القائم الّذی یصّلی روح اللّه عیسی بن مریم خلفه فان‌ّ اللّه ـ عزّوجل‌ّ ـ یخفی ولادته و یغیب شخصه لئلاّ یكون لاحد فی عنقه بیعة اذا خرج، ذاك التاسع‌من ولد اخی الحسین...)
«هر كدام از ما (امامان اهل البیت(علیهم السلام)) در زمان خود بیعت حاكمان و طاغوت‌های زمان را از روی تقیه به عهده گرفته‌ایم، مگرامام مهدی(علیه السلام) كه عیسی بن مریم به امامت آن حضرت نماز می‌گذارد. خداوند ولادت او را مخفی نگه داشت و برای او غیبتی‌در نظر گرفت، تا زمانی كه قیام می‌كند بر گردنش بیعت حاكمی نباشد.»
ج) حفظ جان امام مهدی (ع)خداوند به وسیله غیبت امام دوازدهم(علیه السلام) جانش را از شر دشمنان حفظ نموده است. اگر مسأله غیبت امام مهدی(علیه السلام) مطرح‌نبود «معتمد» عباسی كه به خون آن حضرت تشنه بود، مانند پدران بزرگوار آن حضرت، امام مهدی(علیه السلام) را نیز شهید می‌كرد وزمین از حجت خداوندی خالی می‌شد.
در این باره روایات فراوانی از امامان معصوم(ع): به ما رسیده است.
امام محمد باقر(علیه السلام) فرمود: (ان‌ّ للقائم غیبة قبل ان یقوم، قال: قلت: و لم، قال: یخاف.)
«برای قائم ما (امام مهدی(علیه السلام)) قبل از آن‌كه به پا خیزد غیبتی است.»
راوی پرسید: «برای چه؟» حضرت فرمود: «به جهت این كه ترس از كشته شدن او وجود دارد.»
هـ) آمادگی جهان‌ظهور حضرت مهدی (ع) به عنوان «خاتم الاوصیا» و منجی بشریت و كسی كه در كره زمین دین اسلام را برتمامی‌دین‌ها پیروز می‌گرداند، قطعاً به زمینه و آمادگی جهانی نیازمند است. زیرا روش و سیره آن حضرت مبنی بر رعایت امور ظاهری و حكم به ظاهر نیست بلكه مبنی بر رعایت حقایق و حكم به واقعیّات ، ترك تقیّه ، مسامحه نكردن در اموردینی ، احقاق حقوق ، برقراری عدالت واقعی و اجرای تمام احكام اسلامی است.
معلوم است كه انجام این برنامه و انقلاب بزرگ و همه‌جانبه نیازمند ترقی و رشد بشر در ناحیه علوم، معارف، فكر، اخلاق وآمادگی جامعه برای پذیرش و استقبال این نهضت و لیاقت زمامداری آن رهبر الهی می‌باشد.
از این رو جهان باید زمینه این پذیرش را داشته باشد تا این هدف محقق شود. بنابراین می‌توان آمادگی نداشتن جهان را یكی ازفلسفه‌ها و حكمتهای غیبت امام مهدی (ع) بر شمرد.
نتیجهعلت و فلسفه واقعی غیبت حضرت ولی عصر (ع) یكی از رازهای الهی است كه جز خداوند وپیشوایان معصوم: كسی نسبت به آن اطلاع كافی و كامل ندارد.
با این حال طبق بیان معصومین(ع): راز اصلی غیبت آن حضرت عبارت است از: 1ـ فراهم نبودن شرایط ظهور، برای تحقق‌بخشیدن به آرمانی بزرگ (گسترش عدل و قسط جهانی و به اهتزاز در آوردن پرچم توحید در تمام كره خاكی). این آرمان بزرگ نیاز به گذشت زمان و شكوفایی عقل و دانش بشر و آمادگی روحی بشریت دارد، تا جهان به استقبال آن امام عدل وآزادی برود. طبیعی است اگر آن حضرت پیش از فراهم شدن مقدمات در میان مردم ظاهر شود، سرنوشتی مانند دیگر امامان(شهادت) یافته و قبل از تحقق آن آرمان بزرگ دیده از جهان برخواهد بست.
2ـ محفوظ ماندن از شرّ جباران و ستمگران است.
3ـ در بعضی از روایات حكمتهای دیگری از جمله آزمایش مردم و اندازه پایبندی و پایداری آنان به دین و ولایت بیان شده‌است. غیبت آن حضرت سبب می‌شود تا نفاق پنهان عدّه‌ای آشكار شود، ایمان حقیقی دوست داران و شیعیان واقعی امام(ع) ازافراد ناخالص و سست ایمان جدا و پاك شود و در یك جمله مؤمن از منافق معلوم گردد.
منبع:
mihanblog.com
[/SIZE]
