برخورد محتاطانه با اهل كتاب
نهي از آغاز سلام به اهل كتاب
اميرمومنان (ع) فرمود: در ديدار با اهل كتاب آغاز به سلام نكنيد و هرگاه آنان به شما سلام كردند در پاسخ بگوييد: و علكيم . (1)
نهي از شبيه شدن به اهل كتاب
رسول خدا (ص) فرمود: شارب خود را كوتاه كنيد و ريش را كوتاه نكنيد و خود را شبيه يهود نسازيد . (2)
پرهيز از مشاركت در مراسم اهل ذمّه
روايت شده است : در تشيع مردكان اهل ذمّه شركت نكنيد. (3)
نكته : اين نهي به جهت پيشگيري از تاثير فرهنگ و اعتقادات آنان بر مسلمانان است .
يهود و نصارا بيشتر آداب معاشرت با يهود و نصارا ضمن بحث ااهل كتاب آمده است و در اينجا فقط به موارد خاص اشاره مي شود .
برتري نصارا بر يهود و اولويت آن ها در تعامل
خدا فرمود: بي گمان ، سر سخت ترين مردم را در دشمني با كساني كه ايمان آورده اند يهوديان و مشركان خواهي يافت و نزدكي ترين مدرم را در دوستي با آنان كه ايمان اورده اند كساني خواهي يافت كه گفتند :ما مسيحي هسيم . اين از آن روست كه برخي از آنان كشيشان و راهبان اند و بدان سبب است كه آنان در پذيرش حق تكبر نمي ورزند . (4)
نكته :در ملت يهود نيز رهبران مذهبي وجود دارند . آنچه مي تواند وسيله امتياز ترسا از يهود شود همان خوي استكباري يهود نسبت به نصاراست .
در آيه اي ديگر فرمود: و از اهل كتاب كساني اند كه اگر آنان را بر پوستي انباشته از طلا امين شمري ، آن را به تو باز مي گردانند ، و از آنان كساني اند كه اگر بر ديناري امينشان شمري ، آن را به تو باز مي گردانند ، مگر اينكه پيوسته بر سر آنان بايستي و به اصرار حق خود را از آنان مطالبه كني . . اين امانت ناشناسي از آن روست كه گفتند : بر ما درباره اُميّين ( كساني كه از نژاد اسرائيل نيستند ) راهي مقرّر نيست كه حقوقي را براي آنان به رسميت بشناسيم . وبر خدا دروغ مي بندند و خود مي دانند . ( 5)
مجوس ( 6)
بيشتر آاداب معاشرت و حقوق مجوس ضمن بحث اهل كتاب آمده است و در اينجا به مواري خاص اشاره مي شود .
نهي از اهانت به مجوس
اگر چه مجوس از يهود و نصارا پايين ترند ، در اسلام از حقوق بشري و حرمت انساني برخوردارند .
ابوالحسن حذّاء مي گويد : نزد امام صادق(ع) بودم . كسي از من پرسيد : طلبكارت چه كرد؟ گفتم : او مردي زنازاده است .. امام صادق (ع) نگاه تندي به من كرد :گفتم فدايت شوم او مجوسي است كه با مادرو خواهرش ازدواج مي كند . فرمود: مگر اين كار در دين آن ها ازدواج ( نكاح)نيست ؟ (7) يعني به سبب مجوسي بودن نمي توان او را زنازاده دانست . (8)
پاورقي ها
1- الكافي .ج2.ص 649
2- الفقيه .ج1.ص 130
3- الدعوات . ص 227
4- سوره مائده . آيه 82
5- سوره آل عمران آيه 75
6- مجوسيان به دو اصل نور ( يزدان ) و ظلت ( اهريمن ) اعتقاد دارند و گمان مي كنند خير و نيكي و منفعت از يزدان و فساد و بدي و زيان از اهريمن است ( الملل و النحل ، شهرستاني ، واژه مجوس )
7- علل الشرائع .ص 540
8- در شريعت مجوس برخلاف ديگر اديان آسماني و دين مبين اسلام ازدواج با محارم ( مادر ، خواهر ، دختر ) جايز است ،و اين مطلب در بسياري از منابع روايي و فقهي ما آمده است (برا ي نمونه رجوع شود به الكافي .ج5.ص 574وج7 ، ص 146 غ تهذيب الاحكام . ج9 ص 365 ؛ مختلف الشيعة . ج9.ص 93-94
