بهداشت دهان و دندان

سبک زندگی اسلامی از کتاب مفاتیح الحیاه تالیف حضرت ایت العظمی جوادی املی ( دام ظله العالی )


توصیه به مسواک : رسول خدا (ص) در احادیثی می فرماید : مسواک بزنید و پاکیزه باشید (1) ؛ مسواک کردن بخشی از ضوست (2) ؛ اگر بر امتم سخت نبود امر می کردم که برای هر تمازی مسواک بزنند (3)؛ آن قدر جبرئیل مسواک زدن را سفارش کرد که ترسیدم دندانم ساییده شود با بریزد (4) ؛ هرگاه مسواک در دسترس نباشد انگشتان دست جایگزین آن اند (5) ؛ راه قرآن را پاکیزه کنید . پرسیدند: ای رسول خدا ، راه قرآن چیست؟ فرمود دهانهایتان . پرسیدند : ای رسول خدا (ص) ! راه قرآن چیست ؟ فرمود: دهان هایتان . پرسیدند با چه چیز؟ ؟ فرمود با مسواک (6) ؛ چرا با دندان های زرد و دهان بدبو بر من وارد می شوید ؟ چرا مسواک نمی زنید ؟ (7)
امام باقر و امام صادق (ع) می فرماید : هر چیزی پاک کننده ای دارد و پاک کننده دهان مسواک است . (8)
امام صادق (ع) می فرماید دندان ها را پاکیزه نگه دارید . (9)
بر پایه ی روایتی ، کعبه از بوی بد نفس های مشرکان به خدا شکوه کرد. خدای متعالی وحی فرمود : قومی را جایگزین آنان می کنم که با چوب مسواک نظافت می کنند . پس از فرستادن پیامبرش محمد (ص) جبرئیل را بر او نازل کرد که مسواک و خلال کند (10)
شیوه مسواک زدن
راوی می گوید : امیر مومنان (ع) دندان هایش را از پهنا ( بالا به پایین ) مسواک می زد و غذا را با همه انگشتان دست می خورد (11)
آثار مسواک زدن
امام صادق (ع) فرمود : مسواک زدن دوازه ویژگی و فایده دارد : سنت پیامبر (ص) است ، دهان را پاکیزه می کند ، چشم را روشنی می بخشد ، خدا را خرسند ، دندان ها را سفید ، پوسیدگی دندان را بر طرف و لثه را محکم و میل به غذا رل زیاد می کند ، بلغم را می برد ، حافظه را تقویت ، نیکی _ زیبای ها _ را مضاعف می کند و فرشتگان بدان شاد می شوند .(12)
پاداش مسواک زدن
رسول خدا (ص) می فرماید : دو رکعت نماز با مسواک نزد خدا از هفتاد رکعت بدون مسواک محبوب تر است . (13) و نیز می فرماید : هر کس روزی یک بار مسواک زند خدا از او خشنود باشد و بهشت از آنِ اوست و هر کس روزی دو بار مسواک زند روش پیامبران را ادامه داده است . (14)
توصیه به خلال
رسول خدا (ص) می فرماید : چه خوب اند کسانی که در وضو و پس از غذا خلال می کنند و بر دو فرشته مومن بسیار سخت است که مومن در حالی که غذا لای دندان دارد نماز بگزارد (15) و نیز می فرماید : خلال کنید که چیزی نزد فرشتگان مبغوض تر از غذای لای دندان نیست (16)
امام حسین (ع) می فرماید : همواره امیرمومنان (ع) به ما امر می کرد که پس از خلال کردن آب ننوشیم ، مگر اینکه پیش از آن سه بار مضمضه کرده [دهانمان را شسته ] باشیم (17)
امام صادق (ع) می فرماید : رسول خدا (ص) با شاخه ی خرما و نی خلال نمی کرد ؛ (18) همچنین می فرماید : رسول خدا (ص) فرمود: پس از غذا خوردن خلال کنید ،چرا که مایه سلامتی دهان و دندان هاست و روزی را برای بنده جلب می کند .(19)
امام کاظم (ع) می فرماید : زبانت را درون دهانت بچرخان ، هر چه با زبان گرد آمد اگر خواستی بخور؛ اما آنچه با خلال از لای دندان بیرون آمد و ناپسند شمردی بیرون انداز (20)

پاورقی ها
1- الجامع الصغیر. ج1.ص 148
2- الفقیه . ج1.ص 53
3- الکافی .ج3.ص 22؛ الفقیه .ج1.ص 55
4- الکافی .ج3.ص 23
5- الجامع الصغیر .ج1. ص475
6- مکارم الاخلاق . ص 51
7- المحاسن . ص 561
8- الفقیه . ج1. ص 53
9- کتاب الخصال . ص 258
10- مکارم الاخلاق . ص 50
11- الکافی .ج6.ص 297
12- مکارم الاخلاق .ص 50
13- کتاب الخصال . ص 50
14- جامع الاخبار . ص 58 ؛ مستدرک الوسائل .ج1 .ص 361
15- دعائم الاسلام . ج2. ص 120-121
16- مکارم الاخلاق . ص 153
17- مکارم الاخلاق . ص 153
18- الکافی .ج6.ص 377
19- مکارم الاخلاق . ص 153
20- المحاسن . ص 451 ؛ بحار الانوار .ج63. ص 407