بازهم بحث...ازدواج موقت!!

ازدواج موقت اگرچه در اسلام به آن اشاره شده اما اظهارنظرهای غیر کارشناسی در این زمینه و عدم هدایت صحیح آن می‌تواند ضمن ایجاد تبعات سوء، منجر به از هم پاشیدگی کانون خانواده و حتی عدم تمایل به تشکیل خانواده در بین جوانان گردد.

حجت الاسلام آقامیری در گفتگو با خبرنگار جهان عنوان می‌کند که پیغمبراکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) در جامعه حجاز در میان جماعتی که به روایت قرآن مثل چهار پا یا حتی گمراه تر از چهار پا بودند، ظهور کرد تا عرف آن جامعه را بهم بزند.
آقامیری با رد این نظریه که ازدواج موقت به دلیل تعارض با عرف جامعه نباید صورت بگیرد، گفت: عرف را در زمانی می‌توانیم ملاک قرار دهیم که با شریعت اسلام در تعارض نباشد .

وی عرف را متأثر از عوامل مختلفی می‌داند و بیان می دارد: زمان گذشته که پادشاهان و سلاطین بودند، مردم بر اساس "الناس عبید ملوکهم" یک عرف خاص داشتند و امروزه که هجوم ماهواره‌ها و سایتهای اینترنتی که فرهنگ فساد و فحشا را گسترش می‌دهند، ممکن است عرف به گونه‌ای دیگر تعریف ‌شود، در حقیقت مولفه های "عرف" متاثر از عواملی است که جامعه به گونه های مختلف با آن در تعامل است ، بنابراین باید ببینیم عوامل ایجاد عرف نامطلوب چه المان هایی است که آنها را آفت شناسی نماییم و در صدد رفع آفات آن باشیم و بتوانیم عرف پاکی داشته باشیم.

آقامیری با رد این نظریه که ازدواج موقت به دلیل تعارض با عرف جامعه نباید صورت بگیرد، گفت: عرف را در زمانی می‌توانیم ملاک قرار دهیم که با شریعت اسلام در تعارض نباشد .

وی مسئله ازدواج را احساس نیاز زن و مرد به یکدیگر دانست که این نسبت نیاز، باعث شده تا زوجین یکدیگر را تمکین کنند و همین جذابیت است که موجب بقاء خانواده می شود، بنابراین اگر این جاذبه به تشکیل و تحکیم خانواده منجر شود شرعی و درغیر این صورت مورد نظر نخواهد بود.

وی عنوان کرد به ازدواج موقت به واسطه وجاهت شرعی که دارد در جای خودش می‌توان اعتنا کرده و آن را در زمان های خاص پیشنهاد داد ، اما به دلائلی که مطرح خواهد شد : ازدواج دختران دبیرستانی بدون اذن ولی آنها اصلاً مشروع نخواهد بود .

شایان ذکر است که اسلام برای ساماندهی به ناهنجاریهای جنسی پدیده آمده در اجتماع، به علل مختلفی که زن و مرد نتوانند خانواده دایمی تشکیل داده و همه وقت در زیر یک سقف با هم زندگی مشترک داشته باشند ، ازدواج موقت، با شرایط خاص خودش را پیشنهاد کرده است، که همانگونه که اشاره شد ، اختصاص به زمان اضطرار دارد و البته به هر نحو که این ازدواج صورت پذیرد و شرائط صحت را نیز داشته باشد کاملا شرعی و مورد احترام است که اسلام برای پوشش مشکلات ناشی از آن ناهنجاریها این ازدواج را مطرح کرده و در کل برای سرو سامان دادن به این نیاز ، برنامه هایی مانند نکاح دائم، موقت و یا حتی در زمانهای اولیه اسلام بحث بهره وری از کنیزکان و یا تحلیل امه را مطرح و تجویز کرده است.

وی عنوان کرد به ازدواج موقت به واسطه وجاهت شرعی که دارد در جای خودش می‌توان اعتنا کرده و آن را در زمان های خاص پیشنهاد داد ، اما به دلائلی که مطرح خواهد شد : ازدواج دختران دبیرستانی بدون اذن ولی آنها اصلاً مشروع نخواهد بود .
آقامیری

آقامیری افزود : تفاوت میان ازدواج موقت و دائم در مدت زمان تعیین شده است و البته با این پیوند موقت برخی از امتیازهایی مانند ارث و نفقه که در ازدواج دائم خواهد بود در این ازدواج منتفی است و باید توجه داشت که برای زن و مرد در ازدواج دائم و موقت قوانینی وضع شده است که زنان و مردان را برای هر زمان مهیای ازدواج نمی داند مثل محدودیت مردان در تعداد ازدواج و محدودیت زنان در برخی از مواقع ماهیانه و در اغلب موارد؛ بنابراین شرایط زن، یک شرایط خاص است. ضمن اینکه در ازدواج زن باید کاملاً آزاد باشدو نسبت به این اقدام راضی و هیچکس نباید وی را اکراه کند، حتی ولی و قیم او.

آقامیری با تشریح شرایط ازدواج موقت از نگاه دین اسلام افزود: در ازدواج موقت دختر باید رشیده باشد یعنی مصلحت خودش را بداند، این نظر آیت الله شاهرودی و عده دیگری از فقهاست که می گویند در صورت رشیده نبودن، حتی اگر زن باکره هم نبود، فقط می تواند با اذن ولی ازدواج نماید.

و بنابر نظر عده ای دیگر از فقها، علاوه بر رشیده بودن، اجازه و اذن "ولی و سرپرست" نیز از شرائط صحت عقد است به عبارت بهتر ؛ تمامی فقها بجز چند نفر از آنان؛ معتقدند اذن واجازه ولی و سرپرست دختر، شرط وضعی و یا تکلیفی در ازدواج اوست.

وی با انتقاد از مطالبی که در مورد ازدواج موقت جوانان از جمله ازدواج دختران دبیرستانی مطرح می شود گفت: بنابر آنچه که گفته شد؛ این نظریه مخالف با برآمد نظرات فقها ، مراجع تقلید و شرع مقدس است و توصیه آن برای دختران دبیرستانی که رشیده نبوده و بدون اذن می خواهند چنین کاری را انجام دهند، وجهه عقلی و شرعی ندارد.

وی در ادامه به تشریح فتاوای مختلف در این زمینه پرداخت و افزود: سه دسته فتوا در این زمینه وجود دارد:

دسته اول:بیشتر فقها از جمله حضرت امام (ره) فرموده‌اند اذن و اجازه ولی و سرپرست دختر در ازدواج او، واجب است و بدون اذن "ولی" عقد باطل است و این همان شرط وضعی است که گفته شد .

دسته دوم: بعضی از فقها رشیده بودن دختر را شرط اصلی و اذن پدر را شرط تکلیفی می دانند ، در این صورت (شرط تکلیفی) مفاد عقد صحیح است ولی مبادرت کردن به این کار حرام است . و ملاک شناخت رشیده بودن، فهم و درک دختر از مسایل بوده و به نحوه تشخیص او از مسایل برمی گردد، که در صورت عدم تشخیص مسایل، بهترین تصمیم گیرنده ولی اوست.
خواستگاری و ازدواج

دسته سوم: این فقها معتقدند: رشیده بودن دختر، رکن اساسی است، ولی اذن ولی، اصلاً شرطیتی ندارد ، نهایتا آنان قایل به احتیاط مستحب در اخذ اذن ولی و سرپرست دختر شده اند .

بنابر آنچه که گذشت؛ هر سه فتوای رایج به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اذن و اجازه ولی و سرپرست را در ازدواج دختران کم سن و سال، مثل دختران دبیرستانی ،شرط اصلی می دانند و اینکه مطرح می شود، طرفین می توانند با رضایت خود اقدام به ازدواج موقت نمایند کاملا اشتباه است.

وی در پایان عنوان داشت بایستی بتوانیم روابط رخ داده در جامعه را از این حالت کذا یی خارج کنیم، چرا که معصیت خداوند، نظام اجتماعی را بهم می‌ریزد و موجب افزایش تدریجی ناهنجاریهای بنیان کن در جامعه می شود ، بنابراین نظراتی که از سردلسوزی برای برون رفت از این معضل در جامعه مطرح می شود ، چنانچه وجهه شرعی داشته باشد، راهکار مطلوبی است .

آقامیری بار دیگر تاکید کرد: در عین حال ؛ نکاح موقت ، نکاحی مشروع و البته اضطراری است که فقط برای مواقعی خاص پیشنهاد می شود .