نیازمندان بی نیاز

سبک زندگی اسلامی از کتاب مفاتیح الحیاه تالیف حضرت آیت العظمی جوادی آملی ( دام ظله العالی )

امام صادق(ع) می فرماید : که امیرمومنان علی (ع) می فرمود: باید در قلب تو[COLOR="#B22222"] نیازمندی به مردم و[/COLOR] بی نیازی از ایشان هر دو با هم گرد آیند : نیازمندی در قالب نرمگویی و گشاده رویی در برخورد با آنان و بی نیازی در قالب آبروداری و عزتمندی [ از هیچ کس چیزی نخواهی ] .(1)

[B]نکوهش تکدّی گری و محبوبیت عزت نفس[/B]
پیامبر (ص) می فرماید که امیرمومنان علی (ع) می فرمود: باید در قلب تو نیازمندی به مردم بی نیازی از ایشان ه رو با هم گرد آیند : نیازمندی در قالب[COLOR="#B22222"] نرمگویی و گشاده رویی [/COLOR]در برخورد با آنان و بی نیازی در قالب آبرو داری و عزتمندی [ از هیچ کس چیزی خواهی ] (2)
پیامبر (ص) فرمود: خدا انسان با حیای عفیف را دوست می دارد و گدای بدزبان سمج را دشمن دارد . (3)
امیرمومنان (ع) فرمود: شیعۀ من از مردم درخواست نمی کند ، اگر جه از گرسنگی بمیرد . (4)
امام باقر (ع) می فرماید : اگر سائل بداند در تکدّی گری چه خسارت [ سنگینی ] هست احدی از دیگران چیزی نمی خواهد و اگر اتفاقگر ، دستارود اتفاق را بداند احدی را بدون کمک ، رد نمی کند .(5)
امام صادق (ع ) فرمود: اگر گدا پیامد گدایی را می دانست ، هیچ کس از دیگری سئوال نمی کرد . (6)
شخصی نزد امام صادق(ع) برخی از حالات و[ گرفتاری های ] خود را باز گفت . امام (ع) به کنیزش فرمان داد تا کیسه پولی را آورد و به آن شخص فرمود: این چهارصد دینار را – که ابوجعفر به من داده – بگیر و مشکل خود را با آن حل کن .آن شخص گفت : گرفتاری مورد نظرم نیست ، لیکن دوست دارم برای من دعا کنید . امام صادق(ع) فرمود: حتما برای تو دعا می کنم ؛ ولی بپرهیز از اینکه وضع خود را به طورکامل برای مردم بازگو کنی که نزد آنان خوار می شوی . (7)
پیامبر (ص) فرمود: تا آنجا می توانید از درخواست ، عفت بورزید ؛(8) همچنین فرمود: چنانچه مرد بر پشت خود هیزم حمل کند و با فروش آن بی نیاز گردد و از مازاد درآمدش صدقه دهد بهتر است از اینکه از مالداری چیزی بخواهد که آیا به او چیزی بدهد یا نه ، زیرا دست فرازین [ : دهنده ] از دست فرودین [: گیرنده ] برتر است . (9)

[COLOR="#B22222"][B]پیامدهای تکدی گری[/B][/COLOR]

[B]فقر[/B]
پیامبر خدا (ص) فرمود: به خدایی که جانم در قبضۀ قدرت اوست سوگند یاد می کنم .. هیچ مردی راه گدایی را بر روی خود نمی گشاید ، مگر اینکه خدا دَرِ تنگدستی را بر رویش می گشاید ؛ (10) همچنین به امیرمومنان (ع) فرمود: ای علی ! کم خواستن از مردم ، بی نیازی موجود و حاضر و زیاد خواستن مایه ذلت و فقری موجوداست .
امام زین العابدین ( ع) می فرماید : از جانب خدایم تضمین می کنم که هر کس از دیگری بدون نیاز سئوال ، روزی ، نیاز ، او را به سئوال وا می دارد . (11)

[B]حقارت و ذلت [/B]
امیرمومنان (ع) فرمود: تکدّی گری یوغ ذلتی است که عزت و سربلندی را از انسان می ستاند و حَسَب او را از بین می برد . (12)
پیامبر (ص) فرموده است : کسی که دَرِ سئوال را بر روی خود بگشاید خدا هفتاد دَرِ فقر و نداری را برروی او می گشاید که کوچکترین آن ها را چیزی نخواهد بست .(13)

[B]طولانی شدن حسابرسی قیامت
[/B]رسول خدا (ص) فرمود: ای اباذر ! مبادا از مردم چیزی بخواهی ، زیرا درخواست کردن [ به لحاظ روانی ] ذلّتی حاضر است و [ به لحاظ مالی ] فقری را در پی دارد که تو به سوی آن می شتابی و [ به لحاظ اخروی ] حساب طولانی روز قیامت را درپی دارد . (14)
امام صادق (ع) می فرماید : از سئوال از مردم بپرهیزید ، چرا که آن ، در دنیا مایه ذلت و فقری است که به سوی می شتابید و در قیامت حسابی طولانی دارد . (15)

[B]کیفر تکدّی بدون نیاز در قیامت [/B]
امام باقر (ع) به محمد بن مسلم فرمود: .... ای محمد ! بی نیازی که گدایی کند در قیامت با چهره ای خراشیده و زخمی به دیدار خدا خواهد رفت (16)
امام صادق(ع) فرمود: هر بنده ای بدون نیازمندی سئوال کند ، پیش از مرگ خدا او را به سئوال نیازمند کند و از این راه آتش دوزخ را برای او مقرر دارد ؛ (17) همچنین فرمود: آن که بدون نیاز دست گدایی دراز کند مانند آن است که پاره آتش می خورد . (18)

تهیه ابزار کار برای متکدیان
مردی از انصار را حاجتی پیش آمد . پیامبر (ص) از آن اطلاع یافت و به او فرمود: هرجه در خانه داری نزد من بیاور و چیزی را بی ارزش مشمار ، آن مرد یک زیرانداز زین اسب و یک کاسه آب خوری نزد پیامر (ص) آورد . پیامر خدا (ص) فرمود: چه کسی خریدار این هاست ؟ مردی عرض کرد : به یک درهم خریدارم . پیامبر فرمود: چه کسی بیشتر می خرد ؟ مردی گفت : دو درهم . پیامبر (ص) فرمود: آن ها برای توست . سپس به آن مرد انصاری فرمود: با یک درهم غذایی برای خانواده ات تهیه کن و با درهمی دیگر تبری بخر . آن مرد تبری خرید و نزد پیامبر (ص) آورد . آن حضرت فرمود: چه کسی دسته ای برای این تبر دارد؟ یکی از اصحاب گفت : من دارم . پیامبر خدا (ص) دسته تبر را از آن مرد گرفت و با دست خود تبر را برای آن مرد انصاری آماده کر و به وی داد و فرمود: برو و هیزم جمع کم و هیچ خار و کُنده خشک و تری را ناچیز مپندار . آن مرد تا پانزده شب کار کرد . پس از آن در حالی که وضع اوخوب شده بود نزد پیامیر (ص) آمد .پیامبر (ص) فرمود: این حال تو تو بهتر از آن است که روز قیامت با چهره ای بیایی که خراش صدقه بر آن است (18)


پاروقی ها
1-الکافی .ج2.ص 149
2-الامالی ، طوسی . ص 39
3-کنزالفوائد .ج1.ص 88؛ بحارالانوار ج75.ص 28
4-الکافی .ج4.ص 20
5-عدة الداعی .ص 99؛ وسائل الشیعة .ج9.ص 443
6-الکافی .ج4.ص 21-22
7-الکافی .ج4.ص 20
8-تنبیه الخواطرو نزهة النواظر .ج2.ص 229
9-تنبیه الخواطرو نزهة النواظر .ج1.ص 125-126
10-تحف العقول .ص 9
11-الکافی .ج4.ص 19
12-غرر الحکم .ص 361
13-الخرائج الاجرائح . ص 89؛ وسائل الشیعة ، ج9.ص 438
14-الفقیه .ج4.ص 375
15-الکافی .ج4.ص 20
16-کتاب السرائر .ج3.ص 637
17-الکافی .ج4.ص 19
18-عدة الداعی .ص 99؛ وسائل الشیعة .ج9.ص 437

افوض امری الی الله ان الله بصیر بالعباد
از خدا می خواهم ما را از بی نیازان قرار بدهد