انواع مصرف

سبک زندگی اسلامی از کتاب مفاتیح الحیاه تالیف حضرت آیت العظمی جوادی آملی ( دام ظله العالی )

مصرف در نگرش الهی حدودی دارد که انسان را در رشد و تعالی فردی و جمعی ، یاری می دهدو اگر از حدود آن کاسته یا بر آن افزوده شود ، نظام معیشت آسیب می بیند . امساک در هزینه کردن ونیز محروم کردن دیگران از نعمت های از نعمت های الهی ، بخل است و زیاده روی در هزینه کردن ، اسراف سمرده می شود، بنابراین مصرف از هر دو سو محدودیت دارد و تجاوز از آن نکوهیده است و تنها اعتدال و میانه روی در آن سفارش شده و براساس آیات و روایات می توان مصرف را به سه نوع قسمت کرد:

أ.مصرف بخیلانه

ملاک بخل:رسول خدا (ص) می فرماید: بخیل کسی است که می خورد و نمی بخشد.1 امام حسن عسکری (ع) فرمود: میانه روی اندازه دارد که اگر از حد ] به طرف کاهش[ بکذرد بخل به شمار می آید.2

پرهیز از بخل: رسول خدا (ص) می فرماید : بخورید ، بیاشامید، بپوشید و صدقه دهید، بی آنکه اسراف کنید و بخل بورزید ، زیرا خدا دوست دارد اثر نعمتش را بر بنده اش ببیند.3 امام صادق (ع) می فرماید: هرکس از بخل دوری کند به شرف نائل آید.4 زبان بخل: امام صادق بخیل ، آسایش ندارد.5
امیرمومنان (ع) می فرماید: بخشندگی آدمی ، وی را محبوب دشمنانش و بخل ورزی وی را مبغوض فرزندانش می کند.6 رسول خدا(ص) می فرماید: هرکس بخل ورزد و به اختیار ، مالش را از نیکان بازدارد، خدا به اضطرار مالش را در اختیار بدان قرار دهد.7
امیرمومنان (ع) می فرماید: یکی از عوامل بازگشت به قهقرا و عقب ماندگی ، بخل توانگران است.8

کیفر بخل:رسول خدا (ص) می فرماید: بخیل از خدا ، بهشت و مردم دور و به آتش دوزخ نزدیک است 9 ؛ باز می فرماید : هیچ بخیلی وارد بهشت نگردد .10
امام صادق (ع) هرگاه مومنی خانه ای داشته باشد و مومن دیگری به س***ت در آن نیازمند باشد و او مومن را از آن باز دارد ، خدای بزرگ می فرماید : فرشتگان من! بنده من در زمینه س***ت دنیوی بخل ورزد ، به عزت و جلالم سوگند ! او هرگز در بهشت من ساکن نشود.11

پرهیز از بخیلان : امام سجاد (ع) می فرماید: پسرم ! از رفاقت و همراهی با بخیل بپرهیز ، چرا که وی شدیدترین نیازت به مال او را بر آورده نمی کند و در آن حال خوارت می کند.12


پاورقی ها
1- جامع الأخبار، ص 113
2- بحارالانوار ، ج 66 ، ص 407
3- بحارالانوار، ج 70 ، ص 207
4- تحف العقول ، ص 316
5- الفقیه ، ج 4 ، ص 394
6- غررالحکم ، ص 378
7- جامع الاخبار، ص 178
8- روضه الواعظین ، ص 6
9- مشکاه الانوار ، ص 232
10- تنبیه الخواطر و نزهه النواظر ، ج 1 ، ص 198
11-المحاسن ، ص 101
12- الکافی ، ج 2 ، ص 641