حقوق برادران دینی

در این مبحث به رعایت حقوق برادارن دینی (1) ، تعامل با مومنان ، گنهکاران و متظاهران به اسلام می پردازیم:

حقوق برادران دینی

در جامعه ی اسلامی جایگاه ارزشی افراد نزد خدا بر اساس لیاقت های دینی و ایمانی آنان هستند و این اصل قرآنی است که می فرماید : پس آیا کسانی که مومن اند همچون کسانی اند که فاسق و سر کش اند ؟ نه ، اینان برابر نیستند (2) در آیه ی دیگر می فرماید : جز این نیست که ( همه مومنان ) با یکدیگر برادرند .(3) و در آیه ی سوم فرمود : مردان و زنان با ایمان نسبت به یکدیگر ولایت متقابل دارند . (4)
گفتنی است که ایمان همه ی مسلمانان در یک سطح نیست ، بلکه مراتبی گوناگون دارد ، از این رو امیرمومنان (ع) در پاسخ مردی که گفت : ای امیر مومنان ! مرا از برادران با خبر ساز ، فرمود : برادران دو دسته اند : برادران مورد اعتماد و برادران غیر قابل اعتماد ؛ اما برادران مورد اعتماد همانند دست و بال و خانواده و دارایی آدمی اند ... و این گونه از برادران همچون کبریت احمر(5) کمیاب اند ؛ اما برادران غیر قابل اعتماد ، همین که از آنان بهره مند می شوی پیوندت را از آنان مگسل و بیش از این ، از درون آنان مخواه ، همین که آنان با تو خوشرویی و شیرین زبانی می کنند ، تو هم در برابر آنان خوشرو و شیرین زبان باش (6) ، بر این اساس احترام و رعایت حقوق هر مسلمانی بر دیگر مسلمانان لازم است .
رسول خدا (ص) فرمود : اسلام آنان است که قلبت را ( به حق ) واگذاری و مسلمانان از دست و زبانت در امان باشند (7) و همچنین فرمود: از ما نیست کسی که به مسلمانی خیانت کند یا به او زیان برساند یا با او مکر کند . (8)
و نیز فرمود : هر کس بخوابد در حالی که بدخواه برادر مسلمانش باشد . خواب و بیداری او مورد خشم خداست ، تا توبه کند .(9)
امام صادق (ع) نیز فرمود : هر کس در رفتارش با مردم به آنان ستم نکند و در گفتارش به آن ها دروغ نگوید و در وعده هایش تخلف نکند از کسانی است که غیبت او حرام و مروّت او کامل و عدالتش ظاهر و برادری با وی لازم است . (10)
و نیز فرمود : مسلمان برادر مسلمان است ؛ به او ستم نکند ، او را گول نزند و او را واننهد و از او غیبت نکند و به وی خیانت نورزد و او را محروم نکند . (11)

1- تعامل با مومنان

لزوم اجتماع مومنان

محور ایمان مومنان ، خدا ، پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) اند و بر آنان لازم است در این محور ، با یکدیگر در همه ی امور ، اجتماع و هماهنگی داشته باشند و از تفرقه و جدایی بپرهیزند تا به اهداف ایمانی خود دست یابند ، از همین رو خدا در قرآن فرمود : همگی به ریسمان الهی ( قرآن و پیامبر ) که شما را به خدا پیوند می دهند چنگ زنید و از اختلاف و پراکندگی بپرهیزید . (12)
رسول خدا (ص) فرمود : ای مردم ! به اجتماع رو آورید و از جدایی بپرهیزید . (13) از امیر مومنان (ع) درباره ی جماعت و تفرقه پرسیدند . فرمود : به خدا سوگند مراد از اجتماع پیروان حقّ است اگر چه اندک باشند و مراد از تفرقه ، اجتماع اهل باطل است ، گرچه پرشمار باشند . (14)
امام صادق ( ع) نیز فرمود : بر برادران مومن خود بیفزایید ، زیرا هر مومنی یک دعای مستجاب دارد و فرمود : برادران مومن خویش را افزایش دهید ، زیرا برای هر مومنی شفاعتی است و فرمود : برادری مومنان را افزایش دهید ، چرا که نزد خدا برای ایشان حقی است که در روز قیامت با آن ، پاداش آنان را می دهد . (15)

برکات اجتماع مومنان

رسول خدا فرمود : اگر یکی از برادران ( ایمانی ) بر مشکلات یارانش صبر پیشه کند و از آن ها جدا نگردد و گرسنگی و اندوهشان را تحمل کند ، برای او پاداشی همانند پاداش هفتاد نفر از کسانی خواهد بود که در جنگ تبوک با من بوده اند . (16)
امام باقر (ع) فرمود : گرد هم آیید و با هم گفت و گو کنید که فرشتگان ، شما را احاطه می کنند . خدا رحمت کند هر کسی را که امر ما را زنده می کند و (17)
امام صادق (ع) فرمود: اجتماعی از سه نفر از مومنان یا بیشتر شکل نگرفته ، مگر اینکه فرشتگانی همانندشان حضور می یابند که اگر آن جمع دعای خیری کنند، آمین می گویند و اگر آنان ، از شرّی به خدا پناه برند ، از خدا می خواهند که این بدی را از آن ها دور کند و اگر آن گروه ، حاجتی بخواهند ، نزد خدا شفاعت می کنند تا حاجت آنان را بر آورد . (18)



پاورقی ها
1- مراد مومنانی هستند که رابطه دوستی و صداقت با آنان برقرار شده است .
2- سوره سجده . آیه 18
3- سوره حجرات . آیه 10
4- سوره توبه . آیه 71
5- کبریت احمر به منعای گوگرد سرخ است و دراین جا کنایه از کالای گران بها و کمیاب است .
6- الکافی . ج 2. ص 248-249
7- کنز العمال .ج1.ص 26
8- تحف العقول . ص 42
9- الفقیه .ج4.ص 15
10- الکافی .ج2.ص 239
11- الکافی .ج2 ص 167
12- سوره آل عمران . آیه 103
13- کنزالعمال .ج1.ص 206
14- کنزالعمال .ج1.ص 378
15- مصادقه الاخوان . ص 46
16- التحصین . ص 24
17- وسائل الشیعه . ج 12.ص 22
18- الکافی . ج2. ص 178