روزی برای نامگذاری نوزادان
همان‌طور كه می‌دانید فرهنگ‌ها و آداب و سنن متفاوتی در میان جوامع مختلف در سطح دنیا مرسوم است كه آنها را از یكدیگر متمایز می‌سازد. اگرچه باید پذیرفت كه وجه مشترك همه این سنت‌ها ارزش‌هایی است كه در شكل‌گیری و پذیرش آنها در جوامع مختلف نقش بسیار مهمی داشته‌اند.
یكی از سنتهای دیرینه كه از گذشته‌های دور در بین اقوام مختلف مرسوم بوده است، برگزاری مراسم نامگذاری كودكان تازه متولد شده است كه در میان جوامع مختلف به گونه‌ای متفاوت برگزار می‌شود. بی‌شك، نام یك فرد نه‌تنها او را از دیگران متمایز می‌سازد بلكه می‌تواند نشان دهنده گروه و جامعه‌ای باشد كه آن فرد عضوی از آن به شمار می‌آید. در بیشتر كشورهای دنیا آیین نامگذاری كودكان تازه متولد شده به گونه‌ای مشابه و پس از گذشت مدت زمان كوتاهی از تولد كودك انجام می‌شود. اگرچه تنوع و گوناگونی فرهنگی در میان كشورهای مختلف مشهود است اما توجه به نامگذاری درست حساسیت مشتركی در بین اقوام و جوامع مختلف بوجود آورده است.
مراسم نامگذاری در ایران
بررسی‌های انجام شده در سطح دنیا حاكی از آن است كه نام افراد، نقش بسیار مهمی در شكل‌گیری شخصیت فردی و اجتماعی افراد داشته است. در اغلب كشورها و حتی در میان افراد و گروه‌های مختلف كه از نظر دین، مذهب یا قومی نسبت به هم متفاوت هستند، انتخاب نام كودك تازه متولد شده در خانواده، مستلزم برگزاری آیین‌ها و مراسم یا تشریفاتی است كه ریشه در تاریخ گذشته زندگی آنها دارد. ایرانی ها در ششمین شب تولد نوزاد، اقوام خانواده بخصوص پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و بزرگ خانواده را به مراسمی كه به جشن نامگذاری معروف بود، دعوت می‌كردند تا با مشورت با یكدیگر و تبادل نظراتشان نامی را برای فرزند تازه متولد شده انتخاب كنند. پس از انتخاب نام، نام این نوزاد و همچنین روز، ماه، سال و ساعت تولد او در حاشیه قرآن، دیوان حافظ یا هر كتاب ارزشمند دیگری كه از گذشته‌های دور نام همه فرزندان خانواده در آن ثبت شده بود، نوشته می‌شد. یكی از رسوم به جای مانده از برگزاری مراسم نامگذاری به شیوه سنتی در مناطق مركزی كشور و بویژه استان‌های اصفهان و شیراز این است كه در روز هفتم تولد نوزاد یك مراسم غیررسمی برای انتخاب نام و با حضور اقوام درجه یك خانواده انجام می‌شود تا در شب دهم تولد نوزاد مراسم رسمی نامگذاری برگزار شود. در این شب از همه اعضای خانواده و اقوام و دوستان و آشنایان دعوت می‌شود در مراسم نامگذاری حاضر شوند. سپس اسم‌های پیشنهادی روی كاغذهای جداگانه‌ای نوشته شده و در بین صفحات قرآن قرار می‌گیرد تا بزرگ خانواده با باز كردن یك صفحه، یك نام از میان نام‌های نوشته شده را انتخاب كند. پس از انتخاب نام، توسط یكی از مومن‌ترین افراد جمع، در گوش راست نوزاد اذان و در گوش چپ او اقامه خوانده شده و نام انتخاب شده برای نوزاد چندین بار در گوشش تكرار می‌شود. سپس این فرد صورت نوزاد را بوسیده و او را به نفر سمت راستی خود می‌دهد تا او هم نوزاد را نوازش كند و به این ترتیب همه برای لحظاتی نوزاد را در آغوش گرفته و هدیه‌ای به او می‌دهند تا در انتها نوزاد به آغوش مادرش سپرده می‌شود. یكی از سنتهای جالبی كه همچنان در میان اقوام تركمن مرسوم است این است كه اگر در میان اعضای خانواده كودك تازه متولد شده، فردی از دنیا رفته باشد، حتما باید نام او را بر روی نوزاد بگذارند و به این ترتیب نام افراد در بین تركمن‌ها، همیشه زنده مانده و از فردی به فرد دیگر منتقل خواهد شد. اگر نوزاد به نام یكی از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نامگذاری شود، جشن مفصلی برای روز نامگذاری او برگزار خواهد شد كه همه اعضای خانواده و بستگان در آن جشن حضور خواهند داشت.
آداب و رسومی از گوشه و كنار دنیا
در هر كشوری براساس فرهنگ و آداب و رسوم حاكم بر آن جامعه، مراسم جشنی كه برای ورود عضو جدید خانواده برپا می‌شود به شیوه‌ای متفاوت برگزار می‌شود. در میان اقوام مسیحی كه در كشورهای مختلف زندگی می‌كنند، مراسم نامگذاری اغلب همزمان با مراسم تعمید نوزاد در كلیسا برگزار می‌شود و به این ترتیب همه افراد خانواده و دوستان می‌توانند در این مراسم كه رویدادی بزرگ در زندگی هر فرد محسوب می‌شود، حضور داشته باشند. اما از آنجایی كه مراسم نامگذاری كودك اساسا ماهیتی مذهبی ندارد، برخی از اقوام مسیحی ترجیح می‌دهند كه مراسم جشن جداگانه را به نامگذاری فرزند خود اختصاص دهند كه در روز جداگانه‌ای پس از برگزاری مراسم تعمید در كلیسا، در خانه برگزار خواهد شد. در این مراسم كه بسیار شبیه به مراسم جشن فارغ‌التحصیلی فرزندان آنها از دانشگاه است، پدر و مادر برای افراد حاضر در مراسم صحبت كرده و احساس واقعی خود را از تولد فرزندشان بیان می‌كنند. در ژاپن، چین و كره كه آداب و رسوم مشتركی دارند مراسم نامگذاری در روز هفتم تولد نوزاد برپا می‌شود. در این مراسم سنتی نام و نام خانوادگی نوزاد انتخاب شده و با توجه به این كه حروف چینی این قابلیت را دارند كه می‌توان آنها را به شكل‌های گوناگونی تلفظ كرد نام نوزاد به زبان چینی بر روی مدرك شناسایی اصلی آنها حك خواهد شد. در این كشورها‌حتما باید با غذایی مخصوص مراسم روز نامگذاری از مهمانان پذیرایی كنند، اگرچه در بسیاری از كشورها نام خانوادگی پدربزرگ به عنوان نام خانوادگی فرزند پذیرفته می‌شود، اما در بعضی از كشورها می‌توان نام خانوادگی مادر را به عنوان نام خانوادگی كودك تازه متولد شده انتخاب كرد كه انتخاب نام خانوادگی نیز براساس توافق والدین در روز نامگذاری و همزمان با انتخاب نام انجام خواهد شد. البته در تعدادی از كشورها همچون كشور سوئد و نروژ نام خانوادگی مادر فرزند، نام خانوادگی او خواهد بود. هندی‌ها نیز ازجمله اقوام پایبند به سنتهای قدیمی هستند. در كشور هند در روز دوازدهم تولد نوزاد مراسم نامگذاری برگزار می‌شود كه اغلب با اجرای آتش‌بازی همراه است. در این مراسم پدر نوزاد نام كودك را در گوش‌هایش زمزمه كرده و سپس نام انتخاب‌شده را به همه اعلام می‌كند. علاوه بر این براساس نشانه‌های نجومی نیز نام دیگری برای كودك انتخاب می‌شود. نشانه‌های نجومی در زبان هندی، مجموعه علائمی هستند كه می‌توانند نشان‌دهنده زمان و مكان تولد هر فرد باشند. از این نام تنها در برگزاری مراسم و مناسك خاص كه در زمان آینده برای هر فرد یا توسط خود او برگزار خواهد شد، استفاده می‌شود. به این ترتیب هر فردی كه در كشور هند متولد شده باشد دارای دو نام است. در بعضی از اقوام هندی انتخاب نام رسمی كودك بر عهده خواهر پدر نوزاد یا عمه اوست. با وجود این كه نامگذاری كودك تازه متولد شده به اسم پدر و مادر یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها در فرهنگ آمریكایی‌ها و اروپایی‌ها سنتی پذیرفته شده و قابل قبول است، در فرهنگ اغلب اقوام آسیایی چنین رسمی پسندیده نیست. آنها بر این باورند كه هیچ فردی نباید به اسم یكی از بزرگ‌ترهای خانواده صدا زده شود و این به این معنی است كه شما وقتی فرزندتان را به اسم كوچك پدر و مادر خانواده صدا می‌زنید، به نوعی بی‌احترامی به آنها تلقی می‌شود. در بعضی از كشورها افراد بر‌این باورند تا زمانی كه باقیمانده بند ناف از بدن نوزاد جدا نشده است، این كودك هویت حقیقی ندارد و به همین علت مراسم نامگذاری بعد از این كه انتهای بند ناف از بدن نوزاد جدا شد، برگزار خواهد شد. در سریلانكا در این مراسم علاوه بر اعلام نام نوزاد به صورت رسمی، موهای سر كودك به طور كامل تراشیده شده و مقداری فلفل كوبیده شده و مغز دانه قهوه به كودك داده می‌شود كه نمادی از آرزوی والدین برای داشتن عمری طولانی و زندگی توام با خوشبختی برای فرزندشان است. در كشورهای آفریقایی نیز دو نام یكی در روز تولد هر نوزاد و دیگری در روز برگزاری مراسم نامگذاری كه 40 روز پس از تولد برگزار می‌شود، انتخاب می‌شود. در این كشورها، اغلب نامگذاری براساس وقایع و حوادث زمان تولد یا براساس آرزوهای والدین انجام می‌شود. آنها تا 40 روز كودك را به همین نام صدا می‌زنند و پس از آن با برگزاری مراسمی نام اصلی كودك را برای او انتخاب می‌كنند.
یونانی‌ها نیز مراسم نامگذاری را در روز هفتم یا دهم پس از تولد برگزار می‌كنند و اغلب نامگذاری پسرها دیرتر از دخترها انجام خواهد شد. معمولا برای نخستین فرزند پسر خانواده نام پدربزرگ و برای نخستین فرزند دختر خانواده نام مادربزرگ انتخاب می‌شود و سایر فرزندان نیز به نام دیگر اقوام و خویشاوندان نامگذاری می‌شوند.
منبع: jamejamonline.ir
