-
تنگ ارم دشتستان
[SIZE=4]
بوشهر
استان بوشهر به علت موقعيت استراتژيكي مناسب براي احداث پايگاه دريايي و بندرگاه، مورداستفاده پادشاهان عيلام قرار گرفته بود. در زمان هخامنشيان سرزمين بوشهر جزو ساتراپ پارس بود. خليج‌فارس و به تبع آن استان بوشهر، به دليل موقعيت سوق الجيشي و اهميت اقتصادي و بازرگاني، در طول تاريخ‌همواره از سوي كشورها و دولت‌ها براي تبادل علم و ثروت و گسترش قدرت سياسي مورد توجه قرار گرفته‌است. اولين يورش دولت‌هاي اروپايي به سواحل خليج فارس در سال ۱۵۰۶ ميلادي با حمله پرتغالي براي‌مقابله با تجار مصري و ونيزي صورت گرفت. در سال ۱۰۳۱ هجري قمري شاه عباس صفوي با انگليسي‌هامتحد شد و دست پرتغالي‌ها را از خليج فارس كوتاه كرد. از سال ۱۱۴۸ ه.ق نادر شاه بوشهر را كه دهكده‌اي بيش‌نبود، مورد توجه قرار داد و بوشهر را به يك بندر با اسكله كشتي‌سازي تبديل كرد. در اواخر سلطنت نادرشاه‌افشار، ايران ۲۳ تا ۲۵ فروند كشتي در خليج‌فارس مستقر كرده بود.
كوشك اردشير - تنگ‌ارم دشتستان
اين بنا كه در تنگ ارم واقع شده است، به احتمال زياد جاي استراحت و محلي براي‌شكار در دشت بزپز بوده است. زير بناي كوشك به صورت صليب است و تاق‌هاي گهواره‌اي شكل دارد. درقسمت بالاي كوشك يك ستون سنگي وجود دارد كه احتمالاً براي افروختن آتش، خبررساني يا ديده‌باني به كارمي‌رفته است.
كاخ هخامنشي بردك سياه - برازجان
كاخ زمستاني داريوش كه در ۱۲ كيلومتري شمال برازجان فعلي قرار دارد، به‌نام بردك سياه معروف است. كاخ داراي ده ستون ۵ تايي در دو رديف است كه با سبك و شيوه معماري‌هخامنشي ساخته شده است. وجه تسميه آن به خاطر استفاده از سنگ سياه در زيرسازي پايه ستون‌هاي آن‌است.
كاخ كوروش - برازجان
اين كاخ كه در جنوب شرق برازجان و در كنار رودخانه خشك «آردي» قرار دارد، يكي ازپايگاه‌هاي مهم ايران دوره هخامنشي در ساحل خليج فارس بوده است. با توجه به شيوه معماري و زمان احداث‌آن را به دوره «كورش» بنيانگذار سلسله هخامنشي منسوب كرده‌اند.
منطقه باستاني توز - دشتستان
اين منطقه در محلي بين روستاهاي زيراه، اردشير آباد و سعدآباد از توابع‌دهستان‌هاي دشتستان در حاشيه رودخانه شاپور دالكي قرار دارد. توز شهري تجارتي بود كه پارچه‌هاي كتاني‌ملون و گلابتون دوزي آن معروف بود. آثار توز قديم در جلگه آبادي‌هاي سعدآباد، زيراه و اردشيرآباد قرار دارد.اين نواحي كه همه مملو از خرابه‌هاي عمارت‌ها و شكسته‌هاي سنگ و سفال و گچ و ملاط است، وسعت وقدمت ناحيه توز قديمي را نشان مي‌دهد.
[SIZE=4][/SIZE][/SIZE]
