یتیمان

یتیمان ، بیش از دیگر مددجویان مورد توجّه خدای سبحان اند و قرآن با تعمیرهایی گوناگون درباره آنان فرمود: پس تو یتیم را خوار و مغلوب مکن (1) ، به مال یتیم _جز به بهترین وجهی که برای او سود آورتر است – نزدیک نشوید (2)
و از تو دربارۀ یتیمان می پرسند . بگو: اصلاح امور آنان [ به گونه ای که برایشان سودمند باشد ] نیکی است . (3)
درروایات نیز معارف و رهنمود های فراوانی درباره یتیمان آمده است که در اینجا به برخی از آن ها اشاره می شود:

یتیم نوازی
رسول خدا (ص) فرمود: خدا بر نیکی به تیمیان به سبب جدایی آنان از پدرانشان ترغیب فرمود: پس هر کس از آنان حفاظت کند خدا از وی حفاظت می کند . (4) امیرمومنان (ع) هم فرمود: خدا را ، خدا را درباره یتیمان در نظر داشته باشید تا مبادا دهانشان از غذایتان محروم شود و درحضور شما تباه شوند.(5)
رسول خدا (ص) فرمود: برترین خانه های ما خانه ای است که در آن به یتیمی نیکی می شود . بدترین خانه های شما خانه ای است که درآن بر یتیم بدی می شود . (6)

یتیم نوازی پیامبر(ص)
عبدالله بن جعفر می گوید : به یاد دارم هنگامی که رسول خدا (ص) بر مادرم وارد شد تا خب شهادت پدرم را به وی بدهد در حالی که به او می نگریستم او بر من و برادرم دست می کشید و اشک ها به گونه ای از چشمانش جاری بود که از محاسنش می چکید . سپس گفت : خدایا ! جعفر به پاداشی نیکو رسیده است . تو در میان فرزندانش جانشین او باش ؛ نیکوتر از جانشینی تو در میان فرزندان هر یک از بندگانت . سپس فرمود: ای اسماء ! آیا بتو بشارت ندهم ؟ گفت : آری ، پدر و مادرم فدایت . فرمود: خدای عزیز برای جعفر دو بال قرار داد تا با آن ها ، در بهشت پرواز کند . (7)

یتیم نوازی علی (ع)
امیرمومنان (ع) شبی از کنار خانه زن تهیدستی گذشت که فرزندانی خردسال داشت و آنان از گرسنگی می گریستند و مادرشان آنان را سرگرم می کرد تا بخوابند .آن زن دیگی بر اجاق نهاده بود که در آن جز آب چیزی نبود ، تا آن ها بپندارند که در دیگ غذایی در حال پختن است .
امیرمومنان (ع) از حال آن زن خبر شد و با قنبر به سوی خانه خود رفت و ظرف کوچکی خرما و کیسه ای آرد و کمی روغن و برنج و نان برداشت و بر دوش کشید . قنبر از حضرت خواست تا وی آن را بر دوش گیرد. امام (ع) نپذیرفت . با رسیدن به خانه آن زن از او اجازه خواست و وارد شد، پس مقداری برنج و روغن در دیگ ریخت و پس از پختن آن ، برای کودکان در ظرف غذا ریخت و به آنان فرمود: بخورید. پس از سیرشدن آنان امام (ع) بر دست و پای خود گِرد اتاق می گشت و بع بع (تقلید صدای حیوان) می کرد . کودکان با مشاهده این حالت ، خندیدند . پس از خروج از خانه ،قنبر پرسید؛سرورم ! امشب رفتاری شگفت آور از تو دیدم و راز برخی از آن را نداستم ؛ ولی سبب گردش تودر خانه بر روی دست و پا و تقلید صدای بع بع حیوان را نفهمیدم ! امام (ع) فرمود: ای قنبر! چون وارد خانه شدم، کودکان از شدت گرسنگی می گرسیتند . دوست می داشتم وقتی از نزد آنان خارج می شوم . آن ها در خای سیری بخندند و دلیل دیگری نداشت .(8)

تربیت یتیم
امیرمومنان (ع) فرمود: یتیم را همانند کودک خود به ادب وا دار . (9)

سرپناه برای یتیم
امام باقر (ع) فرمود : چهار چیز در هر کس باشد خدا برای او خانه ای در بهشت بنا کند : کسی که به یتیمی پناه دهد ، به ضعیفی رحم کند ، با پدر و مادرش مهربان باشد و با برده خود مدارا کند ... (10)



پاورقی ها
1-سوره انعام . آیه 152؛ سوره اسراء آیه 34
2-سوره بقره . آیه 220
3-التفسیر المنسوب ال الامام العسکری ص 338؛ بحارالانوار .ج72.ص 12
4-الکافی .ج7.ص 51
5-مستدرک الوسائل .ج2.ص 474
6-مسکن الفواد. ص106
7-کشف الیقین . ص 115
8-وسائل الشیعه . ج21.ص 479
9-وسائل الشیعة .ج21.ص 479
10-ثواب الاعمال . ص 133