نوروز ايراني اسلامي

[بهمن پور]

یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الاَبْصار

یا مُدِّبر اللیل و النهار

یا مُحِّول الحول و الاَحوال

حَوِّلْ حالَنا اِلی اَحْسَن الحال

پس از خواندن دعای سال تحویل، بزرگ خانواده قرآن را می گشاید و هفت سوره یا هفت آیه از قرآن را که با کلمه «سلام» آغاز می شود، تلاوت می کند.1 با خواندن این آیات، آفت ها و بلایای زمینی ـ آسمانی و ابلیس و شیطان از محیط خانه و خانواده دور می شود و سلامت و آرامش در سال نو به خانه می آید. آنگاه، بزرگ خانواده به رسم تبرک، به هر یک از اعضای خانواده از میان قرآن عیدی می دهد و پس از آن، همه دهان خود را با شیرینی سفره نوروزی شیرین می کنند.

«سلام قولا من رب الرحیم»، «سلام علی ابراهیم»، «سلام علی نوح فی العالمین»، «سلام علی موسی و هارون»، «سلام علی آل یاسین»، «سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین»، «سلام هی حتی مطلع الفجر».

مقدمه

نوروز، تنها جشنی است که از دوران باستان، با شکوهی بسیار و همراه با انبوهی از افسانه ها و آیین ها تا به امروز ادامه یافته است. جایگاه والای نوروز نزد ایرانیان را در نقش های تخت جمشید تا آثار ادبی و هنری گوناگون فارسی، در همه جا می توان دید. نوروز با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع می شود و از جمله اعیادی است که تاریخ پیدایش آن به پیش از اسلام باز می گردد. ایرانیان نوروز را گرامی می دارند و نزد آنان آیینی است کهن. اگرچه نوروز طی هزاران سال دگرگون شده، ولی هرگز از میان نرفته است و اقوام و مذاهب گوناگون بر آن مهر تأیید زده اند. بر این اساس، امروزه نوروز از نمادهای وحدت بخشی ملت ایران با تمام تکثرهای قومی، مذهبی، فرهنگی و زبانی است.

میان اعیاد دینی و مذهبی و اعیاد ملی و سنتی تفاوت هایی وجود دارد. اعیاد دینی از تحولی درونی و انقلابی معنوی خبر می دهند، درحالی که در اعیاد ملی تحول بیرونی و تغییر طبیعی رخ می دهد.

عید سال نو، از دگرگون شدن فصول و تغییر احوال طبیعی آب و هوا خبر می دهد، حال آنکه اعیاد مذهبی مانند عید فطر، نشانی از تحول روحی و شخصیت فرد مؤمن است یا عید مبعث، عید شکوفایی و ولایت و هدایت است.

امام خمینی رحمه الله درباره عید نوروز می فرماید: «این عید هرچند یک عید اسلامی نیست، ولی اسلام آن را نفی نکرده است».1


1. اطلاعات، 27/12/1374