|
|
|
|
شب یَلدا یا شب چلّه بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است. این شب به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) اطلاق میشود. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام شب یلدا را جشن میگیرند.
این شب در نیمکره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به همین دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیشتر و طول شب کوتاهتر میشود.
درباره واژه
واژه «یلدا» به معنای «زایش زادروز» و تولد است. ایرانیان باستان با این باور که فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر میشوند و تابش نور ایزدی افزونی مییابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید میخواندند و برای آن جشن بزرگی برپا میکردند و از این رو به دهمین ماه سال دی ( دی در دین زرتشتی به معنی دادار و آفریننده میگفتند که ماه تولد خورشید بود.
واژه دی dey از day پهلوی و از dadhva اوستایی آمده است که به معنی خداوند و آفریدگار است و این واژه با day انگلیسی که خود از daeg و tag ژرمنی متقدم آمده است مرتبط نمی باشد.
ماه دی در تقویم مذهبی ایران باستان آغاز سال نو مذهبی بوده است. چنان که میراث آن از راه میترائیسم به مسیحیت و تقویم امروزی نیز رسیده است.
مشاوره و کارشناسی بیمه عمر و آتیه پاسارگاد - بهمن پور 09306610039 در واتساپ
بیمه عمر و آتیه پاسارگاد آرامش در زندگی :::... @pasargadbahmanpoor. همین الان..
کاربران زیر به خاطر این پست از شما تشکر کرده اند : : کیانا (2014-12-21)
کاربران زیر به خاطر این پست از شما تشکر کرده اند : : کیانا (2014-12-21)
فال شب یلدا
شب یلدا فقط با هندوانه خوردن و تخمه شکستن نیست که جذاب و دوست داشتنی است بلکه از سنت های دیرینه این شب، حافظ خوانی و شاهنامه خوانی است که از قدیم الا یام در بین خانواده های ایرانی رواج داشته است.
البته برخی معتقدند که تنها خانواده های با فرهنگ و اهل دانش و ادب به سنت حافظ خوانی وفادار مانده اند. همچنان که درگذشته هم افراد فرهیخته و اهل سواد و دانش این شب را با شاهنامه خوانی همراه می کردند.
سنت های ایرانی همواره جذاب و دلنشین بوده اند و البته پراز فلسفه و حکمت های خاص! اینکه کتاب حافظ در بلندترین شب سال در محفل گرم خانواده حضور می یابد و افراد حاضر در جمع تفالی به لسان الغیب می زنند در کنار قدمتش جای تامل هم دارد. برخی از محققین براین باورند که مراسم حافظ خوانی در شب یلدا متعلق به طبقه خاص و اهل ادب نیست چرا که تقریبا در تمام منازل کتاب حافظ وجود دارد و فقط مختص این شب نیست بلکه اصولا مردم به حافظ خوانی و فال حافظ اعتقاد دارند و در عامه مردم باور و اعتقاد به فال حافظ بسیار قوی است.
اگر رسم ها و آیین های یلدا را میراثی از فرهنگ چند هزار ساله بدانیم، به یقین باید گفت که فال حافظ در سده های اخیر به رسم های شب یلدا اضافه شده است. شاهنامه خوانی و قصه گویی وحافظ خوانی پدر بزرگ و مادربزرگ در کرسی برای کوچکترها از آیین های کهن شب یلداست که این روزها در خاطر بزرگترهای فامیل حک شده است و ریشه دار بودن این سنت شیرین را نشان می دهد.
فال حافظ گرفتن در شب نشینی های زمستان و مناسبت هایی چون چهارشنبه آخر ماه صفر، چهارشنبه سوری، شب سیزده صفر، بعداز ظهر سیزده به در، تیرماه سیزده شو(جشن تیرگان درمازندران) هم از باور های همگانی است اما با این حال سنت حافظ خوانی درشب یلدا بیشتر وصف الحال است و رواج بیشتری بین خانواده های ایرانی دارد.
غیر از فال حافظ فال کوزه هم از دیگر سنت های شب یلداست که دربرخی نقاط رواج دارد.
با این حال مردم ایران در شب یلدا اشعار لسان الغیب را با نیت بهروزی و شادکامی می گشایند و آرزوی دل خویش رااز اوطلب می کنند. در بعضی دیگر از نقاط ایران هم شاهنامه خوانی رواج دارد. نقل خاطرات و قصه گویی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها هم از دیگر مواردی است که یلدا را برای خانواده ایرانی دلپذیر تر می کند.
اما اینها همه ترفند هایی است که خانواده گرد هم جمع شوند و بلندترین شب سال را باشادی و صفاسحر کنند. به امید اینکه این سنت های دیرین جای خود را به زندگی ماشینی ندهد و اشعار حافظ برای فرزندان ما هم ماندنی وخاطره انگیز باشد.
aftab.ir
ویرایش توسط کیانا : 2014-12-21 در ساعت 22:38
ای سـرو نـاز حُـسـن کــه خـوش میروی بـه نـاز
عـشّــاق را بـه نــاز تــــو هـر لـحـظـه صــد نـیـــاز
فـرخـنــده بـاد طـلـعـــت خـوبـت کـــــــــــه در ازل
بُــبـْْـریـدهانــد بــر قــــد ســروت قـبــــای نـــــــــاز
آن را کـــه بـــــوی عـنــبــر زلـف تـــــــو آرزوســـت
چـون عــود گـو بـر آتـش ســودا بـســوز و ســـــاز
پــروانـه را ز شـمـع بـُـوَد ســـــــــوز دل ، ولــــــی
بـی شـمـع عـارض تـــو دلـــــم را بُـــوَد گـُـــــــداز
صـوفی که بی تـو تـوبـه ز مِیْ کــرده بـود ، دوش
بـشـکـسـت عـهـد چـون در مـیـخـانـه دیــد بــــاز
از طــعــنـــهی رقــیــب نــگـــــردد عــیـــار مـــــن
چــون زر اگـــر بــرنـــد مــــرا در دهــــــــان گـــــاز
دل کـز طـواف کـعـبـهی کـویـت وقــوف یــــــافــت
از شـــوق آن حــــریــم نـــدارد ســـــــــــرِ حـجـاز
هر دم به خون دیـده چه حاجت وضو ؟ چو نیست
بــی طــــاق ابــــــــروی تـــــو نــمـــــاز مـرا جـواز
چــون بــــاده بــر ســر خـُـم رفـت کـفزنــــــــــان
images.jpg
کاربران زیر به خاطر این پست از شما تشکر کرده اند : : کیانا (2014-12-21)
وجود این همه وسایل الكترونیكی مانند آیپد، موبایل و. . . گاهی واقعا انسانها را از هم و از بسیاری از سنتها دور میكند. این وسایل ما را از جمعهای فامیلی و خلوتهای خانوادگی دور كرده است اما من معتقدم جایگاه شب یلدا خوشبختانه همچنان بین مردممان حفظ شده است. این مراسم یاآور گذشتههای زیبای ماست و برای مردم ارزشمند است.
شما نگاهی به ترافیك شب یلدا بیندازید. مردم همه یا به مهمانی میروند یا قصد خرید و تدارك برای شب یلدا را دارند و همین شور و شوق و جنبو جوش نشان از اهمیت این شب برای ما ایرانیان دارد.
من فكر میكنم نمادهای شب یلدا توامان با هم زیبا هستند ولی آنچه در ذهن من ماندگارتر است و برایم دلنشینتر، سنت غزلخوانی و شاهنامهخوانی و تعریف قصههای شیرین است.
در زمان نوجوانیام شاهنامهخوانی در شب یلدا جزء آیینها بود و به یاد دارم اگر كسی صدای خوشی در فامیل داشت این شب برای سایر مهمانان آواز میخواند. فال حافظ هم جزء جدانشدنی این شب زیباست.
من به جرات میتوانم بگویم بسیاری از قصهها و افسانههای قدیمی بهواسطه همین شب و نقل سینهبهسینه شان در این شب زنده ماندهاند.
در حال حاضر 3 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 3 مهمان ها)