ورزش به سبک اسلامی

[فلاحتداری]

در مبارزه با سختی ها و مشکلات و نیز در رویارویی با دشمنان، آماده بودن جسمانی نیز برای رویارویی با این ناهنجاری ها امری ضروری به نظر می رسد. قرآن کریم در سفارش به افراد با ایمان در آماده سازی خویش می فرماید:

هر چه در توان دارید نیرو و سلاح و اسب های ورزیده برای مقابله با دشمنان آماده سازید تا به وسیله آن دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید. (انفال: 60)

بنابراین، انسان باید ورزش را به عنوان جزئی از برنامه های روزانه خویش قرار دهد و از فایده های جسمی و روحی آن بهره مند شود.
پیام متن:

1. ورزش عاملی برای حفظ سلامت.

2. فایده های ورزش: پویایی، بالندگی، نشاط.

انواع ورزش ها

امروزه ورزش، یکی از ضروریات زندگی است. این ضرورت از دو بعد فردی و اجتماعی، قابل بررسی است. اصولاً زندگی شهرنشینی، دوری از طبیعت، استفاده از غذاهای مصنوعی، نداشتن فعالیت بدنی لازم، آلودگی محیط زیست، عموم مردم را با شرایطی روبه رو می سازد که ره آورد آن چیزی جز ضعف و ناتوانی جسمی و افسردگی روحی و روانی نیست.

ناگفته نماند که ارزش های مورد پذیرش هر جامعه تعیین کننده نوع فعالیت ها، روش ها و رشته های ورزشی در آن است. با مطالعه اقوام و ملت ها درمی یابیم که بعضی از ورزش ها، جایگاهی ارزشمند دارند. از بعضی دیگر نیز استقبال چندانی صورت نمی گیرد. در زمان حیات معصومین نیز مانند هر دوره دیگر، بعضی از ورزش ها رونق بیشتری داشته و مورد توجه بوده است. برای مثال، ارزش تیراندازی به آن اندازه است که پیامبر گرامی اسلام می فرماید:

«عَلِّموا بَنیکُم الرَّمی فاِنَّه نِکایَةُ العَدُوّ؛ تیراندازی را به پسرانتان بیاموزید که موجب شکست دشمن است».

در اخبار دیگری از ائمه معصومین علیه السلام آمده که ورزش کشتی نیز همواره مورد تشویق ایشان بوده است. حضرت ابوطالب فرزندان خود و برادرزاده هایش را جمع می کرد و آنها را به کشتی گرفتن وا می داشت و دیده می شد که حضرت علی علیه السلام که کودکی بیش نبود با برادران و پسرعموهای خود کشتی می گرفت و بزرگ و کوچک شان را بر زمین می زد.

همچنین، درباره اسب سواری و اسب دوانی نیز در اسلام سفارش بسیاری شده است. به گونه ای که پیامبر گرامی اسلام فرمود: «بهترین سرگرمی نزد خداوند، اسب دوانی و تیراندازی است».

امام صادق علیه السلام نیز شادابی را ده چیز می داند که یکی از آنها را سوارکاری می شمارد. شنا نیز از دیگر ورزش های مورد توجه اسلام است که آن را نشاط آور و عاملی برای سلامتی جسم و روح می داند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «حق فرزند بر پدرش این است که... به او شنا کردن بیاموزد».

جالب است بدانیم که امروزه پیاده روی به عنوان بهترین ورزش برای درمان بیماری ها شمرده شده و این حقیقتی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز درباره آن فرموده است: «خَیْرُ ما تَداوَیْتُمْ بِهِ الْمَشْیُ؛ بهترین چیزی که خود را با آن درمان می کنید، پیاده روی است».

بخشی از آموزه های دیگر دینی بر رشته شمشیرزنی تأکید دارد. به گونه ای که امام علی علیه السلام درباره تأثیر روانی حرکات رزمی بر حریف می فرماید: «با یاری گرفتن از گام های خویش، ضربت تیغ را کاری تر کنید».

در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پرتاب نیزه نیز مورد تأیید قرار گرفته است: «مسابقه در تیراندازی جایز است».

در نهایت، دویدن و وزنه برداری نیز از ورزش های مورد توجه آموزه های دینی است. البته این بدان معنا نیست که اسلام به ورزش های دیگر، به ویژه رشته های جدیدی که با توجه به احکام فقهی و شرایط زمانی و مکانی مورد تأیید قرار گرفته است، اهمیت ندهد. هر چند ورزش هایی هم وجود دارند که به سبب عوارض جانبی آن، از دایره تأیید شرعی خارج شده اند.
پیام متن:

از ورزش های مورد تأیید اسلام، اسب سواری، تیراندازی، کُشتی، شنا، شمشیرزنی، وزنه برداری و دومیدانی است.
ورزش و سلامتی

بدن به عنوان مرکب روح است و رابطه تنگاتنگی میان جسم و جان وجود دارد، به گونه ای که ضعف و ناتوانیِ هر یک بر دیگری تأثیر مستقیم دارد و برای رسیدن به کمال، پاس داشت هر دو بُعد ضرورت دارد. سلامتی آن قدر اهمیت دارد که حضرت علی علیه السلام می فرماید: «الصِّحَّةُ أَفْضَلُ النِّعَمْ؛ سلامتی بالاترین نعمت است».

سلامتی، نعمت پربهایی است که اگر دچار کاستی شود، شیرینی های زندگی تبدیل به تلخی می گردد و انسان زمین گیر می شود.

انسان های باایمان نسبت به حقوقی که بر گردن دارند، احساس وظیفه می کنند و از جمله حقوق، حق اعضا و جوارح بر انسان است، چنان که امام سجاد علیه السلام در رسالة الحقوق به این حق اشاره می کند و می فرماید: «اِنّ لِجَسَدِکَ عَلَیْکَ حَقّاً؛ بدن تو بر تو حقی دارد».

بی شک، یکی از راه های ادای حق اعضا، ورزش است. پس باید با ورزش، پاسدار سلامتی بدن باشیم. در قرآن مجید نیز داشتن نیروی بدنی، مایه برتری شمرده شده است.

برای مثال، در انتخاب رهبر برای قوم، حضرت شموئیل برای مبارزه با جالوت، فردی به نام طالوت برگزیده شد که یکی از ویژگی هایش قدرت جسمی او بود.

ناگفته نماند که در روایتی از نبی اکرم صلی الله علیه و آله نیز آمده است که: «نزد خداوند، مؤمن قوی، از مؤمن ضعیف بهتر و محبوب تر است».
ورزش و شادابی

نشاط و شادابی و سرزندگی حالتی درونی است که بر اندیشه و رفتار آدمی نیز مؤثر است و زندگی را از ایستایی خارج می کند. حس شادابی و سرزندگی را می توان با امید، باور، استفاده از لذت های حلال، مسافرت، ورزش و مبارزه با عوامل ایجاد کسالت و تنبلی و پژمردگی، در جان به وجود آورد.

در آموزه های اسلامی، مسلمانان به استفاده از ابزارهای شادی آفرین، مانند نگاه به سبزه و چمن و جنگل، نگاه به آب جاری، پیاده روی در طبیعت، اسب سواری، شنا و ورزش های دیگر تشویق شده اند. این ورزش ها با ایجاد تعادل در سیستم عصبی، گردش خون، گوارش و از سوی دیگر تعادل اعصاب و آزاد کردن انرژی، نشاط و شادابی در انسان ایجاد می کنند.

ورزشکار و استفاده از فرصت ها

فرصت، همان چیزی است که یافتن آن سبب سود و فرو گذاردن آن مایه زیان است. دیر و سخت به دست می آید و زود از دست می رود. اگر فرصت پیش آید و انسان نسبت به آن و بهره گرفتن از آن غافل باشد، از دست می رود. بنا به گفته امام علی علیه السلام از دست دادن آن، غصه و حسرت را به دنبال دارد: «إِضاعةُ الفُرصَةِ غُصَّةٌ؛ از بین بردن فرصت، مایه غصه است».

وقتی فرصتی از دست رفت، دیگر نمی دانیم چه هنگام فرصت مناسب و مشابه به دست می آید. امام علی علیه السلام در این باره می فرماید: «اَلْفُرصَةُ سَریعَةُ الْفَوْتِ بَطیئَةُ العَودِ؛ فرصت به زودی می گذرد و به کندی باز می گردد».

ازاین رو، استفاده از فرصت ها را در موفقیت یک ورزشکار و رشد فردی و دست یابی به پیروزی، بسیار کارساز دانسته اند.
پیام متن:

1. تأثیر استفاده از فرصت ها.

2. رسیدن به هدف با غنیمت شمردن فرصت.

ورزش و ارتباط انسان با طبیعت

کوه و دشت، دریا، رودخانه ها، سبزه زارها و جنگل ها همه از مظاهر طبیعت هستند که خداوند بزرگ برای انسان آفریده است. مناظر طبیعی و خدادادی از نشانه های الهی است و انسان آزاداندیش را به تفکر وا می دارد که چرا خداوند با جمله «سیروا فی الارض» (عنکبوت:20) گردش در مناظر طبیعی را سفارش کرده است. رابطه داشتن با طبیعت، در سخنان معصومان علیهم السلام نیز با اهمیت شمرده شده است. به گونه ای که پیامبر گرامی اسلام می فرماید: نگریستن به سه چیز عبادت است: نگاه به پدر و مادر، نظر به کتاب وحی و نگریستن به دریا».

ارتباط انسان با طبیعت در ورزش های گوناگون از جمله: کوه نوردی، شنا، اسب سواری و پیاده روی جلوه می کند. در هر یک از این ورزش ها، ارتباط انسان با طبیعت مطرح است.

ورود انسان در طبیعت افزون بر سلامت جسم، فواید دیگری نیز به همراه دارد. اندیشیدن در پیدایش و عظمت کوه، جنگل و دریا، رسیدن به آرامش و تمدد اعصاب، تلاش در استفاده بهتر و بیشتر از طبیعت، نگاه داشتن طبیعت برای استفاده خود و دیگران، حفظ مظاهر طبیعی، موهبت های دیگری است که انسان در پیوند با طبیعت درمی یابد.
پیام متن:

ورزش، عاملی برای ارتباط انسان با طبیعت.

ورزشکار و برنامه ریزی

هر فردی باید بکوشد با برنامه ریزی پیوسته و هوشیارانه، زمان محدود و ارزشمند را در اختیار بگیرد و در دست یابی به اهداف مشخص حرفه ای و اجتماعی خود از آن بهره گیرد. در این راه، باید همواره تلاش کند تا اموری را که سودی برای او ندارد، رها کند. پیامبر گرامی اسلام می فرماید:

مِنْ حُسْنِ إِسلامِ المَرءِ تَرْکُهُ ما لا یَعْنیِهِ.

از نیکویی اسلام این است که آنچه برای آدمی سودی ندارد رها سازد.

کسی که برنامه ریزی می کند، وقت کمتری از دست می دهد، پایه های زندگی اش استوارتر می شود و از آن لذت بیشتری می برد. امام علی علیه السلام در این باره می فرماید: «قِوام العیش حُسنُ التَّقدیر و ملاکُهُ حُسنُ التدبیر؛ پایداری زندگی، به برنامه ریزی درست است و وسیله رسیدن به آن مدیریت درست است». نقش ورزش در یاددهی برنامه ریزی این است که ورزشکار برای دست یابی به اهداف، ساعت تمرین، چگونگی نوع غذای خود را تنظیم می کند تا آمادگی لازم بدنی را به دست آورد. در حقیقت ورزشکار برای موفقیت خویش از مدیریت زمان و برنامه ریزی درست بهره می گیرد.
پیام متن:

ورزش، برنامه ریزی در زندگی را به ما می آموزد.

منبع: حوزه نت