اصلاح مزاج انسان :
برای حفظ سلامتی باید در بدن اخلاط را به تعادل نگه داشت , یعنی برای نگهداری آنها باید اخلاط را تقویت کرد . برای تقویت هر کدام لازم است غذای مخصوص همان ماده یا خلط را به بدن رساند. از این رو به این کار (تقویت به عین) می گویند.
هر گاه یک یا چند ماده در بدن افزایش پیدا کند موجب بروز بیماری می شود . برای درمان آن بیماری باید آن ماده را کاهش داد و برای کاهش ماده اضافی باید از ضد آن استفاده کرد . مثلا برای کاهش حرارت (صفرا) باید رطوبت را افزایش داد (از صفرا زدا بهره گرفت) و برای کاهش سردی و خشکی باید از حرارت و رطوبت استفاده کرد ( سودا زدا) .
از این رو به این قاعده درمان به ضد و تقویت به عین می گویند .
اصلاح طبع افراد بلغمی مزاج :
این افراد باید برای مدتی از خوردن لبنیات و خوردن ترشی جات و مصرف غذاهای سردی بخش بدون حضور مصلح خودداری کنند و بیشتر از غذاهای گرمی بخش مانند : ارده , عسل , شیره انگور یا خرما و یا ارده و خرما استفاده نمایند.
همچنین به جای چای از نوشیدنی های گرمی بخش , دم کرده ی دارچین و مقدار کمی زنجبیل استفاده کنند و هنگام خوردن برنج از ادویه جاتی مانند :هل , دارچین و زیره و شوید و نیز از میوه جات شیرین و رسیده مصرف نمایند.
روزانه مقداری نرمش و ورزش انجام دهند , و یک روز در میان به حمام بروند.
از تمام غذاهای گرمی بخش مانند گوشت شتر , گوسفند . کبوتر , سار , بوقلمون کباب شده مصرف کنند و از میوه جات رسیده و شیرین مصرف کنند و از ادویجاتی مانن هل , دارچین , زنجبیل , زعفران , جوز هندی , فلفل سیاه و سفید , دانه خردل و سیر و موسیر استفاده کنند و چغندر , شلغم , هویج , کلم قمری , ترب سیاه و سفید و کلم و ساقه کرفس , نعناع , ریحان , جعفری , مرزه ترخون , تره و شوید نیز کنار غذاها حتما استفاده کنند .
افراد بلغمی حتی الامکان از مواد لبنی مانند شیر , ماست , دوغ و... بدون استفاده از ادویه جات گرم پرهیز کنند.
ترشی جات , سرکه , شوری. برنج سفید , عدس , سیب زمینی , آب یخ , انواع نوشابه های گاز دار , چای , قهوه , نسکافه , سوپ جو , آش جو , میوه های ترش و کال , نارنگی ع کیوی , گرمک , خیار پوست کنده , قارچ , ماش , جو , گوشت گاو و گوساله , انواع گوشت سفید , سس , رب , گوجه فرنگی , پرخوری , غذاهای فریز شده , کدو خورشتی , غذاهای فریز شده , آش رشته , ماکارونی , پفک , ادامس , بیسکویت , چیپس بپرهیزد زیرا مصرف این نوع مواد غذایی بدون وجود مصلح خلط بلغم را فعال نموده و آن را افزایش می دهد .
بلغم در واقع همان سیستم ایمنی بدن است که با این نوع تغذیه ضعیف تر می شود و در نتیجه بدن ادمی در مقابل انواع پارازیت ها آسیب پذیر تر می شود در واقع سیستم ایمنی بدن علیه خود وارد عمل می شود که در اصطلاح پزشکی ان را اتوایمیون می نامند بهترین درمان برای بیمارن بلغمی پرهیز از غذاهای نام برده شده می باشد.
با رعایت مسائل فوق به زودی طبع آنان اصلاح و از کسالت و بیماری نجات خواهند یافت . چنین اشخاصی حتی می توانند از مواد بلغم زا که برایشان مضر است میل کنند! ولی با کمی تغییر , تبدیل یا همراهی مصلح آن. مثلا خوردن آب یخ برای این افراد بسیار مضر است و کبد چرب ایجاد می کند لذا بهتر است که همواره از آب ولرم و یا حتی آب جوش کمی سرد شده میل نمایند .
یا اینکه هنگام استفاده از ماست که مقادیر کم ان بلغم زا و مقادیر زیادش سودا زاست , بهترین کار آن است که از مصلح مزاجی ماست مثل پونه , نعناع , آویشن , زیره و ... و یا حتی از مصلح تخصصی ماست یعنی زنیان استفاده شود . پس در مجموع بهترین کار آن است که شما از خوردن مولد تولید کننده بلغم (مثل ماست , دوغ , شیر , سر شیر , خامه , آب یخ دار , شیرینی , مرکبات , جو , آب دم کرده جو و ... ) یا به کلی صرف نظر کنید که این امکان تقریبا وجود ندارد و یا اینکه حتی الامکان این گونه مواد را کم تر خورده و هر بار همراه با مصلح ان میل شود ( مصلح ماده ایست خوراکی یا غیر خوراکی که از آن به منظور مرتفع کردن عوارض سایر مواد مصرف شده استفاده می شود ) .
کلمات کلیدی مطلب : طب سنتی - طبایع - م