ناحیهای که بیرجند جزء کوچکی از آن را تشکیل می دهد، قهستان نام داشت. این ناحیه از یک سو به دلیل کوهستانی بودن، پناهگاه نهضت هایی نظیر اسماعیلیان بوده است، از سوی دیگر، به سبب خشکی اقلیمی و وجود بیابانهایی که به آب وهوای شبه جزیره عربستان شباهت دارد، مورد توجه اعرابی که از جور خلفای عباسی و حاکمان وقت میگریخته اند، قرار داشته است و این گریختگان به این منطقه پناه می آوردند. در اسطوره های تاریخی، بنای قهستان را به سام بن نریمان نسبت می دهند و آن را بخشی از قلمرو فریدون، پنجمین پادشاه پیشدادی می دانند.
این شهر در حال حاضر، یکی از شهرهای مهم جنوب خراسان و یک از مراکز عمده تجاری و اقتصادی است. امامزاده زیدبن موسی یکی از اماکن دیدنی و زیارتی این شهر است.
تخت سردار
سنگ نگاره لاخ مزار
سنگ نگاره و نقش کال جنگال
قلعه خورگ, مدرسه شوکتیه
قلعه شاه دژ
قلعه کهنه و تپه صیادان
قلعه نیه
مزار پر سر
مزار پیرحاجیان
مزار یا قدمگاه هماهنگ
مسجد جامع چهار درخت
مسجد گلستان
منبع: تبیان