با به سر رسیدن خزان و فصل سرما، نوروز و بهار خجسته از راه می رسد؛ نوروز و بهار، طلیعه و سرآغاز دوران شادی و سرسبزی حیات، پیشقراولانی به قدمت فرهنگ کهن سرزمین ایران دارد.
«حاجی فیروز» از جمله این پیشقراولان بهاریست؛ شخصیتی که گرچه رنگ سیاه بر چهره دارد، اما حضور سالی یک روزه خود را به شادی مردم و طرب انگیزی اختصاص می دهد و می سراید:
حاجی فیروزه،
سالی یه روزه،
همه می دونن،
منم می دونم،
عید نوروزه ،
ارباب خودم سامولی بلیکم،
ارباب خودم سر تو بالا کن،
ارباب خودم منو نیگا کن،
ارباب خودم لطفی به ما کن.
ارباب خودم بزبز قندی،
ارباب خودم چرا نمی خندی؟
«حاجی فیروز» که در برخی منابع از وی با عنوان «حاجی پیروز» نام برده شده، از منظر اسطوره شناسی، منادی سنتی نوروز است که در روزهای نزدیک به نوروز در کوچه ها و خیابان های ایران ظاهر می شود.
حاجی فیروز مردیست لاغر اندام با چهره سیاه کرده و لباسی به رنگ قرمز همراه با کلاه دوکی شکل قرمز، دایره و تنبکی به دست می گیرد، به خیابان می آید و به رقص ، شیرین کاری و خواندن شعرهای ضربی به رقص می پردازد و مردم نیز از هر سنی دور او جمع می شوند و همراه با او شادی می کنند.
گرچه مدتها رسم حاجی فیروز پوشی رنگ باخته بود، اما طی سال های اخیر، برخی جامه «حاجی فیروز» برتن کرده و گاه بر سر چهارراه ها، «رِنگ» شادی سر می دهند و مردم نیز به ازای لحظه ای طرب، دست بر جیب کرم کرده و سخاوتمندانه وجهی بابت برکت رزق و روزی و «شاد باش» به وی می دهند.
اما برخی افراد گاه جاهلانه و بعضا عامدانه با ترکیب و پیوند یک «اسطوره شناسی غلط» و «غرایض دون مادی»، این نماد ملی را از کارکرد خود دور ساخته و شمایلی متفاوت از شان و منزلتی این پدیده کهنه ناپذیر فرهنگی ایران ارائه می دهند.
نتیجه این رفتار، حاجی فیروز پیشقراول بهار و بخشنده شادی را به شخصیتی خیابانی که برای سیاه کردن مردم، صورت سیاه کرده و جامه قرمز پوشیده، تبدیل کرده است.
گرچه برخی نیز به خاطر پاسداشت فرهنگ و برای بقا و حفظ سنت های ملی، جامه حاجی فیروزی برتن می کنند و سر بر سر چهارراه و کوچه ها و برزن می سپارند، اما باید حساب این افراد اندک را از دسته ای که متاع و گوهر گرانقدر فرهنگ را به بهانه سودجویی و سوداگری به رایگان، ارزانی نیات سودانگارانه می سازند، جدا کرد.
در چنین بزنگاه هایی که فرهنگ و سنن پر پشتوانه ایران چون کالای دستفروشی، حراج سودجویان و «دزدان فرهنگی» می شود، نقش متولیان فرهنگی و اصحاب خرد بیش از پیش آشکار می شود.
بر صاحبان خرد و اصحاب فرهنگ است که در چنین ایامی با حضور متراکم در تریبون های مختلف، سیمای مشعشع فرهنگ و تمدن ایرانی و اسطوره های گرانسنگ و کم نظیر آن را برای مردم تبیین سازند.
همچنین بر نیروی خدوم انتظامی مفروض است همچون پاسداری از مرزهای امنیتی، با برخورد و شیوه های قانونی، دست افرادی که قصد دست اندازی به مرزهای فرهنگی و تخریب داشته های تمدنی کشور را دارند، کوتاه کرده و روسیاهی ماندگار را برای حاجی فیروزانی که دیگر پیشقراولان بهاری نیستند، رقم بزند.
منبع:irna.ir
مجوز های ارسال و ویرایش
لینک های سریع
Jan 2013
پاسخ با نقل قول
Jan 2013
