اعراب
حدودا 4 درصد (دو و نيم ميليون نفر) جمعـيت ايران عـرب تبار هستـند که بـيشتر آنها در استان خوزستان و جزاير خليج فارس سکنا گزيده اند. به مردم عـرب ساکن نوار ساحلي جنوب، که مي توان بسياري از ويـژگيهاي فارس ها را در آنها ديد، بندري مي گويـند. لباس بلند سنتي مردان عـرب ثوب يا دشداشه و دستاري که بر سر مي گذارند " گتره " نام دارد. اکثر عـربهاي ايران هنوز به زبان عـربي تکلم مي کنند.
آغاز کوچ عربها به خوزستان از پیش از اسلام در دوران ساسانیان بوده است. البته پس از اسلام نیز قبایل عرب در پی لشکریان فاتح به سوی کشورهای گشوده شده از جمله مناطقی از ایران کوچ کردند که در خوزستان به علت وجود اعراب پیش از اسلام، پس از اسلام نیز قبایل و عشایر بسیاری به این منطقه آمدند. البته امروزه جمعیت عربهای خوزستان نسبت به اقوام فارسي زبان (بختیاریها، شوشتری و دزفولیها) در اقلیت قرار دارند.
ویژگیها
نژاد:
اعراب خوزستان معمولاً سامی نژاد از نظر ظاهری سبزه با موهای سر پرپشت و در عین حال از نظر بدنی کم مو هستند. اما در میان ایشان سفید پوست چشم رنگی و موبور و حتی سیاهپوست نیز دیده میشود و این تفاوت رنگها مربوط به مبداء اصلی مهاجرت ايشان است
.
مذهب: مسلمان-شیعه اثنی عشر
لباس محلی:
مردان دشداشه میپوشند که لباسی یکسره و بلند تا مچ پا (بدون شلوار) و معمولاً سفید رنگ و در تابستان نیز خنک است. دشداشه را بیشتر قدیمیها در روستا میپوشند و نسل امروزی معمولاً ترجیح میدهد با لباسهای امروزی بگردند
.
زبان:
عربی محلی که با عربی حجاز تفاوتهای بسیاری دارد و بیشتر به عربی محاورهای عراق نزدیک است و تحت تاثير فارسی و گویشهای محلی خوزستان قرار گرفته است. البته عربی نواحی آبادان و خرمشهر با عربی نقاط دیگر خوزستان کمی تفاوت دارد و به اصطلاح صحیحتر است و کمتر تحت تأثیر فارسی قرار گرفته است. مثلاً عبارت یخ که در عربی فصیح ثلج میشود در آبادان و خرمشهر و همچنین محاورۀ عراق ثلِج تلفظ میشود اما در دیگر نقاط خوزستان عربها اصطلاح فارسی آن (همان یخ) را به کار میبرند. در عربی حجاز چهار حرف گ، چ، پ و ژ تلفظ نمیشود اما عربهای خوزستان تنها حرف پ را در زبانشان به کار نمیبرند مثلاً فوگ (بالا)، چلِب (سگ)، باژگاه (باشگاه) البته این موضوع محدود به عربهای خوزستان و ایران نیست .
اگرچه عربی خوزستان به عربی محاورهای عراق نزدیک است اما تفاوتهایی نیز با آن دارد. مثلاً حرف ج جای خودش را در بسیاری از عبارات به ی داده است مثل: ریل به جای رجل یا دیایة به جای دجاجة یا تییی به جای تیجی (ترجع). عربی خوزستان بسیار تحت تأثیر فارسی قرار گرفته است طوری که بسیاری از اصطلاحات، مخصوصاً لغات و اصطلاحات رایج امروزی به صورت فارسی تلفظ میشوند: مثل بیمارستان به جای مستشفي، بادگان (پادگان) به جای ثکنة، سرگرد به جای رائد، گروهبان به جای عريف، روزنامه به جای جريدة.
به تازگی بسیاری از خانوادههای عرب و در شهر اهواز، به کودکانشان ابتدا فارسی یاد میدهند و به زبان فارسی با او تکلم میکنند با این توجیح که او وقتی به مدرسه رفت برای درس خواندن و فهم دروس و کتب درسی که به زبان فارسی نوشته شدهاند دچار مشکل نشود و البته عربی را وقتی که بزرگتر شد خود به خود در فامیل یاد میگیرد و این موضوع باعث فراموش شدن بسیاری از اصطلاحات رایج عربی خوزستانی در میان نسل امروزی میشود. دیده میشود که یک جوان عرب هنگام عربی حرف زدن بسیاری از اصطلاحات عربی که پدر بزرگ و مادر بزرگش از آنها استفاده میکردند؛ را به کار نمیبرد و به جای آنها از اصطلاحات فارسی استفاده میکند. این موضوع در میان دختران امروزی عرب بیشتر شایع شده است (اگر چه هنوز هم اعراب خوزستان به فرهنگ و زبانشان تعصب دارند)
تعصب: معمولاً عربهای خوزستان نسبت به عشیره و زبان خود بسیار تعصب دارند و گاهی این تعصب رنگ افراط به خود میگیرد.
شیخ: اعراب خوزستان قبایل مختلفی هستند که هر قبیله برای خودش یک شیخ دارد که به اصطلاح نماینده و رئیس آن قبیله است. منبع:ایران شناسی