یک روانشناس گفت: مهمترین عامل کاهش سن دوستیهای پیش از ازدواج، شبکههای غیرمجاز ماهوارهای است و نوجوانان با تماشای این شبکهها به صورت چشمگیری از آنها الگوبرداری میکنند.
دکتر شهناز نوحی در گفتوگو با خبرنگار سرویس «جوانان» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، افزود. ممکن است جوانان به طور مستقیم در معرض برنامههای شبکههای ماهوارهای قرار نگیرند، اما از طریق همکلاسیها و دوستانشان در مدارس موضوعاتی که در برنامههای ماهوارهای آموزش داده میشود را میآموزند و از همسالان خود الگوبرداری میکنند.
وی با بیان اینکه افراد در سن نوجوانی بیشتر از همسالان خود الگوبرداری میکنند تا خانواده، گفت: مرحله نوجوانی دوره دوستیابی است و وفاداری جزو هویت نوجوانان محسوب میشود. آنان تلاش میکنند پایبندی خود را به دوستانشان اثبات کنند. البته گاهی اوقات الگوهای غلطی را ازهمسالان میگیرند؛ اما آنها را برای حفظ دوستی خود در زندگی اجرا میکنند.
این روانشناس تاکید کرد: خانوادهها باید تلاش کنند به نوعی کنترل غیرمستقیم در زمینه استفاده نوجوانان از برنامههای ماهوارهای داشته باشند همچنین آنان را از نظرعاطفی تامین کنند.
وی به ذکر مثالی درباره نحوه دسترسی نوجوانان به شبکههای ماهوارهای پرداخت و اظهار کرد: از دوستان، مراجعان و دانشجویان خود میشنوم که مادران در کنار دختران نوجوان خود به تماشای مجموعههای نمایشی شبکههایی مانند «جم» مینشینند و در بیشتر سریالهای این گونه شبکههای ماهوارهای، خیانت به همسر، روابط نامشروع همسران با زنان یا مردان دیگر و ... دیده میشود. این گونه برنامهها برای نوجوانان الگوسازی میکنند. آن هم در شرایطی که هویت نوجوانان در حال تکمیل شدن است و آنان از این برنامهها الگوبرداری میکنند.
نوحی افزود: هنگامی که فرزندان در معرض برنامههای شبکههای ماهوارهای قرار میگیرند، پدر و مادر باید به آنها درباره غلط بودن الگوهای ارائه شده از طریق این رسانه توضیح دهند تا نوجوانان تحت تاثیر این گونه برنامهها قرار نگیرند؛ این در حالیست که برخی از خانوادهها به اصول اخلاقی چندان پایبند نیستند و آموزشهای لازم را به فرزندان خود نمی دهند.
این روانشناس تاکید کرد: بسیاری از سریالها و فیلمها در خارج از کشور در ساعاتی پخش میشود که کودکان و نوجوانان خواب هستند یا شرایط به گونهای است که افراد کم سن و سال اجازه تماشای این برنامهها را ندارند. اگرسیستم آموزشی این کشورها متوجه استفاده کودکان از برخی برنامههای شبکههای تلویزیونی شود، خانوادهها را جریمه میکنند، این در حالی است که در ایران چارچوبی برای استفاده از برنامههای شبکههای ماهوارهای از سوی کودکان و نوجوانان وجود ندارد.
شبکه اجتماعی فیسبوک وسیلهای برای دوستیابی شده است
وی استفاده نوجوانان از اینترنت به ویژه فیسبوک را از دیگر علل کاهش سن دوستیهای پیش از ازدواج دانست و اظهار کرد: نوجوانان به جای آنکه از این شبکه اجتماعی برای به اشتراکگذاری اطلاعات و اندیشه و فکر بهره ببرند، در وهله اول از آن به عنوان وسیلهای برای دوستیابی استفاده میکنند.
این روانشناس اضافه کرد: در سنین نوجوانی بخشی از هویت جنسی افراد شکل میگیرد و تمایل به جنس مخالف نیز در این مقوله میگنجد و نوجوانان تلاش میکنند از طریق شبکههایی مانند فیسبوک به این نیاز خود پاسخ دهند.
نوحی با بیان اینکه در ایران قوانین مدونی برای استفاده از رسانههایی مانند شبکههای ماهوارهای و اینترنتی نداریم، گفت: نوجوانان و خانوادههایشان در زمینه بهرهگیری از این وسایل ارتباطی آموزش نیز نمیبینند. در مدارس نیز در جلسات اولیا و مربیان بیشتر درباره موضوعاتی مانند لولهکشی مدارس و مسائل مالی صحبت میکنند و به ارائه آموزش به والدین در این زمینهها پرداخته نمیشود.
وی افزود: باید بپذیریم که ماهواره و اینترنت جزوی از زندگی انسان امروزی است و نمیتوانیم آن را به طور کامل نفی کنیم. بنابراین باید والدین و فرزندان را در زمینه استفاده صحیح از آنها آموزش دهیم و قوانینی با ضمانت اجرایی کافی درباره آن وضع کنیم تا بتوانیم از بحران خارج شویم.
کاهش سن دوستیابی موجب افزایش آشفتگی فکری میشود
این روانشناس درباره تبعات کاهش سن روابط پیش از ازدواج، اظهار کرد: کاهش سن دوستیابی موجب افزایش آشفتگی فکری میشود. این در حالیست که هدف اصلی فرد در سنین نوجوانی، درس خواندن است و هویت او باید شکل بگیرد. اما او از این هدف دور میشود و هویتش به درستی پایهریزی نمیشود.
بذر بیاعتمادی در بین جوانان پاشیده شده است
وی تاکید کرد: تبعات این آشفتگی فکری تا سنین بالاتر ادامه مییابد و در دوران دبیرستان قبح بسیاری از مسائل برای جوانان از بین میرود و خیلی زودتر با مسائل جنسی آشنا میشوند. همین امر موجب وارد شدن فشار جسمانی، جنسی و فکری آنان میشود و آنان در دوران دانشگاه روابط دوستانه متعدد را تجربه میکنند و این آسیبها حتی تا زمان ازدواج نیز ادامه مییابد.
نوحی در پایان اظهار کرد: دوستیهای پیش از ازدواج ممکن است تبعات روانی دیگری را نیز داشته باشد و فرد دروغ و خیانت را تجربه کند و همین امر موجب بیاعتمادی او به جنس مخالف شود. در شبکههایی مانند ویچت نیز شاهد هستیم که جوانان مطالبی سرشار از ناامیدی، خیانت و شکست عاطفی را قرار میدهند. این نشان دهنده آن است که بذر بیاعتمادی در بین جوانان پاشیده شده است. این امر موجب میشود که کیان خانواده در معرض خطر قرار گیرد.
منبع: ایسنا