زیان اسراف

[بهمن پور]

سبک زندگی اسلامی از کتاب مفاتیح الحیاه تالیف حضرت آیت العظمی جوادی آملی ( دام ظله العالی )

فقرو محرومیت از روزی:رسول خدا (ص) می فرماید: هرکس تبذیر ] ریخت و پاش و اسراف[کند خدا او را ] از روزی[ محروم کند.1
و همچنین می فرماید: هرکس تبذیر ] ریخت وپاش[ کند خدا او را فقیر کند.2

منع از خود سازی:امیرمومنان (ع) می فرماید: وای بر اسرافگر! چه قدر از اصلاح خود و جبران کارش دور است.3

عدم استجابت دعا:امام صادق(ع) می فرماید: دعای کسی که مال خود را تباه و فاسد کند و از خدا روزی بطلبد پذیرفته نمی شود .4
پیامبر (ص) نیز فرمود: ... خدا دعای گروههایی از امت مرا نمی پذیرد : یکی از آنها کسی است که خدا به او روزی فراوان می دهد و او همه را انفاق می کند. سپس از خدا روزی می طلبد و می گوید : خدایا ! به من روزی ده . خدای بزرگ می فرماید: آیا روزی وسیع ترین و فراوان به تو ندادم ؟ چرا در آن (هزینه کردن و انفاق آن) آنگونه که دستور دادم عمل نکردی؟ چرا اسراف کردی، حال آنکه تو را از اسراف بر حذر داشته بودم... .5
زیانبارترین مصرف:ابو مخنف ازدی گوید: گروهی از شیعیان نزد امیر مومنان (ع) آمدند و گفتند : ای امیرمومنان ! ای کاش این اموال ] بیت المال[ را بر می داشتی و با توزیع آن میان این سران و اشراف،آنان را بر ما برتری می دادی، آنگاه با سامان یابی کارها به برترین چیز که خدا تو را به آن عادت داده است یعنی تقسیم یکسان و عادلانه میان مردم باز می گشتی!امیرمومنان (ع) فرمود: وای بر شما آیا مرا وا
می دارید که پیروزی را باستم و بیداد بر مسلمانان تحت ولایتم بجویم؟! نه بخدا سوگند اگر این اموال از آن من] هم[ بود یقینا بینشان به تساوی قسمت می کردم، در حالی که این دارایی مال مسلمانان است ؛ آنگاه با درنگی عمیق و طولانی سر برداشت وفرمود:هرکس در میان شما مالی دارد از تباهی آن بر حذر باشد، به راستی بخشش نابجای آن بی تدبیری و اسراف است که موجب سربلندی صاحبش میان مردم و خواری او نزد می گردد و هرگز کسی ثروتش را نابجا و برای نا اهلان هزینه نکرده ، مگر اینکه خدا وی را ازسپاسگزاری آنان محروم کرده و دوستی آنها را برای دیگری است و اگر کسی از آنان مانده باشد که برای وی ابزار قدردانی و خیر خواهی می کند ، قطعا این کارش چابلوسی و دروغ است. نشانه اش این است که اگر پایش بلغزد و به یاری و دست گیری آنان نیازمند شود، پست ترین دوست و بدترین همدم است. هیچ کس ثروتش را نابجا و نزد نا اهلان هزینه نکرده ، جز اینکه بهره اش ستایش افراد پست و تعریف بدان است؛ آن هم تا زمانی که بر آنها می بخشد و می افزاید و سخن نادان این است که وی چقدر بخشنده است در حالی که او نزد خدا بخخیل است . پس چه بهره ای کسادتر و زیانتر از این نصیب است... .6


پاورقی ها
1- الکافی، ج 2 ، ص 122
2- تنبیه الخواطر و نزهه النواظر، ج 1 ، ص 200
3- غرر الحکم ، ص 359
4- الکافی، ج 2 ، ص 511
5- الکافی، ج5 ، ص 67
6- الکافی، ج 4 ، ص 30