نظافت و بهداشت عمومی

[بهمن پور]

سبک زندگی اسلامی از کتاب مفاتیح الحیاه تالیف حضرت ایت العظمی جوادی املی ( دام ظله العالی )


جاهای عمومی

رسول خدا (ص) از ادرار زیر درخت میوه دار و یا سر راه نهی فرمود .(1)
امام سجاد (ع) فرمود: برای دستشویی رفتن از این مکان ها پرهیز شود ؛ کنا رودها ، راه های عبور و مرور ، زیر درختان میوه و جاهایی که مورد لعنت است مانند جلوی دَرِ خانه ها ، در روایت دیگر آمده است : خدا لعنت کند کسی را که در زیر سایبان ها تعوّظ می کند (3)
رسول خدا (ص) می فرماید : حیاط و پیرامون خانه هایتان را پاکیزه کنید که یهودیان بدترین محله ها را دارند .(4)

آب ها

رسول خدا (ص) می فرماید : در آب راکد بول نکنید ، چرا که عقل را زایل می کند . (5)
امیرمومنان (ع) می فرماید : آب ساکنانی دارد ، با بول و غایط (مدفوع ) آن ها را نیازارید .(6)
روایت شده که بول کردن در آب جاری موجب سلس (تکرّر ادرار ) و در اب راکد موجب گرفتگی ادرار می شود (7)

ظرف ها

امام صادق (ع) می فرماید : شستن ظرف ها و جارو کردن آستانه خانه روزی را جلب می کنند .(8)
پیامبر گرامی (ص) می فرماید : ظروفتان را بپوشانید و دَرِمشک را ببندید ، زیرا شیطان (آلودگی ) پوشش ها را کنار نمی زند و ظرف در بسته را نمی گشاید .(9)
امام صادق(ع) هم می فرماید : ظرف ها را وارونه کنید ؛ چرا که شیطان (آلودگی ) ظروف وارونه را بلند نکند (10)

دفع بهداشتی زباله ها

رسول خدا (ص) می فرماید : پارچه آلوده را از خانه هایتان بیرون گذارید ، چرا که آن ، خوابگاه و جایگاه پلیدی و آلودگی است ؛ (11) همچنین می فرماید : شب زباله ها را در خانه هایتان نگه ندارید که جایگاه شیطان (آلودگی ) است .(12)
امیرمومنان (ع) می فرماید : رسول خدا (ص) ما را به دفن چهار چیز فرمان داد : مو ، دندان ، ناخن و خون (13) و به فرموده امام صادق (ع) : دفن کردن ناخن و موی چیده شده سنت است . (14)

آب مصرف شده

امام رضا (ع) می فرماید : هر کس به اب غُساله (آب استفاده شده ) خود را بشوید [ یا با آن غسل کند ] و به بیماری جذام گرفتار شود جز خود را سرزنش نکند (15)

عطسه

رسول خدا (ص) می فرماید : هنگام عطسه کردن دستانتان را جلو صورت بگیرید و با صدای آهسته عطسه کنید .(16)

سنگ پا

امام رضا (ع) می فرماید : هر کس از خزِف (سفال ، آجر ) حمام برای ساییدن خود استفاده کند و به بیماری و جذام مبتلا شود جز خود را سرزنش نکند .(17)

روغن آلوده

امام کاظم (ع) می فرماید : روغن و شیر نیم خورده موش و سگ را نخورید ؛ ولی می توانید از آن برای سوخت چراغ و جز آن بهره ببرید .(18)

اخلاط دهان و بینی

امام صادق (ع) می فرماید : هر کس در مسجد سرفه کند و اخلاط بیتی و سینه اش را [ به احترام مسجد ] باز دارد این کار او را از بیماری نگه دارد .(19)
روای گوید : هرگز امام رضا (ع) را ندیدم که [در معابر عمومی ] آب دهان بیندازد . (20)

آداب تخلی

امام صادق (ع) می فرماید : رسول خدا (ص) بیش از همه بول پرهیز می کرد .(21)
امیر مومنان (ع) می فرماید : وضو گرفتن پس از طهارت [دستشویی رفتن ] ده حسنه دارد ، پس تطهیر کنید [ و دست ها را بشویید ]
رسول خدا (ص) می فرماید : در دستشویی خود را با دست راست نشویید .(22)
امام صادق (ع ) می فرماید : رسول خدا هنگام ورود به دستشویی می گفت : «اَللَّهمَّ اِنِّی اَعُوذُبِکَ مِنَ الرِّجسِ النَّجسِ الخَبیثِ المُخبِثِ الشَّیطانِ الرَّجیم ؛ خدایا! از شیطان رانده شده که پلید ، نجس ، خبیث و عامل خباثت است به تو پناه می برم .(23)
امام حسن (ع) می فرماید : قوی ترین عامل جذب روزی مداومت بر طهارت (وضو) است .(24)
امیرمومنان(ع) می فرماید: هنگام طهارت (وضو) شست و شوی دهان و بینی (مضمضه و استنشاق ) دهان و بینی را پاک و پاکیزه می کند.(25)
رسول خدا (ص)می فرماید : ای انس!طهارت و پاکیزگی را بیشتر رعایت کن تا خدا بر عمرت بیفزاید .(26)



پاورقی ها
1- الفقیه .ج4. ص424
2- الفقیه .ج1.ص 25
3- موضوعة اهل البیت (ع) .ج11. 371
4- مکارم اخلاق . ص 424
5- عوالی اللئالی . ج2.ص 187
6- عوالی اللئالی .ج2.ص 187
7- کتاب الخصال .ص 54؛ وسائل الشیعه .ج5.ص 318
8- علل الشرایع .ص 582
9- مکارم اخلاق . ص 128
10- الجامع الصغیر .ج1.ص 49
11- مکارم الاخلاق .ص 425
12- کتاب الخصال . ص 251
13- الفقیه . ج1.ص 128
14- الکافی . ج6.ص 503
15- الجامع الصغیر . ج1.ص 116
16- الکافی .ج6.ص 503
17- مسائل علی بن جعفر .ص 133
18- الفقیه . ج1.ص 233
19- عیون الاخبار الرضا (ع) .ج2.ص 184
20- الفقیه .ج1.ص 22
21- المحاسن . ص 47
22- الجامع الصغیر . ج1.ص 109
23- الفقیه .ج1.ص 23
24- بحارالانوار .ج73.ص 318-319
25- تحف العقول .ص 101
26- الامالی مفید ، ص 60؛ مکارم الاخلاق . ص40