بقایای آپادانا
شاید برخی از شما خوانندگان عزیز و اهل سفر، ندانید كه یكی از مهمترین كاخهای هخامنشی پیش از آنكه در تخت جمشید بنا شود، در شهر باستانی شوش ساخته شد. بقایای این كاخ درست رو به روی آرامگاه دانیال نبی قابل دسترسی و دیدن است. اگرچه بازمانده این بنا بسیار ناچیزتر از بقایای تخت جمشید است اما دیدن آنجا خالی از لطف نیست و اگر قدرت تجسمتان قوی باشد میتوانید با استفاده از پایههای ستونها و آثاری اندك از باز مانده تزئینات، بخشهایی از این كاخ را با چشم خیال ببینید.
به طور كلی آپادانا به نوع خاصی از تالارهای ستوندار گفته میشود كه در معماری كاخهای عهد باستان بسیار دیده شده است و داریوش اول هخامنشی پس از آنكه شوش را پایتخت خود قرار داد یك نمونه از این آپاداناها را در آنجا بنا كرد. چراكه شهر شوش از دیرباز مركز توجه جهانیان بود و موقعیت جغرافیایی مناسبی داشت.
كاخ داریوش دارای قسمتهای مختلفی از جمله تالار بار عام، دروازه، كاخ پذیرایی و همچنین دارای 3 حیاط مركزی بوده و در ساخت دیوارهای كاخ از خشتهایی با نمای آجری و ستونهای سنگی استفاده شده است. دیوارهای داخلی كاخ با آجرلعابدار منقوش با طرحهای سربازان گارد جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بودهاند كه بسیاری از بقایای بهجایمانده آنها در موزههای خارجی و داخلی نگهداری میشود.
از ویژگیهای مهم این كاخ آن است كه ابزار، مصالح و حتی بسیاری از سازندگان آن از اقصی نقاط دنیا به این مكان آورده شدند. در كتیبه مهمی كه از این كاخ به دست آمده، داریوش به همین نكته اشاره میكند؛ چراكه میخواهد سیطره خودرا به جهان آن روز بازگو كند. در بخشهایی از این كتیبه نوشته شده است: «این كاخی است كه من در شوش بنا كرده ام. تزئینات آن از راه دور آورده شده.... چوب سدر را از كوه موسوم به جبل لبنان آوردهاند. طلایی كه در اینجا به كار رفته از ساردس و بلخ آورده شده، سنگ لاجورد را از خوارزم آوردهاند، نقره و مس را از مصر، عاج را از هند و حبشه و...»
ستونهای سنگی این كاخ متشكل از چند قسمت، زیرستون، پایه ستون، شالیستون، ساقه ستون، گل ستون و سرستون است. كه سرستونها به شكل نیم تنه 2 گاو هستند كه زانو زده و پشت به هم دادهاند. ستونها و دیوارهای آپادانا 22 متر ارتفاع داشتند اما بلندی بقیه قسمتها كمتر و سقف آنها از خشت بوده است. از تزئینات كاخ اطلاعی در دست نیست ولی كف بسیاری از قسمتهای داخلی از مصالحی ساخته شده كه قرمز رنگ بوده است.
بخشهای مهمی از كاخ آپادانا در زمان اردشیر اول (461 پیش از میلاد) دچار حریق شد كه در زمان اردشیر دوم (359 پیش از میلاد) آن را بازسازی كردند. شهر شوش نیز در حمله اسكندر مقدونی حدود سال 320 پیش از میلاد ویران شد و پس از آن دیگر به شكوه گذشته خود باز نگشت. اما بیشك برای ما كه تلاش میكنیم سرزمین مان را بهتر بشناسیم و به همین خاطر چمدان میبندیم و راهی نقاط دور و نزدیك میشویم، دیدن چنین جاهایی یادآور همه شكوه و عظمتی است كه در میان خاكها و خشتها نهفته است.