اسلام به عنوان آیینى جاودانه و آسمانى كه حاوى دستوراتى سعادتبخش براى بشر است، نهاد خانواده را به عنوان كانونى مقدس، پایدار، عاطفى و پاك، ترسیم كرده است تا میهمانى كه به عنوان همسر، وارد عرصه زندگى مىشود ، با آرامش، عزت، محبت و شادمانى، یك مجموعه رو به گسترش را اداره كند.
قرآن مجید به پدران و مادران مسلمان دستور می دهد تا فرزندانشان را كه هنوز از نعمت تأهل برخوردار نشده اند ، به این امر مقدس تشویق كرده ، زمینه هاى زندگى سالم و حیات طیبه را براى آنان فراهم سازند و اگر شرایط ازدواج براى كسى وجود نداشته باشد ، اسلام راهكار بسیار ارزشمندى را معرفى می كند. راهكارى كه هم اجرایى است و براى تحقق آن مانعى وجود ندارد و هم پشتوانه بزرگى براى ورود به عرصه حیات اجتماعى در آینده است و آرامش را براى اعضاى خانواده، مهیا می سازد. این راهكار مهم، عفت ورزى است.
عفت ورزیدن براى یك انسان و مخصوصا برای جوان، ضرورت یك زندگى سالم، بانشاط و آرام است. ضرورتى كه تنها در سایه دین به دست می آید و در سایه خردمندى، رشد و كمال می یابد.
جوان امروز، نیازمند این آموزههاست و پشت كردن به آنها، موجب سستى پیوند خانوادگى، نفوذ و حضور دیگران در عرصه زندگى، اختلاف، عدم اعتماد به یكدیگر، بیمارىهاى روحى - روانى، وسواس، سوءظن و ... خواهد شد.
1. عفت دل
یكى از موارد بسیار مهمى كه پیوند خانوادگى را پایدار می سازد ، و قبل از ازدواج به جوان برای حفظ پاکدامنی اش کمک می کند ، رعایت عفت دل است. خانهاى كه تار و پود آن از عشق و محبت ساخته نشود ، خانهاى پایدار در برابر طوفانهاى سهمگین و لرزشهاى فراوان نیست. خانهاى كه در آن، افراد فراوانى حضور یابند و معشوق یا عاشق احساس نكند كه آن خانه براى سكونت وى آماده است، ثبات نخواهد داشت.
مرد شایسته، عرصه دل را در اختیار زن شایسته قرار مىدهد و جز او را به این حرم راه نمىدهد و فضاى اندیشه و دل را معطر به صفاى او می كند؛ زن شایسته نیز چنین می كند و اگر چنین شد، خداوند، از فضل خویش، آنان را بی نیاز خواهد كرد و این وعده خدا، حتمى است كه فرمود: زنان پاك، براى مردان پاك هستند.1
2. عفت نگاه
قرآن مجید به دین باوران دستور مىدهد كه چشمان خویش را بی پروا بر هر كس نگشایند. به چشمانت بیاموز كه هر كس، ارزش دیدن ندارد؛ زیرا چشم انسان، عرصه واردات دل و فكر او را فراهم می سازد.
نگاه به نامحرم كه زمینه فساد را فراهم می كند ، حرام شمرده شده است . جوان پاکدامن ، بر هر آنچه می رسد ، بی پروا، چشم نمی گشاید و نگاه خویش را محدود می سازد. اگر كسى عفتِ نگاه نداشته باشد ، چه بسا كه به بی عفتى در عرصه هاى دیگر دچار شود. این عفت، خاص مردان نیست بلكه زن هم باید عفت را رعایت كند.
3. عفت كلام
عفت نگاه، پرهیز از نگاههاى آلوده است كه نتیجه این پرهیز ، پاكى دل و اندیشه ، از واردات ناشایست است ولى عفت كلام، پاك ساختن عرصه صادرات دل است. آنان كه بىمحابا از هر چه بخواهند ، سخن مىگویند ، هر واژهاى را بر زبان می آورند و در پردازش كلمات خویش، محاسبه دقیقى ندارند، نه ارزش خویش را حرمت می نهند و نه ارزش مخاطب را.
بسیارى از جوانان ، نمىتوانند برخى از واژههاى ناشایست شنیده شده را بیان كنند و با نگفتن آن، شادمانترند كه این، از سلامت روح و بهداشت روانشان حكایت دارد و در مقابل، كسانى یافت مىشوند كه بسیار مشتاقند تا هر واژگانى را به كار گیرند و از هر موضوعى - حتى ناشایست - سخن گویند كه این، نشان از عدم تربیت درست دارد.
4. عفت دامن
یكى از مؤلفه هاى مهم عفت، عفت دامن است. پاكدامنى، از نوجوانى و جوانى سرچشمه می گیرد و در دوران میانسالى و كهنسالى، ثمرهاش به بار می نشیند. بدترین خیانتها، خیانت در این عرصه است و غریزه جنسى، اگر درست در اختیار قرار نگیرد ، انسان را به ورطه هاى خطر می كشاند. در قرآن آمده است: به زنا، نزدیك نشوید؛2 نه این كه زنا نكنید یعنى حتى باید از لغزشگاههاى این خطر مهلك، پرهیز كرد.
5. عفت شكم
یكى از عوامل بدبختى انسانها، بی پروایى در خوراك است یعنى این كه انسان هر چه بیابد ، بخورد و از هر راهى، كسب ثروت كند. غذاى حرام موجب شد كه مسلماننمایان، در كربلا، در مقابل فرزند رسول خدا صلی اللَّه علیه وآله صفآرایى و به كشتن او افتخار كنند. امام حسین علیهالسلام فرمود: اگر نبود طعامهاى حرامى كه شكمهایتان پر از آن گشته است، چنین بىپروا، در قتل من تلاش نمىكردید.
عفت شكم نیز در عفت دل، تأثیر فراوانى دارد. طعام آلوده، جسم را می آزارد و طعام ناپاك، روح را. غذاى حرام، روح را از پرواز باز می دارد و حریم زندگى را بر خطرها می گشاید؛ پس باید در غذایى كه می خوریم، دقت كنیم.
پرهیز از گشاده دستى در چشم دوختن، اجتناب از سخن ناروا گفتن یا شنیدن، دورى از اختلاط بىجا و بی مورد، خوددارى از خودنمایى و بدننمایى، مواظبت از جسم، روزهدارى براى تقویت اراده و كنترل نفس و تربیت جنسى صحیح، راهكارىهایى هستند كه غفلت از آنها، در همه زمانها، انسان را به سقوط می كشاند.
جامعه امروز، هم در سن ازدواج ، هم در نوع زندگى اجتماعى و تحصیلى، هم در بافت خانوادگى و هم در زمینه فراوانى زمینه هاى گناه، با جامعه دیروز، متفاوت است. نوجوان دیروز، می توانست بدون شغل و تحصیلات عالى، ازدواج كند و در كنار خانواده خویش، روزگار بگذراند. دیروز، زمینه هاى آلودگى صوتى و تصویرى و... آن قدر فراوان نبود؛ شرایط دورى از خانواده و اختلاط میان دو جنس، این قدر شایع و دسترسى به نامحرم، بدین صورت آسان نبود.
دوست عزیز! انسان شایسته، در هر عصر و زمینه، باید در مقابل آسیبها و خطرها، قد برافرازد و ناملایمات را هموار سازد. راهكار عفت براى جامعه امروز، دیروز و فردا، كارگشاست.
راهكار اصلى، پرهیز از شیطان و تلاش دائمى در بندگى خداست كه این، صراط مستقیم سعادت و نجات است؛الا تعبدوا الشیطان و ان اعبدونى هذا صراط المستقیم3.
پی نوشت ها :
1. نور، آیه 26.
2. اسراء، آیه 32.
3. یس، آیه 60.
منبع: ایران ناز