بزرگان دین ما در مورد همنشین و دوست و اثرات آن ها بر شخصیت انسان بسیار سفارش نموده اند، و معتقدند که زمین با رویانیدن میوه ها از درونش خبر می دهدو انسان به وسیله همنشین از درونش خبر می دهد .
بیت زیر نیز به خوبی نشاندهنده اهمیت این موضوع است :
یاربــــد، بدتر بود از ماربد تا توانی مـــی گریز از یار بد
مار بد تنها همی بر جان زند یار بد بر جان و بر ایمان زنـد
تاثیر دوستان و معاشرین در اطفال، به مراتب قوی تر از بزرگسالان بوده و تاثیر همسالان در رشد شخصیت افراد مقام دوم را دارد . به نظر مطهري تأثير معاشرت و همنشيني چه در جهت نيكي و چه در جهت بدي واضح و آشكار است انسان روح بسیار حساسی دارد و زود از دیگران تاثیر می پذیرد . ممکن است برخی اشخاص خود را فریب دهند و خیال کنند محیط و معاشرت در آنها تاثیری ندارد ولی این فکر اشتباه است، چون انسان با روحی بسیار حساس و قابل تغییر آفریده شده است . (مطهری،1384،ص280)بههميندلي ـلمعاشرتباصالحــان نيكانازجملهعواملي استكهبراياصـــلاحو تربيتبهآن توجه شده است مجالست و همنشيني با صالحان، آثارنيكفوق العادهايداردوبالعكس مجالستبابداننيزآث رسوءفوق العادهاي دارد و اين امري اجتناب ناپذير است، يعنيانسان وقتيباكسيمعاشرتمي ند، هرچه بخواهد خودرا كنترلو ضبط كندكهاز طرف مقابلتأثيرنپذيرد باز كم و بيشتأثيرپذيراست .
انسان در معاشرت بايد انتخاب داشته،باشد.معاشرت اخلاقي غير از معاشرت معّلم با متعّلم يا مربي با زيردست،است مقصود انیس گرفتن است هر کس در دنیا دوست یا دوستانی دارد، که با او انس دارد و معاشر است . انسان برای تربیت و اخلاق خودش در معاشر و انیس و دوست هم باید انتخاب درستی داشته باشد انسان دو نوع معاشرت دارد
در یک نوع معاشرتها انسان به اصطلاح داوازه ی روح خود را می بندد و خود را مخفی می کند، نه خودش را آنگونه که هست به طرف مقابل نشان می دهد و نه آمادگی پذیرش طرف مقابل را دارد . مثل زماني كه انسان، اولين بار باكسي برخورد ميكند هم او زود حالتي پيدا ميكند كه خودش را در مقابل انسان می گیرد و هم انسان قیلفه ای مصنوعی به خودش می گیرد یعنی همه ی آن چه هست را به او نشان نمی دهد.
ولي به محض اينكه بايكديگر صميمي شدند، ديگر دردِ دلها شروع می شود دو طرف هرچه دارند به هم می گویند و یا لاافل پنهان نمی کنند .این معاشرت های صمیمانه است که فوق العاده اثر دارد و ممکن است حالت ارادت در انسان پیدا شود . مسئله ی ارادت و شیفتگی به شخص معین، بالاترین وبزرگ ترین عامل در تغییر انسان است و اگر این ارادت در انسان به وجود می آید، درست باشد فوق العاده او را خوب می کند و اخلاق و روحیاتش را تغییر می دهد و اگر نابجا و نادرست باشد آتشی است که آدمی را آتش می زند. (مطهري،1385، ص 261-259 )
منابع:
-مطهری،مرتضی،(1385)،مقدمهاي بر جهانبيني اسلامي، تهران،انتشارات صدرا.
-مطهری ،مرتضی،(1384)،امدادهاي غيبي،تهران،انتشارات صدرا.
نویسنده:م. اسدی