انسان همواره نیازمند بیان خویشتن است بیان خویشتن چه به صورت کلامی و چه غیر کلامی هنگامی موثر است که با فرهنگ ، سنت ها و ارزش های جامعه تناسب داشته باشد این مهارت شامل ابراز عقاید امیال و حتی نیازها و ترس هاست .
قدرت برقراری و حفظ روابط دوستانه در بهداشت روانی فردی و اجتماعی اشخاص تاثیر به سزایی دارد در این زمینه می توان ، حفظ روابط دوستانه در بهداشت روانی فردی و اجتماعی اشخاص تاثیر به سزایی دارد در این زمینه می توان حفظ روابط مطلوب صمیمانه و همراه با مسئولیت با اعضای خانواده و سایر گروهها را نقطه آغاز کسب این مهارت تلقی کرد علاوه بر ایجاد ارتباط پایان بخشیدن به یک ارتباط بین فردی به صورت سازنده و مفید نیز بخش دیگری از واقعیت های زندگی است که آن نیز به تمرین و تجربه نیاز دارد
یکی از عوامل مهم ارتباط موثر بین فردی ناتوانی یا توانایی فرد در ابزار وجود است توجه به مبحث ابراز وجود در دو دهه اخیر ، نشان دهنده اهمیت این بعد از تعاملات اجتماعی است برخی متخصصان ابراز وجود را دارای چهار مرتبه زیر می دانند.
1- رد تقاضای نامعقول دیگران
2- جلب احساس مثبت دیگران و طرح درخواست های خود
3- ابراز احساسات مثبت و منفی
4- شروع ، ادامه و خاتمه دادن به گفت و گوها
تاکنون تعریف های بسیاری از ابزار وجود شده است که به دو تعریف اصلی و مهم آن اشاره می شود: با اضطراب جدی بر حق خود پافشاری کند ، احساسات واقعی خود را صادقانه بیان دارد و بدون فراموش کردن حقوق دیگران ، حق خود رامطالبه و اعاده کند.
در ابراز وجود رعایت و احترام به حقوق دیگران تاکید شده است ، کسانی که این مهارت را کسب کرده اند باید بتوانند بین گرفتن حقوق خود و پایمال کردن حقوق دیگران تفاوت قایل شوند ابراز وجود شامل هفت مفهوم است که عبارت اند از :
1- ابراز عقاید متفاوت
2- تقاضای تغییر رفتارهای نامطلوب از دیگران
3- رد درخواست های نامعقول دیگران
4- پذیرش کاستی های خود
5- آغاز وادامه تعاملات با دیگران
6- ابراز احساسات مثبت
7- ادای جمله های متعارف در هنگام مواجهه یا جداشدن از دیگران
به بیان دیگر ارتباط موثر و مطلوب با دیگران از چند بخش تشکیل شده که یکی از آنها تبادل احساسات است بیان احساس در مورد چیزی یا فردی معمولاً راحت نیست گاهی شخص از بیان احساس خود هراس دارد ، زیرا بیم دارد احساسش مورد پذیرش طرف مقابل قرار نگیرد یا مورد تمسخر واقع شود و احساسات خود را پنهان میکند .
قسمت دوم ارتباط موثر و ارتباط یکی از زمینه های پیچیده است و ممکن است هر یک از ما در این مورد مشکلات خاصی داشته باشیم. آموختن مهارت های ارتباطی موثر به فرد کمک می کند که درک و شناخت بهتری از خود داشته باشد و به نحو بهتری با دیگران سازش کند . همچنین در ارتباطات شخصی و شغلی دارای اهمیت است این مهارت به فرد کمک می کند تا بتواند نظرها، عقاید ، خواسته ها ،نیازها و هیجان های خود را ابراز و به هنگام نیاز از دیگران درخواست کمک و راهنمایی نماید ، مهارت تقاضای کمک و راهنمایی از دیگران در مواقع ضروری از عوامل مهم یک رابطه سالم است همچنی روابط بین فردی مثبت و موثر فرد با انسانهای دیگر منجر به افزایش توانایی ایجاد و بقای روابط دوستانه است که در سلامت روانی و اجتماعی و روابط گرم خانوادگی به عنوان یک منبع مهم حمایت اجتماعی و قطع روابط اجتماعی ناسالم نقش بسیار مهمی دارد.
منبع :
http://www.isaarsci.ir
" مهارتهای زندگی و بهداشت رواني " -گردآوری : فریدون کریم نیا دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی