ملامین در شیر

[رها شعبانی]

ملامین یک ماده شیمیایی آلی، غنی از نیتروژن و از ترکیبات اوره است که به صورت پودری سفید رنگ وجود دارد. نام ملامین را یک دانشمند آلمانی به نام جوستاس فون لیبیگ که مبتکر تولید آن در سال ۱۸۳۴ میلادی بوده، برایش انتخاب کرده است. این ماده در صنایع پلاستیک سازی کاربرد دارد.

تقلب افزودن ملامین به مواد غذایی، تقلب جدید و بی سابقه ای نیست و قبلا هم این اتفاق افتاده است. در سال ۲۰۰۷ میلادی هم، چینی ها پودر ملامین را به گلوتن(پروتئین گندم) مورد استفاده در غذای حیوانات خانگی افزوده بودند، که باعث مرگ تعداد زیادی از حیوانات خانگی شد.

ملامین به دلیل نیتروژن بالایی که دارد، آزمون کجلدال را که به طور غیر مستقیم با اندازه گیری میزان نیتروژن ماده غذایی، پروتئین آن را تخمین می زند به اشتباه می اندازد؛ و به شکل کاذب میزان پروتئین ماده غذایی را بالا نشان می دهد. افزودن ملامین به مواد غذایی مورد تایید codex alimentarius نیست.

افزودن ملامین به شیر، از انواع تقلب های مضاعف است؛ یعنی ابتدا آب به شیر افزوده شده و آنرا رقیق می کنند و سپس برای پوشاندن تقلب اول، دست به تقلب دوم می زنند و با افزودن ملامین به شیر، به طور کاذب میزان پروتئین شیر را بالا و طبیعی جلوه می دهند. تشخیص این تقلب در شیر به روش hplc مقدور است.

در حال حاضر شیر های چینی آلوده به ملامین، در انواع شیر خشک کودک، ماست، کافی میت و شکلات یافت شده است؛ به طوریکه بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا نه تنها انواع شیرخشک های چینی، بلکه هر نوع محصولی را نیز که با این شیر خشک ها ساخته شده بوده است، از بازار جمع کرده اند. برآورد می شود ۲۰ درصد از کارخانه های شیر خشک چینی، به شیر های خود ملامین اضافه می کنند.

در مورد اثرات ملامین بر سلامت انسان،


هیچ گونه مطالعه ای به غیر از ثبت موارد بالینی انجام نشده است؛ اما مطالعات حیوانی در این زمینه زیاد هستند. ملامین به سه طریقه خوراکی، تماس پوستی و تنفسی، انسان یا حیوانات را آلوده می کند.

ظاهرا سیانوریک اسید موجود در ملامین، در بدن انسان و حیوانات، به سیانورات ملامین کم محلول در آب تبدیل شده و به صورت کریستال های زرد رنگ در توبول های کلیوی رسوب می کند و سبب مسدود شدن توبول های کلیوی و ایجاد سنگ های کلیه می شود. در بعضی موارد، همین روند منجر به نارسایی حاد کلیوی و مرگ انسان یا دام می گردد. کاهش وزن مخصوص ادرار، دفع پروتئین در ادرار، دفع کریستال های ملامین در ادرار و خون مخفی(occult blood ) از علایم دیگر مسمومیت با ملامین هستند. دوز کشنده ۵۰ درصد(ld50) ملامین برای انسان، بر اساس مطالعات حیوانی، ۳ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است.

اثر سرطان زایی ملامین به ویژه سرطان مثانه، در حیوانات به اثبات رسیده است، اما در انسان هنوز این موضوع ثابت نشده است. ملامین همچنین باعث بی قراری، دفع خون در ادرار، نشانه های شبیه به عفونت کلیه، افزایش فشار خون و اختلالات تولید مثل می شود. تماس با ملامین سبب تحریک چشم، پوست و دستگاه تنفس می گردد. در فاجعه اخیر که توسط چینی ها ایجاد شده است، تا تاریخ ۲۲ سپتامبر، تعداد ۵۳ هزار نفر در سراسر جهان، بیمار و ۱۲۸۰۰ نفر بستری و چهار کودک نیز فوت شده اند.

درمان این مسمومیت شامل انفوزیون مایعات، قلیایی کردن ادرار، تصحیح وضعیت الکترولیتی و اسید و باز بدن، همودیالیز و جراحی سنگ های کلیوی است.

و اما به خوانندگان عزیز توصیه می کنم از مصرف هر نوع ماده غذایی و لوازم بهداشتی-آرایشی چینی اکیدا خود داری نمایند.

مصرف کننده ، تخصص ، مشارکت

منبع:

وبلاگ دکتر آراسب دباغ مقدم ،متخصص علوم غذا و صنایع غذایی