معمولا پيشنهاد خوردن فست فود و به عبارتي غذاي آماده از طرف بچهها در خانواده مطرح ميشود مگر زماني كه مادر خانواده وقت و زمان لازم براي تهيه غذا نداشته باشد. اتفاقا خوردن فست فودها پيشنهاد بدي نيست اگر مروري كنيد و مطمئن باشيد كه آخرين باري كه از اين نوع غذا مصرف كردهايد، ناهار همان روز يا مثلا شام شب قبل نباشد.
مطالعات نشان داده كه در جوامعي كه داراي رژيم غذايي با كلسترول و چربي جامد كمتري هستند، ميزان چربي خون آنها نيز كمتر ميشود. البته خودداري از مصرف غذاهاي سرخ شده و روغنهاي جامد، حيواني و نباتي يكي از توصيههاي مهم در پيشگيري از بروز بيماريهاي قلبي عروقي است.
نياز به سرخ كردن اكثرفست فودها، استفاده بيش از حد سسهاي چرب و استفاده كمتر از سبزيجات منجر به چاقي، كمبود برخي از ويتامينها و املاح، ناراحتيهاي گوارشي و در نهايت بيماريهاي قلبي عروقي در افراد ميشود.
مصرف طولاني مدت فست فودها مجموعهاي از مشكلات را به دستگاه گوارش و سيستم ايمني بدن وارد ميكند و برنامه غذايي نامناسب يكي ازعوامل مهم در بروز بيماريهاي قلبي و عروقي است كه سبب تغييرات در چربي خون ميشود و در ابتلا به تصلب شرائين و بيماريهاي قلبي عروقي نقش بسيار مهمي ايفا ميكند.
بيماريهاي قلبي عروقي از مهمترين عوامل مرگ و مير و از عمدهترين مشكلات بهداشتي در كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه است. در ايران نيز سالانه حدود 40 درصد مرگ و ميرها به علت بيماريهاي قلبي عروقي رخ ميدهد و اين بيماري همچنان در صدرعوامل مرگ و مير در كشور محسوب ميشود.
دكتر ربابه شيخ الاسلام، متخصص تغذيه، ميگويد: به اين علت كه ذائقه ايرانيها شور بوده احتمال استفاده از مصرف مواد شور هم در كنار فست فودها وجود دارد كه ميتواند باعث بروز فشار خون در مصرفكنندگان شود. بنابراين در كل مصرف طولاني مدت فست فودها مجموعهاي از مشكلات را به دستگاه گوارش و سيستم ايمني بدن وارد ميكند. علاوه بر آن، بين الگوي غذايي و بروز بيماريهاي مزمن و غير واگير مانند بيماريهاي قلبي عروقي، سكته مغزي، سرطانها و بيماريهاي ديابت ارتباط قوي وجود دارد.
سفارش فست فود بهتر
در جامعه كنوني، گريزي از مصرف فست فودها نيست و خانوادهها را نميتوان از مصرف فست فودها بازداشت؛ زيرا به علت مشكلات در زندگي صنعتي امروز، خانوادهها از تهيه و پخت غذا در منزل بازمانده و زنان نيز به علت كاركردن همپاي مردان فرصت آشپزي ندارند.
اما حداقل بايد از فست فودهاي معتبر استفاده و با كنترل بهداشت محيط توليد و عرضه فست فود از سلامت مواد غذايي، آشپزان و... اطمينان كامل حاصل كرد. همچنين با توجه به اين كه نگراني مردم از اين نوع مواد غذايي، افزايش ميزان چربي در آنهاست، ميتوان فست فودهايي با سسهاي كم چرب سفارش داد.
بر همين اساس استفاده از سبزيهاي تازه و كاهو و انواع سالادها بهترين جايگزين سسهاي چرب بهشمار ميرود اما در حال حاضر مراكز اغذيه فروشي و فست فودها فاقد اين ويژگي هستند.
به عنوان مثال هنگام سفارش پيتزا ميتوان درخواست استفاده بيشتري از سبزيجات، قارچ و پياز در آن كرد. همچنين ميتوان از انواع و اقسام سبزيجات مانند ذرت، اسفناج و گوجه استفاده كرد تا عوارض فست فودها به خصوص پيتزا را به حداقل رساند.
دكتر شيخالاسلام تهيه فست فودها را در منزل قابل اعتمادتر ميداند و ميگويد: تهيه فست فود در منزل امكان استفاده بيشتر از سبزيجات را به خانوادهها ميدهد و حتي ميتوان از روغن در كنار آن استفاده كرد زيرا معمولا در فست فودها روغن تهيه فست فود به دفعات متعدد مورد استفاده قرار ميگيرد و صاحبان محلهاي فروش فست فودها تعويض آن را مقرون به صرفه نميدانند.
او با بيان اينكه استفاده مكرر از روغن در درجه بالاي حرارتي موجب سوختن آن شده كه در نهايت عامل بسياري از سرطانها خواهد بود، ادامه ميدهد: روغنها بستگي به انواع آنها درجه حرارت مشخصي را تحمل ميكنند. معمولا بيماريهاي قلبي، سكتههاي مغزي و قلبي و ساير بيماريها مانند چاقي و ديابت در سنين ميانسالي بروز ميكنند اما عوامل بروز آنها از دوران جنيني، كودكي، نوجواني و جواني تكامل يافته تا نهايتا در سنين بالا عوارض مذكورخود را نشان ميدهد. به طوري كه بدن عوارض تماميمواد غذايي و تغذيه غلط را انباشته كرده و ناگهان در سنين ميانسالي كه ايمني بدن نيز كاهش مييابد، بروز پيدا ميكند. البته كاهش سن بروز بيماريها از حدود 50 سالگي به 25 سالگي را نبايد فراموش كرد.
او ميگويد: متاسفانه در مدارس، اولياي مدارس به دانشآموزان برنامه غذايي هفتهاي داده كه در آن پيتزا، همبرگر و كباب كوبيده قرار دارد كه نشان از عدم كنترل نسبت به مواد غذايي مورد مصرف دانشآموزان را ميدهد و نبايد تصور شود كه فست فودها در كودكان عارضهاي ندارد.
عوارض فست فود براي كودكان
در اثر مصرف فست فودها عروق كودك با انسدادهاي ريز مواجه شده و چربيها باعث افزايش كلسترول خون آنها ميشود. همچنين در حال حاضر كارشناسان تاكيد زيادي بر تغذيه دوران بارداري دارند و توصيه به مصرف كم چربيهاي اشباع شده و ايزومرترانس در مواد غذايي مادران دارند زيرا چربيها در بدن زن باردار ذخيره شده و تبديل به شير خواهند شد و چنانچه ذخيره شيرمادر، مطلوب نباشد، كودك در معرض خطر قرار ميگيرد.
در دوران كودكي ذائقه فرد ساخته ميشود و اگر در هفته يك دانشآموز را به غذاهاي چرب و سرخ شده عادت دهيم، به طور قطع بدن در آينده قدرت ترك آن را نخواهد داشت.
به همين دليل به مصرف ماهي، روغنهاي غيراشباع مانند مايع و از انواع سبزيجات تازه در دوران بارداري توصيه ميشود. ازسوي ديگر انسان براي دستيابي به سلامت كامل به تمام گروههاي غذايي نياز دارد. بنابراين مصرف يك تركيب غذايي سالم موجب سلامت جسم و روان ميشود.
بين تغذيه، فعاليتهاي بدني و بيماريهاي چاقي، قلبي و عروقي رابطه مستقيمي وجود دارد، بنابراين تمامي كارشناسان توصيه به تغذيه مناسب از دوران جنيني، ذائقهسازي در دوران كودكي و انجام فعاليتهاي بدني دارند.
وزن مناسب، رمز سلامتي
پيشگيري و جلوگيري از اضافه وزن خيلي سخت است؛ لذا در صورت امكان برخورد با اين مشكل، پيشنهادهاي ارائه شده به شما كمك ميكند تا فرزندتان را در وزن سالمي نگاه داريد.
براي فرزندتان رژيم غذايي تهيه نماييد. مشخص كنيد كه فرزندتان در روز چقدر كالري بايد مصرف كند. هنگام استفاده از بسته بنديهاي غذايي به برچسب غذايي آن توجه كنيد. معمولاً ميزان زيادي از ميوهجات، سبزيجات و حبوبات كامل از نيازهاي اوليه غذايي فرزندتان است. در مورد جزئيات استفاده از رژيم غذايي مناسب ميتوانيد با يك متخصص مشورت كنيد.
كل اعضاي خانواده نيز بايد ملزم به داشتن رژيم غذايي سالم تري باشند، بدان دليل كه فرزندتان در اين فرآيند احساس تنهايي نكند و در خانواده الگوهايي جهت دلگرمي داشته باشد.
وعدههاي اصلي يا فرعي غذا را در سر سفره بخوريد، نه جلوي تلويزيون تا بتوانيد احتمال پرخوري را كاهش دهيد.
نبايد زماني كه فرزندتان گرسنه نيست او را مجبور به غذا خوردن كنيد. مطلوب آن است كه فرزندتان در هر وعده غذايي تمام محتويات بشقابش را نخورد.
سعي كنيد از غذا بهعنوان پاداش يا تفريح و استراحت براي فرزندتان استفاده نكنيد.
سعي كنيد به هيچ عنوان بعد از اتمام غذا از دسرها به عنوان پاداش استفاده نكنيد. انجام اين كار منجر ميشود كه فرزندتان براي دسرهاي غذايي بيش از خود غذاها ارزش قائل باشد.
معمولاً فست فودها از كالري بسيار بالايي برخوردارند كه منجر به چاقي بيش از حد ميشوند، پس سعي داشته باشيد كه رفتن به رستورانهاي فست فود را به هفته اي يكبار محدود كنيد.
تماشاي تلويزيون را محدود كنيد و در عوض فرزندتان را به انجام فعاليتهاي بدني همچون دوچرخهسواري و شركت در ورزشها و بازيهايي كه از آن لذت ميبرد، ترغيب نماييد.
زماني را براي فعاليتهاي بدني مشترك با فرزندتان اختصاص دهيد. مثلاً به همراه هم به پيادهروي برويد و هر زماني كه ميتوانيد در خارج از خانه با هم به بازي بپردازيد.
خودتان يك الگوي خوب باشيد؛ مطمئن شويد كه انتخابهاي غذايي سالمي داريد و ورزش را با زندگيتان تلفيق كردهايد.