پرفسور ناصر داوود خلیلی محقق، سخنران و کلکسیونر معروف ایرانی

[سیده فاطیما]

پرفسور ناصر داوود خلیلی محقق، سخنران و کلکسیونر معروف ایرانی است که به دلیل شناختش از آثار هنری و باستانی جهان بویژه خاورمیانه، آسیا و افریقا مورد توجه موزه ها و دانشگاه های مهم جهان است و در میان رهبران کشورهای اسلامی "سفیر فرهنگی اسلام" نامیده می شود. او در کنار مشاغل پژوهشی و آموزشی، به کار خرید و فروش، و تعمیر املاک و مستغلات قدیمی و گرانقیمت نیز مشغول بوده است.

ناصر داوود خلیلی در سال ١٩۴۵ مطابق با ۱۳۲۴ خورشیدی در شهر اصفهان متولد شد. او پس از پایان خدمت سربازی اش، در سال ۱۹۶۷ برای ادامه تحصیل به آمریکا آمد و در دانشگاه کویینز مشفول به تحصیل شد. پرفسور خلیلی از سال ١٩٧٨ در انگلستان زندگی می کند.

عمده معروفیت داوود خلیلی به خاطر داشتن مجموعه‌ای بزرگ از آثار هنری می باشد. بخش عمده دارایی او را مجموعه آثار هنری ایرانی و اسلامی تشکیل می دهد که خود او ارزش آن را بیش از یک میلیارد پوند می داند. بقیه دارایی او را نیز املاک گرانقیمتش در لندن تشکیل می دهد. پرفسور خلیلی معتقد است سهل انگاری و نادیده گرفتن هنر اسلامی اشتباه محض است.

مجموعه آثار دوران اسلامی متعلق به آقای خلیلی، که در بر گیرنده بیش از بیست و پنج هزار شیء و اثر هنری است یکی از بزرگترین مجموعه های دوران اسلامی به حساب آورده می شود. آثاری که شامل گستره وسیع زمانی و جغرافیایی متنوعی است. مینیاتور، کتب تذهیب شده، سفال و سرامیک، فرش و پارچه، میناکاری و فلزکاری، بخشی از آثار این مجموعه با ارزش را تشکیل می‌دهند

در سایت رسمی بنیاد خلیلی و در توضیح نحوه ارزش گذاری بر آثار هنری آمده است که تا حد ممکن سعی شده که گردآوری و طبقه‌بندی این آثار بر مبنای دیدگاه رایج غربی نسبت به "آثار اسلامی" و شرقی صورت نگیرد، یعنی معیار اهمیت آثار از حوزه فرهنگی و تمدنی دیگری انتخاب نشود، بلکه مبنای قضاوت، ارزش‌هایی باشد که در قرون مختلف برای خود مردمان این مناطق اهمیت داشته و یا هنوز هم اهمیت خود را حفظ کرده اند. از این رو، جایگاه مرکزی این مجموعه به آثار خطاطی که همواره مقامی بسیار والا و حیاتی در هنرهای اسلامی داشته، اختصاص یافته است.

بخشی از این مجموعه سیر کتابت قرآن را از قرون دوم و سوم هجری تا دوران معاصر و در مکان‌های مختلف از مراکش تا چین ارائه می‌کند. بخش دیگر مجموعه خلیلی به آثار نقاشی‌های مینیاتور اختصاص دارد که از میان آنها می‌توان به بخشی از شاهنامه طهماسبی مربوط به دوران صفوی و زندگی پیامبر مربوط به دوران عثمانی اشاره کرد.

گرچه بسیاری از مجموعه‌های شخصی و موزه های عمومی، تنها به جمع آوری و ارائه آثار دوران اسلامی در قرون میانی می‌پردازند، اما مجموعه خلیلی شامل آثار ارزشمندی از قرن های هفدهم، هجدهم و نوزدهم و نمونه های ارزشمندی از آثار دوران عثمانی تا هنر قاجاری در قرن بیستم نیز می‌شود. آثاری که بخش عمده از آن دربرگیرنده نقاشی لاک و الکل و فنون مختلف اجرای آن در یک بازه زمانی دویست و پنجاه ساله در ایران است.

خلیلی در سال ۲۰۰۷ به عنوان پنجمین فرد ثروتمند بریتانیا شناخته شد. با حمایت‌ های مالی بنیاد خلیلی، مرکز تحقیقاتی و آموزشی هنر و فرهنگ خاورمیانه از سال ۲۰۰۵ میلادی در دانشگاه آکسفورد و به عنوان بخشی از دانشکده شرق‌شناسی این دانشگاه افتتاح شد و در سال ۲۰۱۱ نیز بنیاد خلیلی کمک مالی قابل توجهی به این مرکز نمود.

خلیلی در مصاحبه ای با مجله آپولو از اشتیاقش به ساختن موزه‌ای عمومی برای نمایش مجموعه بی‌همتایش سخن گفته است. موزه‌ای که برپاکردن آن به بودجه‌ای در حدود صدمیلیون پاوند نیاز دارد.

منبع:موفقان