ائریه ، ائیرین ، آریاورته ، آورته ، آریا ویج ، ایرانویج
ایران ویژ ، اریانه ، اران پرس ایران
ایرانیها، که در ناف جهان و به زبان اوستایی، ائیرینه وئیجنگه(airyana-vaējangh) خوانده میشد، ساکن و با نام ایرج مشهورند و ایرج (eraj) که بهزبان
پهلوی (erech) خوانده میشود، مخفف همان واژهی اوستایی است، که به پهلوی و پارسی دری ویچ تلفظ میشود، که همان مرکز جهان معنی میدهد.
واژهی ایران که در پارسی میانه به شکل اران (erān) بوده، و برگرفته از شکلهای قدیمی آریانا یعنی سرزمین آریاییهاست .واژهی آریا در زبانهای
اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت به ترتیب به شکلهای، اَیریه (airya) ، اَریه (āriya) ، آریه (arya) به کار رفته است. و نیز در زبان سنسکریت، اریه
(ariya) به معنی سَروَر و مهتر و آریکه (aryaka) به معنی مَردِ شایستهی بزرگداشت و حرمت است، و آریایی به زبان اوستایی، ائیرین (airyana) به زبان
پهلوی و پارسی دری ایر خوانده میشود، و ایرج به زبان آریایی( airya ) است. ایر در واژه بهمعنی آزاده و جمع آن ایران به معنی آزادگان است.