علم و علم آموزی از دیدگاه پیامبر اکرم (ص)

[صدای رسا]

علم از نظر پیامبر اعظم (ص) از اهمیت ویژه برخوردار است . مسلمانان جهان باید از این احادیث شریفو گهر بار نهایت استفاده را نمایند . زیرا گفتار و احادیث ایشان ، یکی از منابع گهربار هدایت انسان درتمامی ابعاد وجودی اوست. سر چشمه پاک و عرش علم آنان با بیان احادیث به زمین های خشکیده یروح انسان خواهان سعادت ،زندگی سبز رستگاری هدیه می دهد .



انسان گرفتار در توفان دریای ابتذال فکری و اخلاقی را با کشتینور نجات خود به ساحل آرامش و کمال می رساند .



در احادیث پیامبر (ص)،عقل و علم از جایگاه والایی برخوردار می باشد . از جمله : اولین چیزی که خداوندآفرید ،عقل می باشد ، عقل موهبتی است از سوی خدا به انسان که با عث تفاوت انسان با حیوان میشود و آن دو را از هم جدا می سازد . بنابراین بر پایه این موهبت انسان باید پیوسته به دنبال علم وعلمآموزی برود. پیامبر اعظم (ص) درباره علم یادآوری فرموند: "علم آموزید که آموختنش کاری نیک است ،گفتگو درباره آن تسبیح خداست ، بحث و بررسی آن جهاد به شمار می آید ، آموزشش به آن کس کهنمی داند ، صدقه محسوب می شود . بذل و بخشـش آن به اهلش ، سبب تقرب به خدا می گردد ؛ زیرامعیار شناسایی حلال و حرام است ، و دانشجو را به راه های بهشت می کشاند و از هراس تنهایی میرهاند و در غربت دمساز او می گردد.



[علم] راهنمای امور پنهانی است ، اسلحه ای است برای مقابله با دشمنان ، زیوری است برایدوستان . خداوند به خاطر علم،مردمی را سرفراز گرداند تا جایی که آنان را در امور خیر پیشوای دیگرانسازد و از ایشان پیروی شود.



و کارهایشان مورد توجه قرار گیرد و آثارشان قابل فراگیری گردد و فرشتگان شیفته دوستی آنانند، زیراعلم، احیاگر دل ها و روشنگر دیدگان از نابینایی است و سبب قدرت بـدنی از سستی و تنبـلی می شودو خداونددارنـده علم را به مقام محـبان می رساند و همنشینی با نیکان را در دنیا و آخرت نصیبش گرداند.در سایه علم ، خدا را فرمان برند و پرستش نمایند ودر سایه علم ، خداشناسی صورت پذیرد و به یگانگیشناخته شود و به وسیله علم ،صله رحم انجام گیرد..."



وقتی انسان به مسایل مربوط به علم از نگاه پیامبر اعظم(ص) مراجعه می نماید، حیرت زده می شود کهچقدر آن بزرگوار به علم اهمیت می داد. و چه قدر به کلیات و جزئیات آن توجه نموده است :به علم، علومسودمند و زیـان آور ، انتشار علم ، دوستدار علم ، علم آموز ، علم گم شده مومن و... که هر کدام ازعناوین زیر می تواند به مقاله مستقل تبدیل شود . امیر مومنان از پیامبر (ص) نقل می کند که : " زمانیکه قیامت بر پا شود خون شهدا با قلم و دست خط دانشمندان سنجیده می شود و سرانجام قلم علما برخون شهدا مقدم می گردد". ¹



رسول اکرم (ص) فرموده اند: "علم گنجینه ای است که کلید آن پرسش می باشد . پرسید تا خدا بر شمارحمت آورد ؛ زیرا خدا در کار علم چهار گروه را پاداش می دهد: 1- پرسنده 2- آموزگار 3- شنونده 4- کسی که دوست دار آنان باشد". ²



روزی عده ای در مجلسی ، دورمردی را گرفته بودند ودررابطه با موضوعات مختلف ازاو سوال می کردند.پیامبر (ص) وارد مجلس شد و در مورد شخص مذکور پرسید . درجواب گفتند: او بسیار دانا ست. پیامبر باشنیدن این حرف در رابطه با علم او پرسیدند . گفتند که آن مرد در زمینه تاریخ و ادبیات و نسب شناسیو ... معلومات دارد.



رسول اکرم (ص) فرمودند: " دانش های این مرد آگاهی هایی است که اگر کسی آن ها را نداند ضررنمی کند و کسی هم که می داند برایش فایده ای ندارد . علم حقیقی سه چـیز است : علم به اعـتـقادات ،احکام و اخلاق ، به غیراز این سه علم ، تمام دانستنی ها از فضایل انسان به شما ر می آیند نه علوم ".ایشان به علم اهمیت زیادی می دادند . از ابتدای دعوت خود به دین اسلام محور اصلی ، زدودن زنگار ازعقل های انسان هایی بود که به علت اعتقادات خرافی،راه هر گونه علم آموزی را بر روی خود بستهبودند . پیامبر اکرم (ص) بعداز دعوت به یکتا پرستی،سعی داشتند که باب علم را در میان مسلمانانبگشایند.معتقدند که علم بدون تربیت مقام و منزلتی ندارد.



پیامبر اکرم (ص) می فرمایند : " آغاز دانش و علم ، خداشناسی است ".³

---

1- برگرفته از سایت www.pmq.parsiblog.com به نقل از بحارالانوار ، ج2 ، ص162- برگرفته از سایت www.rasool-allah.blogfa.com3- برگرفته از کتاب ویژگی یک معلم بسیجی ، نوشته ی ناصر عطایی اعظم ، کرمان ، سال1383