سیمای پیامبر اکرم (ص) در کلام سعدی شیرازی

[صدای رسا]

سعدی شیرازی ، شاعر قرن هفتم ، در مقدمه ی اشعار خود بعد از ستایش خداوند به نعت و ستایشپیامبر اکرم پرداخته است . به عنوان مثال :

چندین هزار سکه پیغمبری زده


اول به نام آدم و آخر به مصطفی

الهامش از جلیل و پیامش ز جبرئیل


رایش نه از طبیعت و نطقش نه از هوا...

در جای دیگر ، جنین گفته است :

شبی بر نشست از فلک بر گذشت


به تمکین و جاه از ملک در گذشت

( این بیت اشاره به معراج پیامبر دارد )

و در کتاب کلیات خـود ، بسیار زیبـا به وصـف پیامبر پرداخته است و زیبـایـی او را وصف ناشدنی ، قلمدادکرده ، به طوریکه ماه با آن همه عظمت و زیبایی در برابر زیبایی سیمای پیامبر اکرم (ص) حیران و متـحیرمانـده است . و این گونه به مدح رسول اکرم (ص) می پردازد .

ماه فرو ماند از جمال محمد (ص)


سرو نباشد به اعتدال محمد

آدم و نوح و خلیل و موسی و عیسی


آمده مجموع در ظلال محمد

وان همه پیرایه بسته جنت فردوس


بو که قبولش کند بلال محمد

همچو زمین خواهد آسمان که بیفتد


تا بدهد بوسه بر نعال محمد

شاید اگر آفتاب و ماه نتابد


پیش دو ابروی چون هلال محمد

سعدی ، اگر عاشقی کنی و جوانی


عشق محمد بس است و آل محمد

---

- کلیات سعدی ، بخش مواعظ

[صدای رسا]

سیمای پیامبر اکرم(ص) در شعر خاقانی

سيماي پيامبر بزرگوار اسلام ، اين بهترين آفريده ي خداوند و سنبل ناز کشتزار آفرينش در شعر خاقاني سيمايي است که ملکوتي تر از آن چهره ، در کل هستي نمي توان يافت . اگر چه پيش و پس از خاقانيدر آثار شاعران و نويسندگان ، بويژه آنها که مشرب عرفاني دارند ،سيماي پيامبر ،جلوه ي بارزي دارد وسايه ي همايون اين سيمرغ قاب حقيقت ، بر تمام آثار عرفاني افتاده و ايشان نمونه ي انسان کامل و رمز هستي نام برده شده اند ولي ديد مذهبي - عرفاني خاقاني موجب شده که وي با چنان شيفتگي ازپيامبر بزرگوار سخن گويد که مريدي از مرادي ؛ وي آسمان را نيز کمال پيامبر مي داند :

گردون پير ،گشت مريد کمال او


پوشيد بر اراداتش اين نيلگون وطا (ديوان -4)

ابعاد گوناگون شخصيت پيامبر با صداقت و با روشني خاصي نمايان است .صفاتي که شاعر از پيامبر برمي شمرد از سر صفاي دل و ژرفاي ايمان وي برخاسته ؛خاقاني ، فراتر از يک مسلمان معتقد ، هماننديک مريد پاکباخته ،در آينه ي شعرش ،تصاوير مختلف از پيامبر ارائه مي دهد . چنان شيفته ي آن بزرگواراست که براي مشتي خاک که از بالين ايشان برداشته چکامه اي بلند ( قصیده ) مي سراید .

صبح وارم آفتابي در نهان آورده ام


آفتابم کز دم عيسي نشان آورده ام

عيسيم از بيت معمور آمده و زخوان خلد


خورده قوت و زله اخوان را زخوان آورده ام

حين صلااي خشک پي پيران تر دامن که من


هر دو قرص گرم و سرد آسمان آورده ام

چشم بد دور از من و راهم که راه آورد عشق


رهروان را سرمه ي چشم روان آورده ام

ديده ام سرچشمه ي خضر و کبوتر وار آب


خورده و پس جرعه ريزي در دهان آورده ام

داده ام صد جان ،بهاي گوهري در من يزيد


ور دو عالم داده ام هم رايگان آورده ام (ديوان -225)


خاقاني اوصافي را که بر خاک مشکين بالين پيامبر بر مي شمارد چنين است : دم عيسي (ع) ، زله يخوان خلد قرص گرم و سرد آسمان ، گنج قارون ،سرمه چشم روان ، نقد شش روز آفرينش ، گنج شايگانجرعه ريز خضر ، خط امان ، نقل خاص ، نهال جنان ، گوهر هم ارزش با صـد جان ، خـون بهـاي جـان صـدخاقان ، حرز جان ، کان زر منشور ملک جاودان و اوصافي ديگر؛و آن خاک را به جاي حرز به بازوي خود ميبندد .



شاعر ، در مراسم حج ، در مکه و مدينه ، حضور نبي بزرگوار را احساس مي کند ، خواني را کـه پيامبـربراي زائران گسترده ، به چشم مي بيند ؛ فضاي مدينه با حضور پيامبر ، تقدس خاصي پيدا مي کند .اوصافي که شاعر براي پيامبر ذکر مي کند . برگرفته از حيات اجتماعي و مذهبي و بـه نـدرت سيـاسـي آنبزرگوار است و همه بر پايه ي حوادث تاريخي با روايات و اخبار است .


منبع: نور نبوت

[صدای رسا]

سیمای پیامبر اکرم(ص) در شعر مولوی

جلال الدین محمد مولوی نیز در کتاب دیوان شمس به مدح پیامبر (ص) پرداخته است . ابیات زیر بیانگر آنمی باشد :

جامه سیه کرد کفر ، نور محمد رسید


طبل بقا کوفتند ، ملک مخلد رسید

روی زمین سبز شد ، جیب درید آسمان


بار دیگر مه شکافت ، روح مجرد رسید

گشت جهان پر شکر ، بست سعادت کمر


خیز که بار دگر ، آن قمرین خد رسید

دل چو سطرلاب شد ، آیت هفت آسمان


شرح دل احمدی ، هفت مجلد رسید

چند کند زیر خاک ، صبر روان های پاک


هین ز لحد بر جهید ، نصر موید رسید

دوش در استارگان ، غلغله افتاده بود


کز سوی نیک اختران ، اختر اسعد رسید

عقل در آن غلغله ، خواست که پیدا شود


کودک هم کودک است ، گر چه به ابجد رسید

خیز که دوران ماست ، شاه جهان آن ماست


چون نظرش جان ماست ، عمر موبد رسید

رغم حسودان دین ، کوری دیو لعین


کحل دل و دیده در ، چشم محمد رسید

از پی نامحرمان ، قفل زدن بر دهان


خیز بگو مطربا ، عشرت سرمد رسید