تحول دلها در بهار

[بهمن پور]

نگاه تحول برانگیز به بهار

با آمدن بهار، در طبیعت سرد و مرده، تحول و دگرگونی رخ می دهد و زمین افسرده و جامد سرسبز و پر از گل و گیاه می شود. حال این پرسش مطرح است چرا این تحول بهارگونه نباید در انسان ـ که آفرینش طفیل اوست ـ رخ دهد. بی شک، آدمی به این تحول سزاوارتر است. البته تحول روحی و معنوی و شکوفایی درونی آدمی کجا و تحول و شکوفایی طبیعت کجا؟

با چنین نگاهی به بهار، به خوبی می توان از آن درس دگرگونی گرفت و قدم نخست را در این راه برداشت و از صمیم جان از خداوند خواست که: «یا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الاَبْصار یا مُدِّبر اللیل و النهار یا مُحِّول الحول و الاَحوال حَوِّلْ حالَنا اِلی اَحْسَن الحال».

امام خمینی رحمه الله در این باره می فرماید: «تحول حال الی احسن الحال، این است که ان شاءالله در این سال نو، ما تغییرات روحی پیدا کنیم؛ یعنی واقعاً برایمان تحول حاصل شود و آن به این است که همان طوری که سیره انبیا از اول تا آخر بوده است که جنگ و صلحشان برای خدا بوده است و هیچ پیامبری جنگ نکرد مگر برای خدا و صلح نکرد مگر برای خدا، ما هم این گونه باشیم».1

امام خمینی رحمه الله در کلامی دیگر می فرماید: «برداشتی که اهل معرفت از عید می کنند، با آن برداشتی که دیگران می کنند، بسیار متفاوت است... و ما امیدواریم که به پیروی اولیای خدا، به جلوه ای از آن جلوه ها و به برداشتی از آن برداشت ها برسیم و ذره ای از آن معارف در قلب ما واقع شود. امیدواریم همان طوری که جوانان ما تحول پیدا کردند، راه صدساله را با یک شب پیمودند، این تحول، نصیب همه ملت بشود».2

«امیدوارم آن دعایی که در اول سال در حال تحویل خوانده می شود: «یا مقلب القلوب و الابصار یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال»، و برای ملت ما تحقق پیدا کرده است، برای این سال، بالاتر از آن تحقق پیدا کند. تمام قلوب و تمام ابصار و بصیرت های ما در دست خدای تبارک و تعالی و به ید قدرت اوست و اوست که تدبیر می کند جهان را، لیل و نهار را. اوست که قلب را متحول می کند و بصیرت ها را روشن می کند و اوست که حالات انسان را متحول می کند».3

مقام معظم رهبری نیز در این باره می فرماید: «تحویل هر سال جدید شمسی که با نوعی تحول در عالم طبیعت مصادف است، فرصتی است تا انسان به تحول درونی و اصلاح امور روحی و معنوی و فکری و مادی خود بپردازد. این دعای شریفی که به ما تعلیم داده اند تا در آغاز سال بخوانیم، همین درس تحول است. در این دعا از خدای متعال درخواست می کنیم که در حال و وضعیت روحی و نفسانی ما، تحول و دگرگونی مبارکی را ایجاد کند. ایجاد تحول، کار خداست، اما ما موظفیم که برای این تحول در درون و در زندگی خود و در جهان، اقدام و تلاش کنیم و همت بگماریم. هرجا انسان ها خوب شدند، زندگی هم خوب خواهد شد. هرجا انسان ها در خود، تحولی عظیم به وجود آوردند، در زندگی آنها هم تحولی عمیق به وجود خواهد آمد».4

مقام معظم رهبری در کلامی دیگر فرموده است: «تحول اخلاقی؛ یعنی اینکه انسان، هر رذیلت اخلاقی، هر اخلاق زشت، هر روحیه بد و ناپسندی را که موجب آزار دیگران یا عقب ماندگی خود انسان است، کنار بگذارد و خود را به فضایل و زیبایی های اخلاقی آراسته کند».5

«اگر ملتی بتواند یک تحول اخلاقی در خود به وجود آورد، اگر بتواند رذایل اخلاقی را از درون خود پاک سازی کند و خود را به فضایل اخلاقی آراسته سازد، حقیقتاً برای آن ملت، عید است. شاید اساساً قرار دادن اعیاد، چه اعیاد ملی و چه اعیاد دینی و مذهبی، برای ایجاد چنین تحول هایی در درون انسان هاست».6


1. صحیفه امام، ج 21، ص 324.
2. همان، ج 18، ص 395.
3. همان، ج 17، ص 16.
4. حدیث ولایت، ج 4، ص 1.
5. زمزمه تحول، ص 51.
6. همان.