ازدواج امام خميني و خانم ثقفي از زبان ايشان

[بهمن پور]

آقا روح ‏الله هشت سال پس از ورود به قم در سن 27 سالگى همسر گزید و حاصل آن ازدواج دو پسر و سه دختر بود که البته یک پسر و دو دختر نیز پس از چندى که چشم گشودند براى همیشه چشم بستند. هنوز جواز اجتهاد نداشت اما دست در دستهاى آیت ‏الله شاه‏ آبادى در کوچه باغهاى عرفان، دو سه شهر عشق را گشته بود. بدین لحاظ، خواستگاریش بیش از آنکه عمل به یک حکم فقهى یا گردن نهادن به یک عرف اجتماعى باشد، بوى خوش آشنایى مى‏داد. داستان ازدواج و همسردارى‏اش چنان زیبا و آموزنده است که دریغ است به اجمال گذشتن از آن. ازدواج آدمى را دو نیمه مى‏کند، نیمى براى خود و نیمى براى دیگرى. همچنان که امام را ابتدا دو برابر و سپس صدها و هزارها برابر مى‏کند و این معجزۀ ازدواج است که وقتى آدمى عمرش به پایان آمد، ژن‏هایش در تمامى پیکر فرزندانش مى‏ماند و حیات را ادامه مى‏دهد. چه، فرزند ادامه آدمى است و گرنه خدا نمى‏ فرمود ما تو را کوثر عطا کردیم. معمولاً این حادثۀ شگفت زندگى آنقدر خود به خودى پیش مى‏رود که بسیارى آن را چون خواب مى‏بینند. در لحظه‏هاى انتخاب چیزهایى نامرئى دست و پاى آدمى را مى‏گیرد و به جایى پرتاب مى‏کند که کمتر مى‏توان حدس زد چگونه جایى است. گاه دره‏اى مخوف است و گاه دریایى مواج. همسرگزینى آقا‏روح‏ الله نیز به مانند اکثرازدواج‏ها چنین بود. پدر و مادر نداشت تا آنها انتخاب کنند و خواهران و برادران نیز او را بزرگ مى‏پندارند و قائم به خویش. او خود چنان محجوب است که هرگز دم برنمى‏آورد و چنان با حیاست که هرگز جسارت نکرده است دخترى را حتى در خیال تعقیب کند. اکنون بیست و هفت ساله است. به رسم این روزها هنگام ازدواج فرا‏رسیده اما به رسم آن روزگار شاید ده سال دیر شده است.



از مطرح شدن ازدواج آقا در منزل قم آقاى ثقفى تا خواستگارى رسمى در منزل تهران ایشان، ده ماه آقا‏روح ‏الله در انتظار بله گفتن قدس ایران بود. پس از بله‏ گویان همه چیز به سرعت پیش رفت. بقیۀ ماجرا را از زبان یارآفتاب شنیدن خوش‏تر است: عقد مفصل نبود. آقا جانم در اتاق بزرگ اندرون به نام تالار نشسته بود و گفت قدسى جان بیا! من از مدرسه آمده بودم و چون بى‏چادر پیش ایشان نمى‏رفتم چادر خواهر کوچکم را انداختم سرم و رفتم پیش آقاجانم.