چرا فوتبالیست‌ها «تف» می‌کنند؟

[صدای رسا]

به گزارش دویچه وله آب دهان از جمله مایعات بدن انسان است و بدن ترجیح می‌دهد آن را نگهدارد. تف کردن همان‌قدر برای بیننده مشمئزکننده است که دیدن کف در گوشه لب‌های گوینده. البته دلایل پزشکی محکمی برای دوری از تف دیگران وجود دارد؛ مثلا بیم از انتقال بیماری. با وجود این تف کردن در فوتبال همان‌قدر عادی است که شادی پس از گل. چرا؟




البته در زمین چمن فوتبال "تف‌های تاریخی" هم وجود داشته‌اند. از جمله در مسابقه آلمان و هلند در جام جهانی ۱۹۹۰ که فرانک رایکارد دو بار آب دهان خود را به موهای رودی فولر انداخت.



پایگاه اینترنتی "اشپیگل" موضوع تف کردن فوتبالیست‌ها را از منظر پزشکی بررسی کرده است. این وبسایت آلمانی به نقل از یک متخصص گوش و حلق و بینی و استاد دانشگاه دورتموند آلمان نوشته است که دوندگی و فشار بازی سیستم عصبی فوتبالیست‌ها را در حالت حمله یا فرار قرار می‌دهد؛ در چنین شرایطی بدن همه منابع انرژی موجود را به کار می‌گیرد، فشار خون بالا می‌رود، سوخت‌وساز افزایش می‌یابد، اما دسترسی به توالت وجود ندارد.



وقتی انسان غارنشین از چنگ درندگان می‌گریخت، بسیج یک‌باره همه منابع انرژی مزیت بزرگی بود. امروز اما انسان‌ها عموما وقتی برگه امتحانی را می‌گیرند، زیر فشار عصبی کار و زندگی هستند یا در هنگام ورزش چنین تجربه‌ای دارند. در این شرایط ترشح بزاق هم کاهش می‌یابد.



اما اگر فشار بر بدن ترشح بزاق را کاهش می‌دهد، چرا فوتبالیست‌ها با وجود کاهش بزاق، بیشتر تف می‌کنند؟



استاد دانشگاه دورتموند معتقد است: «فوتبالیست‌ها به دلیل نیاز شدید به اکسیژن مجبورند از دهان تنفس کند. حرکت هوا در دهان رفته‌رفته کام و زبان را خشک می‌کند و بزاق موجود در مسیر حرکت هوا به جرمی غلیظ تغییر حالت می‌دهد؛ میزان آن هم افزایش می‌یابد. بدین ترتیب این قابل درک است که بازیکنان علاقه‌ای به نگهداشتن این جرم در دهان خود نداشته باشند».



اما دو پرسش هنوز بدون پاسخ مانده‌اند: چرا بازیکن تعویضی قبل از اینکه یک بار هم پا به توپ زده باشد، شروع به تف کردن می‌کند؟ چرا فوتبالیست‌های زن به ندرت تف می‌کنند؟



به اعتقاد یک روانشناس ورزشی در آلمان، فوتبالیست‌ها هم – البته به صورت ناخودآگاه – قلمرو خود را نشانه‌گذاری می‌کنند؛ شبیه به دیگر موجودات که محل حضور خود را به رخ حریف می‌کشند.



نکته روانی مهمتر در مورد تف کردن فوتبالیست‌ها اما خالی‌کردن عصبانیت یا ناامیدی است: «اگر به تف کردن فوتبالیست‌ها دقت کنید، به راحتی متوجه می‌شوید که فوتبالیست‌ها از سر خوشحالی تف نمی‌کنند، بلکه زمانی که در انجام عملی ناموفق هستند، دست به این کار می‌زنند. هر آنچه اندیشه‌های منفی را تخلیه و متوقف کند، خوب است».