موازی کاری فرهنگی در کرج حذف می شود؟

[ن کیوانپور]

موازی کاری های فرهنگی در کرج
خروجی فرهنگی کدام نهاد یا معاونت بیش‌تر است؟

معاونت امور فرهنگی و اجتماعی یکی از مهم‌ترین معاونت‌های موجود در چارت سازمانی شهرداری‌هاست. چرا که توجه به مقوله‌ی فرهنگ، مسئله‌ای حیاتی است که باید همواره در جامعه جریان داشته باشد و وظایفی که بر عهده‌ی این معاونت گذاشته شده، گواهی بر این مدعاست. از آن سو، سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری کرج نیز اهدافی در شرحِ وظایف خود دارد که به نوعی اهدافِ معاونت را پوشش و در بسیاری موارد با آن اشتراک دارد.



برنامه‌ریزی جهت توانمندسازی فرهنگی و اجتماعی شهروندان به منظور رساندن سرانه‌های فرهنگی و اجتماعی به حد استاندارد، یکی از مهم‌ترین وظایف معاونت امور فرهنگی و اجتماعی شهرداری است. چرا که یکی از زیربنایی‌ترین ساز و کارهای توسعه‌ی اجتماعی یک شهر، توانمندسازی شهروندان از لحاظ عمومی و از طرق مختلف کتابخانه، فرهنگسرا، پارک و ... در قالب کانون، باشگاه و تشکل‌های مردمی است. اگر این ساز و کار در فرآیندِ توسعه‌ی اجتماعی و فرهنگی پیگیری شود، توسعه‌ی متوازن و پایدار فرهنگی و اجتماعی یا به عبارتی توسعه‌ی پایدار را شاهد خواهیم بود. به این ترتیب دسترسی همگان به اطلاعات کاربردی و آموزش‌های متناسب با نیازها و استعدادهای شهروندان به صورت عادلانه توزیع و در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد و افزایش مشارکت مردم در مسائل مربوط به شهرشان که هدف غایی مسئولان این حوزه است، محقق می‌شود.

حال علی‌رغم مزایای فراوان این معاونت، منابع آگاه خبر از حذف معاونت فرهنگی در چارت جدید شهرداری کرج می‌دهند؛ خبری که بسیار قابل تأمل است و نکاتِ مثبت و منفی بسیاری را از سوی مخالفان و موافقان به ذهن متبادر می‌سازد که به بررسی اجمالی هر یک می‌پردازیم.

معاونت در بودجه‌ی شهرداری سهم دارد و اگر معاونت امور فرهنگی شهرداری حذف شود و تنها سازمان فرهنگی فعال باشد، با توجه به لزومِ درآمدزایی برای سازمان و عدم توانایی در این مقوله، سازمان ورشکسته شده و از دسترسی به اهداف مهم فرهنگی خود بازمی‌ماند. هم‌چنین لازم به ذکر است معاونت فرهنگی از حیث جایگاه به دلیل مرکزی بودن، برای نیروهای قوی ایجاد انگیزه می‌کند تا به آن ملحق شده و در قالب معاونت به خدمت ادامه دهند. حال آن که در سازمان وضع چنین نیست.

موافقان چه می‌گویند؟
از سویی اما، موافقان این ادغام معتقدند، موازی‌کاری‌های فرهنگی، بلای جانِ کرج شده است. به طوری که گاه بودجه‌های کلان در یک راستا صرف می‌شوند، این در حالی‌ست که به راحتی می‌توان با ادغامِ سازمان و معاونت، بسیار در حوزه‌ی اقداماتِ مربوط به شرح وظایف فرهنگی این نهاد، صرفه جویی و به تبعِ آن پیشرفت داشت. به این دلیل می‌توان انتظار داشت که برنامه‌ریزی‌های فرهنگی هم‌سو شود و در قالبِ یک بسته در اختیارِ شهروندان قرار گیرد. به عبارتی با حذفِ موازی‌کاری‌ها، هزینه‌ها نیز کاهش یافته و بهره‌وری سازمانی افزایش می‌یابد.

با این حال، گفتنی‌ست معاونت فرهنگی و اجتماعی اهداف متعدد و مهمی بر عهده دارد که برگزاری جشن‌ها و مراسم مختلف در مناسبت‌های ملی و مذهبی، انتشار بروشورها و کتب گوناگون با هدف انتقال آموزش‌های لازم و ضروری به شهروندان، انتقال آموزش‌های شهروندی به کودکان و نوجوانان در قالب طرح‌های مختلف، ارتباط و حمایت از هنرمندان شهر با هدف استفاده از هنر در انتقال مفاهیم ارزشی، تعیین اهداف و سیاست‌ها و راهبردها و خط مشی‌های گوناگون مربوط به امور اجتماعی و فرهنگی شهر و توسعه‌ی این موارد، توانمندسازی و ترغیب جوانان و نوجوانان در عرصه‌ی مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی، نیازسنجی، برنامه‌ریزی و مدیریت برنامه‌های فرهنگی، تفریحی کارکنان شهرداری، سیاست‌گذاری ورزش‌های همگانی با رویکردهای محوری و اهتمام به ترویج ارزش‌های دینی و اخلاقی و نهادینه کردن فرهنگ و روحیه‌ی انقلابی بخشی از این وظایف و اهداف است. که البته گاه در برخی موارد هم‌پوشانی فراوانی با اهداف سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری کرج پیدا می‌کند.

کرج کلانشهری است با جمعیت فراوان و رو به رشد و مشکلاتی که روز به روز افزایش می‌یابند. وجود قومیت‌ها و خرده‌فرهنگ‌هایی که به تبع آن به شهر کشیده شده است، ضرورت بسیج نهادهای مختلف را در حوزه‌ی فرهنگ، بیش از پیش نمایان می‌سازد. با ان حال سازمان‌ها و نهادهای بسیاری در استان البرز و شهر کرج در حوزه‌ی فرهنگ فعالیت می‌کنند و گاه موازی‌کاری‌های بسیار، آنان را از نیل به اهدافِ خود باز می‌دارند. اما سوال اینجاست که آیا همه وظایف خود را به درستی انجام می‌دهند؟ سوال مهم‌تر این که خروجی کدامیک از نهادها یا معاونت‌ها در حوزه‌ی فرهنگی تا به حال بیش‌تر بوده است؟

این‌ها مواردی است که باید مورد بررسی قرار گیرد. تمام این نهادها شاید اهداف یکسانی را دنبال کنند اما بسیاری، از بودجه‌ی کافی برای نیل به اهداف خود برخوردار نیستند. معاونت امور فرهنگی شهرداری کرج اقدامات قابل توجهی تابه‌حال صورت داده، از آموزش‌های شهروندی در مقیا‌س‌های کل به جزء، مسجد محوری آموزش‌های شهروندی و زنده نگاه داشتن جایگاه مسجد برای نسل‌های جدید تا مراکز فرهنگی و خانه‌های سلامتی که مشارکت‌های مردمی را در امور شهر خود به حداکثر برساند.

مخالفان چه می‌گویند؟
مخالفانِ این ادغام، می‌گویند که این کار به ضرر آینده‌ی کرج خواهد بود. و در این راستا می‌توان به این نکته نیز اشاره کرد که ریاستِ سازمان فرهنگی شهرداری برعهده‌ی معاون امور فرهنگی است. به این دلیل او اختیارات بسیاری در راستای نیل به اهداف مد نظر در امور فرهنگی و اجتماعی دارد. اما زمانی که این معاونت حذف شود، معاونان دیگر رئیس هیات مدیره‌ی سازمان فرهنگی می‌شوند. این موضوع از این منظر قابلِ تأمل است که مقوله‌ی فرهنگ به دلیل اهمیت و حساسیت خاص، به رئیسی متخصص و آشنا به امور فرهنگی شهر نیاز دارد تا بتواند در راستای دغدغه‌های فرهنگی و اجتماعی شهرداری برای خدمت به شهروندان گام بردارد. آیا در صورت حذف معاونت، نمی‌توان گفت که این حساسیت و توجه ویژه به مقوله‌ی فرهنگ نادیده انگاشته شده است؟