اقتصادِ مقاومتی بنا به تعریفِ کارشناسان، اقتصادی درونزاست که مُنتج به اقتصادِ برونزا شود، به عبارتی بتوان با توسعهی اقتصادِ داخلی و تولیدِ ملی، صادراتمحور عمل کرده و کشور را در مسیرِ پیشرفت و ترقی از مصرفگرایی به تولیدمحوری و سپس به صادراتمحوری رساند. موضوعاتی این چنینی علاوه بر دیدگاهِ رئیس جمهورِ محترم مبنی بر چابکتر عمل کردنِ دولت و واگذاری کارها به دستِ مردم و بخشِ خصوصی، سبب شده تا همه در این چالش شرکت جُسته و به فکرِ ایجادِ تحول در کشور باشند. دغدغههای مقام معظم رهبری نیز، اهمیتِ توجه به توسعهی اقتصادی کشور را بیش از پیش نمایان میسازد.
در این میان، کشور نیاز به بسیجِ همگانی برای اصلاحِ پایههای اقتصادی دارد. چرا که اگر مقایسهای میانِ ایران و کشوری مانندِ ژاپن انجام دهیم، درمییابیم که ایران با 70 میلیون جمعیت، 3 میلیون کارمند دارد و ژاپن با 120 میلیون جمعیت تنها 300 هزار کارمند اما بهرهوری اقتصادی در حوزهی کارِ تولید شده در ژاپن چندبرابرِ ایران است. دلیلِ این امر را میتوان در میزانِ کارِ مفیدِ کارمندان جُست و جو کرد که متأسفانه در ایران بسیار پایین است.
تحریمها بر ایران علاوه بر اثراتِ سوء، اثراتِ مثبت نیز داشته است. اگر کشور بخواهد در حوزهی اقتصادی از استقلالِ کافی برخوردار باشد باید بحثِ فرهنگی را در جامعه گسترش داد. مسئولان در این دوره که بحثِ اقتصادِ مقاومتی از حساسیتِ بالایی برخوردار است، موظف هستند که برندگرایی را که آفتِ جامعهی امروزیست با فرهنگسازی صحیح از ایرانِ اسلامی بزدایند. بدیهیست که برندهای داخلی نسبت به چند سالِ پیش از اِقبالِ بیشتری در بازارِ ایران برخوردار شده، اما کالای داخلی هنوز به عنوانِ یک ضرورت در سبدِ کالای ایرانی خودنمایی نمیکند. آیا دیگر زمانِ آن فرا نرسیده که مسئولان فکری به حالِ بازارهای داخلی و خارجی برای کالاهای ایرانی کنند؟ آیا نباید مسئولان برای توسعهی همگامِ مصرفِ داخلی در کنارِ تولیدی ملی چارهای بیاندیشند؟
بازدیدِ هیأتهای بازرگانی خارجی از ایران که اخیرا افزایش یافته است، مجالی برای تعامل و همکاری برای ایجادِ بازاری باثُبات برای کالاهای ایرانی است. رحیم بنامولایی؛ رئیس اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی استان البرز در نشست خبری خود با اصحابِ رسانه به این موضوع نیز اشاره کرد و گفت: استراتژیای که برای البرز در جلسات با هیأتهای خارجی تعریف شده، این است که از آنها بخواهیم در صورتِ تمایل مشارکت در سرمایهگذاری داشته باشند. به این معنی که ارتقای دانش فنی و مُدرنیزه کردنِ ماشین آلات مورد نیاز را در استان انجام دهند و از طرفِ دیگر بازارهای خارجی را به اینجا بیاورند. چرا که بخشی از ظرفیتِ تولیدِ استان به دلیلِ رکودِ بازار متوقف است و هدفِ ما از تعامل با کشورهای دیگر، سرمایهگذاری خارجی توأم با مشارکت و آوردنِ بازارهای خارجی برای کالاهای ایرانی است. به این معنی که میتوان در دو مسیر حرکت کرد؛ برند ملی در جهان مطرح شود و همچنین در قالبِ برندِ فرعی با شرکتهای خارجی همکاری کنیم. به این ترتیب هزینههای تولید، کاهش یافته و باید کیفیتِ کالاهای ایرانی را افزایش دهیم تا به سطحِ استانداردِ جهانی نزدیک شده و در بازارهای بینالمللی که هدفِ ماست، حرفی برای گفتن داشته باشیم.
اگر در مسیرِ هدف بنا به گفتهی رئیس اتاق بازرگانی البرز حرکت کنیم، انقلابِ اقتصادی برای ایران رقم خواهد خورد و کالاهای ایرانی نیز در قفسههای فروشگاههای جهان جای میگیرد. برنامهریزیها به گفتهی مسئولان به گونهای در نظر گرفته شده که سال 95 بتوان کالاهای ایرانی را در قفسههای فروشگاههای کشورهای مشترکالمنافع و حوزهی خلیجِ فارس، مشاهده کرد. به این ترتیب میتوان اقتصادِ کشور را در مسیرِ پیشرفت و ترقی حرکت داد. همچنین اتاق اسلامی در اتاق بازرگانی کشور فعال شده تا بتوان با راهاندازی تجارت حلال از ظرفیتهای صادراتی کشور بیش از پیش بهرهمند شد.
با تمامِ مسائلی که گفته شد، لزوم فرهنگسازی داخلی برای استفاده از تولیداتِ ملی، همچنان مهمترین اصل در اقتصاد کشور است. به این ترتیب دانشگاهها و مراکز علمی، آموزش و پرورش و ... باید ذهنِ کودکان، نوجوانان و جوانانِ جویای علم را با الگوی صحیحِ مصرف و احترام و ارزش قائل بودن برای تولیداتِ داخلی آشنا کنند. متأسفانه مصرفگرایی سببِ زیانهای اقتصادی فراوان به کشور بوده و هست. باید الگوی صحیحِ مصرف را میانِ مردم رواج داد و مراکزِ علمی از این نظر اهمیت مییابند که باید ذهنِ فرد را برای ایدهپردازی و فکر آماده کنند. برای اینکه تنها مصرفگرا نبوده و به تولید داخلی بیاندیشد تا در آینده چرخِ اقتصادِ کشورِ خود را بچرخاند. به عبارتِ بهتر میتوان گفت علمی که ثروت تولید نکند، به دردی نمیخورد.
نگارنده: نسترن کیوانپور